Παρελθόν θα αποτελεί από 1η Ιουλίου ο μειωμένος ΦΠΑ και στα τελευταία πέντε νησιά της χώρας που μέχρι σήμερα απολαμβάνουν αυτό το «προνόμιο».
Την ίδια στιγμή ψηφίζεται το νομοσχέδιο για το «μεταφορικό ισοδύναμο» που θα επιδοτεί μεταφορές ατόμων και εμπορευμάτων στα νησιά, ένα μέτρο που η κυβέρνηση θεωρεί πως θα λειτουργήσει αντισταθμιστικά. Μόνο που η αντιπολίτευση και οι νησιωτικές κοινωνίες δεν πείθονται απ’ αυτό το κυβερνητικό αφήγημα.
Από την ερχόμενη Κυριακή τα προϊόντα και οι υπηρεσίες σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο θα είναι αρκετά ακριβότερα καθώς ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ θα αυξηθεί στο 24% από 17% και ο μειωμένος συντελεστής από το 9% θα πάει στο 13%. Έτσι μπαίνει και ουσιαστικά τέλος στο καθεστώς του μειωμένου ΦΠΑ το οποίο είχε θεσπιστεί πριν από 20 χρόνια για να αντισταθμιστεί το αυξημένο κόστος μεταφορών και παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών στα νησιά.
Θεωρητικά τον ίδιο σκοπό επιτελεί και το «μεταφορικό ισοδύναμο». Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου που συζητείται αυτές τις ημέρες στη Βουλή στόχος του Μεταφορικού Ισοδύναμου είναι να εναρμονίσει το κόστος μετακίνησης και μεταφορών με αυτό των κατοίκων και των επιχειρήσεων της ηπειρωτικής χώρας. Αυτό θα γίνεται μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία οι δικαιούχοι (φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις) θα συνδέονται με τους κωδικούς του Taxis και θα υποβάλλουν τα απαραίτητα έγγραφα (αίτηση, εισιτήρια και φορτωτικές) και στη συνέχεια θα λαμβάνουν ένα ποσό στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους ανάλογα με το κόστος της μεταφοράς/μετακίνησης. Ειδικά για τις επιχειρήσεις θα τους επιστρέφεται η διαφορά κόστους της θαλάσσιας από την χερσαία μεταφορά. Η επιδότηση θα γίνεται για συγκεκριμένο αριθμό μετακινήσεων που θα καθορίζεται ανά ΑΦΜ.
Όμως όπως δήλωσαν οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης κατά τη συζήτηση του σχετικού νομοσχεδίου αν και το συγκεκριμένο μέτρο αποτελεί μια κίνηση προς την σωστή κατεύθυνση δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντισταθμίσει τις απώλειες από το αυξημένο ΦΠΑ. Μάλιστα η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου ζήτησε από την κυβέρνηση να πάρει πίσω το νομοσχέδιο λέγοντας ότι αυτό «είναι πρόχειρο, χαρακτηρίζεται από ασάφεια και αοριστία, λειτουργεί με όρους δημοσιότητας και με το κριτήριο ενός πρόσκαιρου επικοινωνιακού οφέλους».
«Δεν υπάρχει ετοιμότητα της εφαρμογής του μέτρου. Δεν υπάρχει σαφής δέσμευση για τα καύσιμα, υπάρχει μόνο αναφορά σε συντελεστές χωρίς κανένα προσδιορισμό του κόστους. Δεν υπάρχει καταγεγραμμένη η διαδικασία ενίσχυσης των τοπικών επιχειρήσεων. Δεν μπορούμε να μιλάμε για νησιωτικό ισοδύναμο χωρίς διαδικασία ενίσχυσης των τοπικών επιχειρήσεων. Δεν αναφέρονται κριτήρια σε πολλά μέτρα. Και όλα παραπέμπονται στο μέλλον. Αυτό δεν είναι απάντηση σε ένα μεγάλο πρόβλημα» τόνισε η περιφερειάρχης Β. Αιγαίου.
Όλα είναι έτοιμα λέει η κυβέρνηση
Από την άλλη η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι όλα είναι έτοιμα για να εφαρμοστεί το μέτρο μέσα στον επόμενο μήνα. Μιλώντας στη Βουλή ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριος Σαντορινιός δήλωσε ότι οι εφαρμοστικές Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις είναι ήδη έτοιμες και η πρώτη εφαρμογή του μέτρου αναμένεται τις πρώτες μέρες του Ιουλίου.
«Από τον Ιούλιο ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου σε 49 νησιά της χώρας. Η πιλοτική εφαρμογή είναι σίγουρο ότι θα αναδείξει κάποια προβλήματα, τα οποία, όμως, θα τα δούμε για να είμαστε έτοιμοι και να βελτιώσουμε το μέτρο.
Σημειώνεται ότι εχοντας προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ για το 2018, σε πρώτη φάση το μέτρο θα εφαρμοστεί πιλοτικά από τον Ιούλιο και θα αφορά κατοίκους και επιχειρήσεις σε Λέσβο, Λήμνο, Άγιο Ευστράτιο, Χίο, Οινούσσες, Ψαρά, Αντίψαρα, Κω, Πάτμο, Αστυπάλαια, Κάλυμνο, Κάσο, Λέρο, Νίσυρο, Σύμη, Τήλο, Καστελόριζο καθώς και στα νησιά Αγαθονήσι, Αλιμία, Αρκιούς, Αρμάθια, Χάλκη, Φαρμακονήσι, Γυαλί, Κίναρο, Λέβιθα, Λειψούς, Μάραθο, Νίμο, Ψέριμο, Σαρία, Στρογγυλή, Σύρνα, Τέλενδο, Σάμο, Ικαρία, Φούρνους, Άγιο Μηνά, Θύμαινα, Σαμοθράκη, Κάρπαθο, Ερρικούσα, Μαθράκι, Οθωνούς, Ηρακλειά, Σχοινούσα, Δονούσα, Κουφονήσια, Ανάφη.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι με απόφαση του υπουργού μπορεί να επεκταθεί το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του μέτρου. Όπως έχει ανακοινώσει και επίσημα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στόχος είναι το 2019 το Μεταφορικό Ισοδύναμα να ισχύσει για το σύνολο της νησιωτικής Ελλάδας με προϋπολογισμό τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ.
Το όφελος του Μεταφορικού ισοδύναμου
Μάλιστα ο κ. Σαντοριναίος έδωσε κοστολογημένα παραδείγματα για τα οφέλη του μέτρου. Όπως είπε για το τελευταίο εξάμηνο του 2018 αν μια τετραμελής οικογένεια πραγματοποιήσει το σύνολο των ταξιδιών που δικαιούται θα ωφεληθεί 849 ευρώ αν μένει στο Κουφονήσι, 526 ευρώ αν μένει στη Σαμοθράκη, 384 ευρώ αν μένει στη Λέσβο. Αντίστοιχα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Σαντοριναίος από τις επιχειρήσεις η αγορά του Άη Στράτη θα ωφεληθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους κατά 289.000 ευρώ, η αγορά της Ικαρίας κατά 1,9 εκατ. ευρώ, η Κως κατά 4,8 εκατ. ευρώ, η Λέσβος κατά 6,6 εκατ. ευρώ και η Χίος κατά 4,8 εκατ. ευρώ.