Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Η Νύχτα των Κρυστάλλων: Με την ελπίδα ότι η ιστορία δεν θα επαναληφθεί…

Το The Paper μίλησε με τον αναπληρωτή Διευθυντή του Ιδρύματος για τους δολοφονημένους Εβραίους της Ευρώπης και με τον πρόεδρο του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος

Kristallnacht88_2

Γιώργος Κουλούρας, Νίκος Ιτσινές

Μνήμες μίας άλλης δύσκολης εποχής αναβιώνουν αυτές τις ημέρες στο Βερολίνο, καθώς η πόλη τιμά τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας.

Έχουν περάσει 75 χρόνια από την «Νύχτα των Κρυστάλλων», ένα γεγονός που σημάδεψε τον 20ο αιώνα και σφράγισε την εικόνα της ναζιστικής Γερμανίας.

Η Παγκόσμια μέρα κατά του Φασισμού και του Αντισημιτισμού στις 9 Νοεμβρίου αποτελεί ημέρα μνήμης της «Νύχτας των Κρυστάλλων», που στιγματίστηκε μαζικό πογκρόμ κατά των Εβραίων τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου 1938 και ολόκληρης της εβδομάδας που ακολούθησε. Εκατοντάδες Εβραίοι έχασαν τη ζωή και χιλιάδες περιουσίες καταστράφηκαν.

75 χρόνια μετά το γεγονός αυτό φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Η φασιστική και ακροδεξιά ιδεολογία έχει επανέλθει στην σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ τα κόμματα του χώρου αυτού έχουν μπει και πάλι στη Βουλή.
Στην Ελλάδα η επικαιρότητα στιγματίζεται από τις έρευνες εις βάρος βουλευτών της Χρυσής Αυγής, που φέρονται να εκφράζουν την ιδεολογία αυτή, με τη δολοφονία αριστερών και ακροδεξιών ακτιβιστών, ενώ δεν λείπουν και τα φαινόμενα ρατσιστικής βίας εις βάρος μεταναστών.

Στο Βερολίνο το Ίδρυμα Μνημείο για τους δολοφονημένους Εβραίους της Ευρώπης, παρουσιάζει με αφορμή τη θλιβερή επέτειο μία έκθεση με τον τίτλο «Φωτιά. 75 χρόνια μετά τα πογκρόμ του Νοεμβρίου 1938». Η έκθεση που ξεκίνησε στις 9 Νοεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 2 Μαρτίου 2014.

Με αφορμή λοιπόν τη Νύχτα των Κρυστάλλων, το The Paper μίλησε με τον αναπληρωτή Διευθυντή του Ιδρύματος, Ούλριχ Μπάουμαν και με τον πρόεδρο του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, Βενιαμίν Αλμπάλα για τη Νύχτα των Κρυστάλλων και την επιστροφή της φασιστικής ιδεολογίας στην Ευρώπη.

Βενιαμίν Αλμπάλα, πρόεδρος Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος

  • Πως βιώνει η ισραηλινή κοινότητα στην Ελλάδα την άνοδο του εξτρεμισμού και του ρατσισμού στην Ελλάδα;

Μετά την επίσημη άνοδο της Χρυσής Αυγή και των άλλων εξτρεμιστικών κομμάτων η εβραϊκή κοινότητα της Ελλάδας παρατηρεί αυτή την πρωτοφανή άνοδο εξτρεμισμού για μία δημοκρατική χώρα. Μπορεί να μην έχουμε φυσικές επιθέσεις, ωστόσο ο αντισημιτισμός είναι διάχυτος στα εξτρεμιστικά κόμμα.

Άλλωστε, κάνουν αναφορές κατά των Εβραίων της Ελλάδας και των Εβραίων του Ισραήλ. Είναι λοιπόν σαφής η αντισημιτικής τους διάθεση.

ben800_151113

  • Υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα επιζώντες από Χολοκάουστ και υπάρχουν άτομα που έζησαν στη Γερμανία την περίοδο 1933 – 1939 και τη νύχτα των Κρυστάλλων;

Δεν υπάρχουν επιζώντες που να έζησαν στη Γερμανία μεταξύ 1933-1939, ωστόσο υπάρχουν άτομα που έζησαν σαν όμηροι στη Γερμανία μεταξύ 1941-1944, που είχαν μεταφερθεί εκεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, και που επέστρεψαν στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο.

