Πολλοί παρομοιάζουν την ισλανδική κρίση με αυτή της Κύπρου.
Η Ισλανδία, που συχνά θαυμάζεται για την αμείλικτη αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, έχει να διδάξει πράγματα στην στην Κύπρο. Τι; αποφύγετε την απομόνωση και να είστε υπομονετικοί, χρειάζεται χρόνος για την οικονομία να λειτουργήσει σωστά και πάλι.
Σε ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων για την κρίση που αντιμετωπίζει η Κύπρος, αναφέρεται ότι η Ισλανδία είχε οικονομικά προβλήματα παρόμοια με εκείνα της Κύπρου, όπως παραφουσκωμένο χρηματοπιστωτικό τομέα, όπου οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της διατηρούσαν ενεργητικό ίσο με το 923% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
Σύμφωνα με την ανάλυση, όταν οι τρεις τράπεζες κατέρρευσαν το 2008, το Ρέικιαβικ αποφάσισε να τις αφήσει να χρεοκοπήσουν, όπως και η Κύπρος που είναι έτοιμη να κλείσει τον δεύτερο μεγαλύτερο δανειστή της, την Λαϊκή Τράπεζα.
«Υπάρχουν ομοιότητες: ορισμένοι καταθέτες υπέστησαν κούρεμα μετά από μια βασικά ίδια ιστορία, την αποτυχία ενός χρηματοπιστωτικού τομέα που ήταν εξαιρετικά μεγάλος», αναφέρει ο Jacob Kirkegaard, οικονομολόγος στο Peterson Institute της Ουάσιγκτον. Στην Ισλανδία, όλα συνέβησαν πολύ γρήγορα.
«Το μάθημα για την Κύπρο είναι ότι θα πρέπει να λάβει γρήγορα και δραστικά μέτρα για τον τραπεζικό της κλάδο, αλλά θα πρέπει να παραμείνει στο οικονομικό σύστημα της Ευρωζώνης. Εάν με κάποιο τρόπο βγει εκτός από αυτό, η ανάκαμψη θα αργήσει περισσότερο» να έρθει, σημειώνει ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας Asgeir Jonsson.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, στις 15 Σεπτεμβρίου του 2008, όταν η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Lehman Brothers κήρυξε πτώχευση, η πρόσβαση στην ρευστότητα πάγωσε αμέσως σε όλο τον κόσμο. Για τις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της Ισλανδίας – Glitnir, Landsbanki και Kaupthing – η πτώχευση γρήγορα έγινε μια πραγματική απειλή.
Οι τράπεζες είχαν δανειστεί σε μεγάλο βαθμό για να χρηματοδοτήσει μια αχαλίνωτη επέκταση διεθνώς και ήταν εξαρτώμενες από την πιστωτική αγορά.
Η Κυβέρνηση διατήρησε σκληρή γραμμή και έλαβε την έγκριση του κοινοβουλίου για να πάρει τον έλεγχο των τραπεζών, μια κίνηση που ολοκληρώθηκε στις 9 Οκτωβρίου, μόλις τρεις εβδομάδες μετά το κραχ της Lehman Brothers.
Αλλά, στη συνέχεια, η Κυβέρνηση του νησιού του Βόρειου Ατλαντικού ανακοίνωσε την άρνηση της για διάσωση των τεραστίων τραπεζών της, μια θέση που έχει κατ `επανάληψη υπερασπιστεί, λέγοντας ότι απέφυγε ένα μη βιώσιμο χρέος, επιτρέποντας την ταχύτερη ανάκαμψη. Οι πιστωτές, οι μέτοχοι και οι ξένοι καταθέτες δέχθηκαν το πλήρες πλήγμα για τις κακές τράπεζες.
Σε μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη στην ιστορία, οι τράπεζες που διατηρούσαν την αξιολόγηση «τριπλό Α» από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας κατέρρευσαν σε διάστημα μερικών εβδομάδων.
