Οι Βρετανοί ήταν έτοιμοι να κάνουν περαιτέρω υποχωρήσεις στο θέμα των βάσεων που θα διατηρούσαν στη Κύπρο μετά την ανεξαρτησία της
Οι Βρετανοί το 1960 ήταν έτοιμοι να κάνουν περαιτέρω υποχωρήσεις στο θέμα των βάσεων που θα διατηρούσαν στη Κύπρο μετά την ανεξαρτησία της, αλλά φαίνεται πως δεν ασκήθηκε η αναμενόμενη πίεση από τη Κυπριακή πλευρά.
Έγγραφα του βρετανικού υπουργείου αποικιών που αποδεσμεύτηκαν σήμερα, αποκαλύπτουν πως ο τότε κυβερνήτης της Βρετανίας στη Κύπρο Σερ Χιου Φουτ βρισκόταν σε διαβουλεύσεις με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Γλαύκο Κληρίδη. Ο Φουτ φέρεται να διαμήνυσε στον Γλάυκο Κληρίδη ότι το Λονδίνο είχε φτάσει στα όρια των υποχωρήσεων του και δεν επρόκειτο να αποδεχθεί προτάσεις για μείωση του εδάφους που θα διατηρούσαν οι Βάσεις. Ο Γ. Κληρίδης , κατά τον Σερ Χιου Φουτ φάνηκε να τον πίστεψε και όπως σημειώνεται ήταν λογικός στις απαιτήσεις που πρόβαλε. Οι Βρετανοί πρότειναν να υπάρξουν διαφοροποιήσεις μόνο στον τρόπο που θα παρουσιαζόταν η συμφωνία ώστε να μην υπάρξουν αντιδράσεις από τους κύπριους.
Το Λονδίνο αποδέχθηκε γενικώς και αορίστως την καταβολή οικονομικής βοήθειας στη Κύπρο για τη χρήση των υποδομών του κράτους από τις βρετανικές βάσεις χωρίς όμως να καθοριστεί κανένα συγκεκριμένο ποσό.
Οι Βρετανοί είχαν προσφερθεί επίσης να προσφέρουν τεχνογνωσία και για τη λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας προσφέροντας ακόμα και εκπαίδευση στη Βρετανία.
Σε ένα από τα έγγραφα γίνεται αναφορά και στο ΑΚΕΛ το οποίο ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δεν θεωρούσε σκληρό κομμουνιστικό κόμμα. Όπως σημείωνε – κατά τους βρετανούς- είχε εκφράσει την πρόθεση να το απογαλακτίσει από τους «μη κομμουνιστές» για να το αποδυναμώσει.
Χιλιάδες έγγραφα από την εποχή της αποικιοκρατίας καταστράφηκαν
Χιλιάδες έγγραφα «που θα μπορούσαν να φέρουν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητας» καταστράφηκαν όταν ξεκίνησε το κύμα ανεξαρτητοποιήσεων στους κόλπους της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια της περιόδου 1950-’60, κυρίως στη Μαλαισία, στην Κένυα και στην Τζαμάικα, όπως επιβεβαιώνουν πολλά επίσημα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν σήμερα.
Η άρση του απορρήτου που αφορά την αλληλογραφία των αποικιακών κυβερνήσεων πιστοποιεί το εύρος της Operation Legacy («Επιχείρησης Κληρονομιά»), που είχε στόχο να εξαλειφθούν εκθέσεις οι οποίες θα έφερναν σε δύσκολη θέση τις μυστικές υπηρεσίες ή την αστυνομία. Σε αυτά τα έγγραφα περιλαμβάνονται και κάποια που αφορούν στην αιματηρή καταστολή της εξέγερσης των Μάου-Μάου στην Κένυα την περίοδο 1952-1960.
Η εφημερίδα Times, η οποία δημοσίευσε στοιχεία από τα αρχεία αυτά, αποκαλύπτει ότι οι επίσημες εντολές ενόψει της ανεξαρτησίας της Κένυας το 1962 είχαν στόχο τέσσερα είδη εγγράφων: «αυτά που ενδέχεται να φέρουν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητας και άλλες κυβερνήσεις», «αυτά που θα μπορούσαν να φέρουν σε δύσκολη θέση την αστυνομία, τον στρατό, δημόσιους υπαλλήλους και άλλα άτομα μεταξύ αυτών και πληροφοριοδότες», «αυτά που θα μπορούσαν να ενοχοποιήσουν τις μυστικές υπηρεσίες» και «αυτά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με ανήθικο τρόπο από υπουργούς κυβερνήσεων».
Κάποια από τα έγγραφα επαναπατρίστηκαν στη Βρετανία με αεροπλάνα της Πολεμικής Αεροπορίας ή με πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, για να καταστραφούν εκεί. Όμως πολλά καταστράφηκαν επί τόπου: κάηκαν, σκίστηκαν ή ρίχτηκαν στη θάλασσα.
Όμως κάποια σπάνια αρχεία κατορθώθηκε να διασωθούν.
Η ανακάλυψη του περιεχόμενου κάποιων ξεχασμένων από το Φόρεϊν Όφις κιβωτίων με τέτοιου είδους έγγραφα ανάγκασε τον προηγούμενο Ιούνιο το Λονδίνο να αποζημιώσει πολλές χιλιάδες Κενυάτες, σχεδόν 60 χρόνια μετά την καταστολή της εξέγερσης των Μάου-Μάου.