Ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας εξιστορεί τις δύσκολες αποφάσεις που κλήθηκε να λάβει και την περιρρέουσα κατάσταση στην Ευρωζώνη υπό τις πιέσεις της Γερμανίας
Το θρίλερ των διαπραγματεύσεων την ώρα που κορυφωνόταν η κρίση στην Ευρωζώνη –τον Νοέμβριο του 2011- αλλά και το παρασκήνιο των γερμανικών πιέσεων προς τους «ασθενείς» του ευρωπαϊκού Νότου εξιστορεί μεταξύ άλλων στο βιβλίο του με τίτλο «Το Δίλημμα», που κυκλοφορεί σήμερα στην Ισπανία, ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας (2004-2011) Χοσέ Ροντρίγκες Θαπατέρο.
Ο πρώην ηγέτης των Ισπανών Σοσιαλιστών –που παραιτήθηκε λίγο πριν από τις εκλογές του 2011- μιλάει μεταξύ άλλων για το μεγάλο του «όχι» στις πιέσεις της Άνγκελα Μέρκελ για να μπει η Ισπανία στο Μνημόνιο, αλλά και για την πρόταση του Γιώργου Παπανδρέου για δημοψήφισμα.
Στα αποσπάσματα του έργου που εξασφάλισε το Reuters, θέση-κλειδί έχει μία Σύνοδος των G20 στις Κάννες, λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις ισπανικές εκλογές. Λίγο πριν από την έναρξη των συνομιλιών, θυμάται, η Άνγκελα Μέρκελ τον αιφνιδίασε. «Με χαιρέτισε εγκάρδια και σχεδόν αμέσως χωρίς καμία εισαγωγή υπέβαλε μια πρόταση για την οποία δεν είχαμε καμία ένδειξη», γράφει. Και συνεχίζει: «Η Μέρκελ με ρώτησε αν θα ήμουν διατεθειμένος να ζητήσω μια προληπτική πιστωτική γραμμή ύψους 50 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, ενώ άλλα 85 δισ. ευρώ θα πήγαιναν στην Ιταλία». Αφού της εξήγησε πως η Μαδρίτη ήταν σε θέση να χρηματοδοτείται από τις αγορές και είχε υιοθετήσει μέτρα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της οικονομίας της, της απάντησε ένα άμεσο και σαφές «όχι». Τα λίγα λεπτά που μεσολάβησαν μέχρι να απαντήσει εκείνη του φάνηκαν αιωνιότητα: «Εντάξει καταλαβαίνω», είπε λίγο μετά στα αγγλικά κοιτάζοντάς τον στα μάτια.
Οι ηγέτες άσκησαν στη συνέχεια πολύ μεγαλύτερη πίεση στην Ιταλία – και τον τότε πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι- να δεχτεί πακέτο διάσωσης για να μη διαχυθεί η κρίση που είχε ξεσπάσει στην Ελλάδα. Στη συνέχεια πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της συνεδρίασης προειδοποιώντας τον Έλληνα πρωθυπουργό κατά της διενέργειας του δημοψηφίσματος που είχε προτείνει. Λεπτομέρειες για την έντονη κριτική τους προς τον κ. Παπανδρέου δεν αναφέρει, σύμφωνα όμως με τον γαλλικό Τύπο της περιόδου εκείνης, ο Γάλλος πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί τον είχε χαρακτηρίσει «τρελό», «καταθλιπτικό» «μ…» και «γ…ψυχοπαθή» στο περιθώριο των συνομιλιών του με τον Μπαράκ Ομπάμα. Και οι δύο, όπως έγραφε τότε η «Le Parisien» θεωρούσαν τραγικό λάθος την απόφασή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα.
Η απάντηση του Παπανδρέου στις αποκαλύψεις Θαπατέρο
Απάντηση στα δημοσιεύματα σχετικά με το βιβλίο του Χ. Λ. Θαπατέρο και τα όσα συνέβησαν στη Σύνοδο των G20 στις Κάννες, έδωσε ο συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, Γιώργος Ελενόπουλος.