  • Πιστεύετε ότι το ελληνικό κράτος έχει λάβει αρκετά μέτρα ώστε να αποτρέψει την άνοδο του εξτρεμισμού, του ρατσισμού και του αντισημιτισμού; Έχουν έρθει σε επαφή μαζί σας τα κόμματα, ακόμη και η Χρυσή Αυγή;

Νομίζω ότι από τη στιγμή που εμφανίστηκε αυτό το μόρφωμα στη βουλή άρχισε να κινητοποιείται ο κρατικός μηχανισμός και ο δημοκρατικός κόσμος. Ωστόσο, μέχρι εκείνη τη στιγμή το κράτος δεν είχε κάνει κάτι. Εξ ου και ανατράφηκε τόσο εύκολα και γρήγορα αυτό το κλίμα εναντίον των ξένων, των διαφορετικών και των Εβραίων. Αυτό το κενό αποτέλεσε το λίπασμα που τα λουλούδια βρήκαν πρόσφορο έδαφος.

Παρόλα αυτά μετά τις εκλογές του 2012, όλα άλλαξαν. Το κράτος άρχισε να παίρνει κάποια μέτρα, είδα ότι σαν άτομα και κόμματα άρχισαν να κινητοποιούνται και οι πνευματικοί άνθρωποι να παίρνουν θέση. Είναι φανερή αυτή η αλλαγή με το τι συνέβη μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, με τη σύλληψη του αρχηγού και βουλευτών της Χρυσής Αυγής, αλλά και τις προσπάθειες αντιμετώπισης του εξτρεμισμού.

Παρόλα αυτά δεν έχουμε καμία επαφή με τη Χρυσή Αυγή γιατί κάτι τέτοιο θα έθιγε τη μνήμη των εβραίων θυμάτων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έχουμε όμως επαφή με τα υπόλοιπα κόμματα.

  • Τι κάνει το Συμβούλιο από την πλευρά του για να ενημερώσει τους πολίτες για όσα συνέβησαν στον παρελθόν και τους κινδύνους που επιφυλάσσονται για μέλλον;

Αυτό που ζητάμε είναι να ενταθεί η εκπαίδευση του κόσμου. Το υπουργείο Παιδείας έχει δείξει ότι κινείται προς μία σωστή κατεύθυνση προσπαθώντας να ενημερώσει τα παιδιά τι είναι το ολοκαύτωμα, που χάθηκαν 60.000 έλληνες πολίτες

Έχει δημιουργήσει ένα πρόγραμμα ενημέρωσης των δασκάλων, ενώ εντατικοποιείται και η προσπάθεια ενημέρωσης των παιδιών στις ευαίσθητες ηλικίες σε γυμνάσιο και λύκειο.
Αυτό είναι το ένα. Από την άλλη ζητάμε να έχουμε έναν καινούργιο αντιρατσιστικό νόμο. Ο υπάρχον νόμος έχει πολλά κενά, ωστόσο κάποιος μπορεί με έξυπνους χειρισμούς να ελιχθεί έξω από αυτόν και να αποφύγει την επίδραση του νόμου. Ήδη έχει αναγγελθεί η αντικατάσταση του παλιού νόμου και ευελπιστούμε να αντιμετωπιστούν τα κενά.

  • Με όλα τα περιστατικά βίας που συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, έχετε προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος; Τι ζητάτε από την κυβέρνηση;

Εμείς από την πλευρά μας προσπαθούμε μέσω των ΜΜΕ με συνεντεύξεις που δίνουμε σε εφημερίδας, καταξιωμένα ΜΜΕ, να ενημερώσουμε το κοινό, αλλά και με ανακοινώσεις όταν διαπιστώνουμε μία ενέργεια που μας θυμίζει το κλίμα του παρελθόντος,. Καταδικάζουμε όλα τα φαινόμενα ρατσισμού και βίας. Καταδικάζουμε τη δολοφονία των δύο νέων και τον τραυματισμό του ενός μπροστά στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Νέο Ηράκλειο. Καταδικάζουμε τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Καταδικάζουμε οποιαδήποτε ρατσιστική βία εναντίον ξένου και εναντίον οποιουδήποτε είναι διαφορετικός.

Δρ. Ούλριχ Μπάουμαν, αναπληρωτής Διευθυντής του Ιδρύματος για το Μνημείο των Δολοφονηθέντων Εβραίων στην Ευρώπη

  • Έχουν περάσει 75 χρόνια από τη νύχτα των Κρυστάλλων, και το θέμα του ακριδεξιού εξτρεμισμού είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ποια είναι η σημασία του Ιδρύματος για τη Γερμανία και για όλη την Ευρώπη. Πως μπορεί να βοηθήσει το ίδρυμα στον διάλογο κατά του φασισμού και της Ακροδεξιάς

Το Ίδρυμά μας εργάζεται με πολλούς νέους, που έρχονται ως επισκέπτες στο Μνημείο μας. Η νεανική ιστοσελίδα μας «Du bist anders – Είσαι διαφορετικός (http://www.dubistanders.de/) ενημερώνει τους νέους για τον Εθνικοσοσιαλισμό και τους καλεί να συμμετάσχουν. Τους ευαισθητοποιούμε για τα όσα υπέστησαν οι κατατρεγμένοι και τους θυμίζουμε την τύχη των δολοφονημένων Εβραίων, των Σίντι, των Ρομά, των ομοφυλόφιλων και των ανάπηρων, π.χ. ασθενών.