«Η Ισλανδία αποτελεί προηγούμενο. Υιοθετήθηκε μια πολύ σκληρή γραμμή και η Ισλανδία ήταν εντελώς απομονωμένη, σε αντίθεση με την Κύπρο», θυμάται ο Nicolas Veron της δεξαμενής σκέψης «Bruegel», με έδρα τις Βρυξέλλες.
Μόνο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έσπευσε σε βοήθεια της Ισλανδίας το 2008, αν και οι σκανδιναβικές χώρες της έδωσαν αργότερα δάνεια. Και όπως η Κύπρος σήμερα, το Ρέικιαβικ αρχικά πίστευε ότι θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει ένα δάνειο από τη Ρωσία, αλλά η Μόσχα έκανε πίσω.
Τέσσερα και μισό χρόνια μετά, η βαθιά κρίση της Ισλανδίας έχει αφήσει βαθιά σημάδια στην οικονομία και στον χρηματοπιστωτικό της τομέα. Εκτός από το πολιτικό κόστος και το μεγάλο χρονικό διάστημα αναζήτησης των αιτιών για τις οποίες συνέβη η κρίση, το κράτος των 320.000 κατοίκων έχει διέλθει μέσω ενός μεγάλου χρονικού διαστήματος αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά, μερικά από τα οποία είχαν δανειστεί σε ελβετικό φράγκο για τη χρηματοδότηση της αγοράς νέας κατοικίας.
Παρομοίως, οι πιστωτές και οι οφειλέτες θα σημαδευτούν από υπερβολές στις αρχές του 2000 για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι τράπεζες εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να είναι εξαρτώμενες από τις «αιχμάλωτες» καταθέσεις στην Ισλανδία.
Ο έλεγχος στη διακίνηση κεφαλαίων που εφαρμόστηκε το 2008 παραμένει σε ισχύ και το Νοέμβριο το ΔΝΤ ανέφερε πως αναμένει να διατηρηθεί ο έλεγχος τουλάχιστον μέχρι το 2015, με τη δικαιολογία ότι οι καταθέτες θα μπορούσαν ακόμα εύκολα να μπουν στον πειρασμό να αποσύρουν τα χρήματά τους.
Οπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, υπάρχει μικρή πιθανότητα για τους καταθέτες να έχουν οποιοδήποτε κέρδος επί των καταθέσεων τους, λόγω της ύφεσης στην αγορά κατοικίας, του μικρού χρηματιστηρίου και της εξαφάνισης των σύνθετων χρηματοπιστωτικών προϊόντων που έκαναν την Ισλανδία ασυνήθιστα πλούσια.
Η απομόνωση αυτή έχει αποθαρρύνει τους ξένους επενδυτές και έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη πτώση των επενδύσεων. Το μερίδιό τους στο ΑΕΠ της Ισλανδίας υποχώρησε στο 14% το 2012 – στο μισό από ότι ήταν το 2007, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία.
Η οικονομία της Ισλανδίας ανέκαμψε γρήγορα και επέστρεψε στην ανάπτυξη το 2010 και το 2011, αλλά η αύξηση επιβραδύνθηκε το 2012 στο απογοητευτικό 1,6%. Η ανεργία, ωστόσο, συνέχισε να μειώνεται, υποχωρώντας κάτω από 5% το Φεβρουάριο, για πρώτη φορά από το 2008.
«Οι επενδύσεις επιβραδύνθηκαν… Βασικά η Ισλανδία έχει αποκοπεί από πολλούς από τους δεσμούς που διατηρούσε με την οικονομία και τη χρηματοδότηση της Ευρώπης», αναφέρει ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας Asgeir Jonsson.
Με μέτριο και περιορισμένο σήμερα χρηματοπιστωτικό τομέα, η Ισλανδία στηρίζεται πλέον στην αλιεία και στις βιομηχανίες τουρισμού. Το 2012, περίπου 672.000 ξένοι επισκέφθηκαν τη χώρα, παρουσιάζοντας αύξηση 19% από το προηγούμενο έτος.
offsite.com.cy