Όπως αναφέρει, «όλα αυτά έχουν επισημανθεί από την πρώτη στιγμή της κρίσης και ας κάνουν κάποιοι ότι ανακαλύπτουν σήμερα την πυρίτιδα. Μια ματιά στις δηλώσεις του Γιώργου Παπανδρέου από τα τέλη του 2009, αρκεί για να επιβεβαιωθεί του λόγου το αληθές. Όσον αφορά τον κ. Σαρκοζί και τις όποιες τοποθετήσεις του, σημειώνει ότι «είναι πραγματικά κρίμα να μην κατανοούν ορισμένοι, ότι τα όποια «γαλλικά», από όπου και αν προέρχονται, απευθύνονται στους λαούς της Ευρώπης».
Αναλυτικά, η απάντηση από πλευράς του πρώην πρωθυπουργού : «Ο Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, ορθά επισημαίνει ότι, η Ευρώπη αντέδρασε αργά, νοθρά και κυρίως, συντηρητικά, στην κρίση που ταλανίζει χώρες και λαούς της Ευρώπης.
Και επίσης, ορθά επισημαίνει ότι, αυτή η στάση είναι ασυγχώρητη, καθώς υπήρξαν ηγέτες που κατέθεσαν από την πρώτη στιγμή σοβαρές και συγκροτημένες προτάσεις, οι οποίες δεν έγιναν αποδεκτές – μεταξύ των οποίων η έκδοση ευρωομολόγων, όπως αναφέρει και ο Χ. Θαπατέρο. Και βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι, η συντηρητική Ευρώπη, με αυτή της τη στάση, δεν έδωσε τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί η κρίση με τον τρόπο που έπρεπε, δηλαδή, να προκρίνει την αντιμετώπιση των αιτιών της κρίσης, κάτι που θα έδινε ουσιαστικές και μόνιμες απαντήσεις στα προβλήματα και θα καθιστούσε βιώσιμες τις οικονομίες, αλλά επέλεξε την πολιτική της αυστηρής λιτότητας έναντι των μεταρρυθμίσεων. Έτσι όμως, επέλεξε και την βίαιη προσαρμογή έναντι της ανάπτυξης.
Όλα αυτά έχουν επισημανθεί από την πρώτη στιγμή της κρίσης και ας κάνουν κάποιοι ότι ανακαλύπτουν σήμερα την πυρίτιδα. Μια ματιά στις δηλώσεις του Γιώργου Παπανδρέου από τα τέλη του 2009, αρκεί για να επιβεβαιωθεί του λόγου το αληθές.
Όσον αφορά τον κ. Σαρκοζί και τις όποιες τοποθετήσεις του, αν και δεν γνωρίζουμε κατά πόσον αυτές ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ένα μόνο σχόλιο:
Είναι πραγματικά κρίμα να μην κατανοούν ορισμένοι, ότι τα όποια «γαλλικά», από όπου και αν προέρχονται, απευθύνονται στους λαούς της Ευρώπης. Γιατί αυτούς υποτιμούν όταν δεν θέλουν οι πολίτες να έχουν αποφασιστικό λόγο.
Αυτή είναι και η μεγάλη μας διαφορά.
Τέλος, αν και δεν είναι αναγκαίο, αλλά χρειάζεται για την ιστορία, καλό θα ήταν οι εγχώριοι αναλυτές και σχολιαστές να αποφασίσουν επιτέλους κάτι απλό:
Όταν ομιλούν και υπερασπίζονται δήθεν τον Ελληνικό λαό το πράττουν επειδή τον εμπιστεύονται ή για να του ρίξουν στάχτη στα μάτια;
Έχει σημασία η απάντηση, γιατί από αυτήν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό, αν όταν ομιλούν για διαπραγμάτευση το κάνουν με επίγνωση ή για να προκαλέσουν εντυπώσεις. Γιατί κάποιοι άλλοι, το έχουν απαντήσει. Και όχι μόνον δεν ήταν εντολοδόχοι, όπως αποδεικνύεται περίτρανα, αλλά και έκαναν σκληρές διαπραγματεύσεις και δεν υπολόγισαν κόστος».