Παρουσιάζουμε τις τύχες των λιποτακτών του γερμανικού στρατού και τους επισημαίνουμε τον εγκληματικό χαρακτήρα του επιθετικού πολέμου που διεξήγαγε η Γερμανία ενάντια σε ορισμένα τμήματα της Ευρώπης μεταξύ του 1939-1945.

brennt800_15113

  • Τι έχει μάθει η πολιτική από τη νύχτα των Κρυστάλλων και το Ολοκαύτωμα; Γιατί δεν μπορούμε να νικήσουμε την Ακροδεξιά;

Η πολιτική στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχει πάρει το μάθημά της από τη δικτατορία του Εθνικοσοσιαλισμού και τις δικτατορίες των κομμουνιστικών καθεστώτων μεταξύ 1945 και 1989. Ωστόσο, ένα κομμάτι του πληθυσμού σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, διατηρεί τη ρατσιστική σκέψη. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να περιορίσουμε τον ρατσισμό μαθαίνοντας στα παιδιά να αποδέχονται τη διαφορετικότητα και την ισότητα στις ευκαιρίες και τη μόρφωσης.

denkmal_juden800

  • Αυτή την περίοδο έχετε μία έκθεση για τη νύχτα των Κρυστάλλων. Τι μπορείτε να μας πείτε για όσα διαδραματίστηκαν;

Η επονομαζόμενη Νύχτα των Κυρστάλλων ήταν η τρομοκρατία του Κράτους, συγκεκριμένα του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος NSDAP εναντίον των Εβραίων, που υποστηρίχθηκε ή είχε την ανοχή μέρους του μη εβραϊκού πληθυσμού. Η τρομοκρατία του Νοεμβρίου του 1938 βοήθησε το καθεστώς να απομονώσει τον εβραϊκό πληθυσμό από άλλους Γερμανούς. Έκτοτε οι Εβραίοι στη Γερμανία και τα κατεχόμενα εδάφη της Αυστρίας και της Σουδητίας ήταν «αστυνομικό πρόβλημα», όπως αναφέρει ο ιστορικός Ούλριχ Χέρμπερτ.

Τα επεισόδια ήταν μέρος μίας ολόκληρης αλυσίδας επιθέσεων, που ξεκίνησαν το 1933 κυρίως με πρωτοβουλία των SA, της παραστρατιωτικής οργάνωσης των ναζί και άλλων ομάδων του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Εκτός από την άνοιξη του 1933, οι Εβραίοι και οι Εβραίες έγιναν στόχος επιθέσεων κυρίως το καλοκαίρι του 1935. Η λέξη «πογκρόμ» δεν αποδίδει σωστά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τον Νοέμβριο του 1938. Τα πογκρόμ στην Ανατολική Ευρώπη και κυρίως στην τσαρική Ρωσία και την νεογέννητη Πολωνία το 1919 αφορούσε την εθνική βία, σε μία περίοδο όπου υπήρχε κενό κρατικής αρχής. Στη Γερμανία η βία κατευθύνονταν κεντρικά από την ηγεσία των Εθνικοσοσιαλιστών, που είχε συγκεντρωθεί το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου 1938 στο Μόναχο.

Διαφορετικά απ” ότι συνέβη στη Ρωσία, η βία δεν εξαπλώθηκε κατά κύματα σε διαφορετικά αστικά κέντρα, αλλά ξέσπασε σχεδόν ταυτόχρονα σε όλη τη Γερμανία και διήρκεσαν έως τις 14 Νοεμβρίου.

Περίπου 1.200 έως 1.400 συναγωγές και εβραϊκοί ναοί καταστράφηκαν ή γκρεμίστηκαν. Περίπου 100 άνθρωποι δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια των γεγονότων, ενώ περίπου 1.500 Εβραίοι πέθαναν τις επόμενες εβδομάδες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

raum1_600

  • Το Ίδρυμα δεν είναι αφιερωμένο μόνο στους Εβραίους, αλλά και σε άλλες ομάδες. Ποιες είναι αυτές και γιατί;

Το Ίδρυμα ιδρύθηκε το 2000 από το γερμανικό κοινοβούλιο (Bundestag). Κύριος στόχος ήταν τότε η ανέγερση ενός μνημείου για τους δολοφονημένους Εβραίους της Ευρώπης και των περιοχών που ζούσαν, που θα συνοδεύονταν με τις αντίστοιχες πληροφορίες. Σήμερα έχουμε το καθήκον, να συντηρούμε το Μνημείο και να οργανώνουμε εκδηλώσεις, εκδόσεις βιβλίων και εκθέσεις.

Ωστόσο, το Ίδρυμά μας είχε από την αρχή τον στόχο να τιμήσει όλα τα θύματα του Εθνικοσοσιαλισμού. Γι” αυτό είμαστε επίσης υπεύθυνοι από το 2008 για το Μνημείο των κυνηγημένων Ομοφυλόφιλων, από το 2012 για το Μνημείο των δολοφονημένων από τους Εθνικοσοσιαλιστές Σίντι και Ρομά σε όλη την Ευρώπη. Το2 2014 θα ολοκληρωθεί το σημείο ενημέρωσης και το μνημείο στην οδό Tiergarten 4, για τους δολοφονημένους ασθενείς, τους τροφίμους ασύλων και ανάπηρους.

Την ανέγερση του μνημείου έχει αναλάβει η Φιλαρμονική του Βερολίνου και θα στηθεί στο σημείο που βρισκόταν το επιτελικό γραφείο που σχεδίασε το έγκλημα. Περίπου 300.000 ανάπηροι ή άρρωστοι άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τους εθνικοσοσιαλιστές, ενώ σχεδόν 400.000 άνθρωποι υποχρεώθηκαν σε στείρωση. Είχαμε στήσει μία περιοδεύουσα έκθεση που ήταν αφιερωμένη ακριβώς σε αυτά τα θύματα της γερμανικής στρατιωτικής Δικαιοσύνης. Επίσης, συνεργαζόμαστε και με άλλες πρωτοβουλίες, που μεταξύ άλλων τιμούν τη μνήμη των θυμάτων στον πόλεμο κατά της Σοβιετικής Ένωσης, στα θύματα μεταξύ του άμαχου πληθυσμού, καθώς και τους δολοφονημένους σοβιετικούς αιχμάλωτους πολέμου.

raum3_600

  • Έχετε πληροφορίες για τα θύματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του φασισμού στην Ελλάδα;

Στο σημείο των πληροφοριών υπενθυμίζουμε στο κοινό την καταδίωξη και τη δολοφονία των Εβραίων στην Ελλάδα, ειδικά στη Θεσσαλονίκη. Στο «Δωμάτιο της Οικογένειας» παρουσιάζεται η τύχη μίας εβραϊκής οικογένειας από τα Ιωάννινα, ενώ στο «Δωμάτιο των ονομάτων» παρουσιάζονται οι βιογραφίες δολοφονημένων Ελλήνων εβραίων. Στο «Δωμάτιο των τοποθεσιών»προβάλουμε τέσσερις ταινίες για τις τοποθεσίες όπου διαπράχθηκαν γερμανικά εγκλήματα. Στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος υπάρχει ένα τμήμα αφιερωμένο στην Ελλάδα (http://www.memorialmuseums.org/laender/view/9/Greece), όπου σε αυτή τη φάση παρουσιάζονται 11 αφιερωματικά σημεία, μεταξύ των οποίων το Δίστομο και τα Καλάβρυτα.

Στην περιοδεύουσα έκθεση για τη στρατιωτική Δικαιοσύνη των Εθνικοσοσιαλιστών (Αυτό που ήταν τότε Δίκαιο…στρατιώτες κι άμαχοι στα δικαστήρια της Wehrmacht) αποτυπώνεται η τύχη ενός γερμανού στρατιώτη που μετείχε σε ειδικό στρατιωτικό σώμα στην Ελλάδα. Υπηρέτησε σε αυτό το σώμα γιατί ήταν κομμουνιστής και είχε βρεθεί νωρίτερα κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Νταχάου.

Ωστόσο, η Wehrmacht δεν τον κατέταξε στις τακτικές μονάδες του, οπότε βρέθηκε στην ειδική μονάδα. Στην Ελλάδα συνεργάσθηκε παρασκηνιακά με τους αντάρτες. Η Wehrmacht ανακάλυψε τον ανακάλυψε και τον έστειλε στο απόσμασμα. Η περιοδεύουσα έκθεση, που μεταξύ άλλων δείχνει τη ζωή του και την τύχη του, έχει ήδη παρουσιαστεί σε 30 πόλεις στη Γερμανία και την Αυστρία.

(Visited 1 times, 1 visits today)
By