Ο εκλεκτός της κυβέρνησης Εμμανουήλ Παναγιωτάκης παραπέμφθηκε σε δίκη και καταδικάστηκε για «παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση» επειδή συγκάλυψε υφισταμένη του που καταδικάστηκε για δωροδοκία και ξέπλυμα μαύρου χρήματος
Μείζον ηθικό και πολιτικό ζήτημα ανακύπτει για την κυβέρνηση μετά από απόφαση της Δικαιοσύνης με την οποία ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Εμμανουήλ Παναγιωτάκης καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών με αναστολή για «παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση». Η πρωτόδικη καταδίκη του από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας στις 28 Φεβρουαρίου του 2017 αφορά στη συγκάλυψη υπαλλήλου της Δημόσιας Επιχείρησης και υφισταμένης του, ενώ σε λίγες ημέρες, στις 28 Σεπτεμβρίου, αναμένεται να ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό. Η υπάλληλος της ΔΕΗ είχε κατηγορηθεί και έχει καταδικαστεί για παθητική δωροδοκία και ξέπλυμα μαύρου χρήματος!
Η είδηση αυτή συμπίπτει μάλιστα με την πρόσφατη δημοσιοποίηση της απόφασης της ΔΕΗ να εξαγοράσει την εταιρεία εμπορίας ενέργειας EDS του αντιπροέδρου της σκοπιανής κυβέρνησης και προσωπικού φίλου του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, Κότσο Ανγκιούσεφ, αντί 4,8 εκατ. ευρώ, δύο μόνο μήνες πριν από τη συμφωνία των Πρεσπών.
Αυτό που γεννά, όμως, ερωτήματα ηθικής τάξης είναι ότι ο κ. Παναγιωτάκης -εκλεκτός της κυβέρνησης, πρώην συνδικαλιστής της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ- τοποθετήθηκε στο τιμόνι της Δημόσιας Επιχείρησης ενώ ήταν γνωστό ότι διωκόταν ποινικά για το αδίκημα της «παράβασης καθήκοντος άπαξ και κατ’ εξακολούθηση τελεσθείσα διά παραλείψεως» και ότι επρόκειτο να δικαστεί για τη συγκεκριμένη κατηγορία άμεσα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, όταν πια ο κ. Παναγιωτάκης καταδικάστηκε τον Μάρτιο του 2017 σε ποινή φυλάκισης δύο ετών με τριετή αναστολή και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων για ένα έτος, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν τον έψεξε, αλλά τον επιβράβευσε, παρατείνοντας τον περασμένο Απρίλιο τη θητεία του στη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ.
Με την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου εκτός από τον πρόεδρο της ΔΕΗ καταδικάστηκαν επίσης για το αδίκημα της «παράβασης καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση» τέσσερα ακόμη ανώτατα στελέχη της Δημόσιας Επιχείρησης. Ανάμεσά τους και η υπάλληλος που κατηγορήθηκε πως δωροδοκήθηκε κατά συρροή κατά την άσκηση των καθηκόντων της και παρ’ όλα αυτά, όπως προκύπτει από τη δικαστική απόφαση, βρισκόταν υπό ένα ιδιότυπο καθεστώς προστασίας που ξεκινούσε από τα υψηλά κλιμάκια της ΔΕΗ. Γι’ αυτό άλλωστε καταδικάστηκε η ίδια για «ηθική αυτουργία σε παράβαση καθήκοντος» την οποία διέπραξαν οι προϊστάμενοί της. Το δικαστήριο επέβαλε σε όλους τους κατηγορούμενους ποινή φυλάκισης δύο ετών με αναστολή και στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων για ένα έτος, πλην της υπαλλήλου που εμπλεκόταν στη δωροδοκία, για την οποία η ποινή μετατράπηκε σε εξαγοράσιμη προς πέντε ευρώ ημερησίως.
Το κουβάρι της δυσώδους αυτής υπόθεσης άρχισε να ξετυλίγεται τον Μάιο του 2013, όταν ο κ. Παναγιωτάκης κατείχε ακόμη τη θέση του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Ανθρωπίνων Πόρων του ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), θυγατρικής εταιρείας της ΔΕΗ. Ιδιώτες κατήγγειλαν εγγράφως στη ΔΕΗ ότι γεωλόγος-υπάλληλος του ΔΕΔΔΗΕ, υφισταμένη του κ. Παναγιωτάκη, τους εκβίαζε ζητώντας τους μεγάλα χρηματικά ποσά προκειμένου να εγκρίνει την ηλεκτροδότηση αγροτικών τους εγκαταστάσεων.
Τις καταγγελίες σε βάρος της υπαλλήλου, η οποία μάλιστα σήμερα είναι συνταξιούχος, ερευνούσε ήδη η Δίωξη Οικονομικού Εγκλήματος αλλά και η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία! Και ενώ οι καταγγελίες για τη δράση της γεωλόγου είχαν λάβει διαστάσεις και ήταν γνωστές στους συναδέλφους της, αλλά και στους προϊσταμένους της, ο κ. Παναγιωτάκης και οι συγκατηγορούμενοί του συμπεριφέρονταν σαν να μη συνέβαινε τίποτα ενώ «παρέλειψαν να ανακοινώσουν χωρίς χρονοτριβή στον αρμόδιο εισαγγελέα» τις καταγγελίες αυτές.
Χαρακτηριστική για τη στάση που τηρούσαν τα στελέχη της Δημόσιας Επιχείρησης και το ροκάνισμα του χρόνου στο οποίο είχαν επιδοθεί, προκειμένου η έκνομη δράση της υπαλλήλου να μην τεθεί υπόψη των εισαγγελικών αρχών, είναι η κατάθεση που έδωσε στο δικαστήριο αστυνομικός που έκανε την προανάκριση για τη συγκεκριμένη υπόθεση: «Προκύπτει από έγγραφα ότι γνώριζαν από καιρό. Είχε κακοφορμίσει το θέμα. Οπου και αν πηγαίναμε μας έλεγαν: Γι’ αυτό ήρθατε;» ανέφερε, περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο οι κατηγορούμενοι επιχειρούσαν να κλείσουν την υπόθεση με μια πειθαρχική έρευνα που σερνόνταν έξι μήνες χωρίς αποτέλεσμα. «Μετά από δική μας αίτηση έγινε πειθαρχική έρευνα που διήρκεσε 5-6 μήνες χωρίς να γίνει κάποια άλλη ενέργεια. Απ’ όσο θυμάμαι, η υπάλληλος παρέμενε στη θέση της», κατάθεσε.
Οπως προκύπτει δε από τη δικαστική απόφαση, ποτέ δεν κινήθηκε καμία πειθαρχική έρευνα σε βάρος του κ. Παναγιωτάκη, όταν ακόμη κατείχε τη θέση του προϊσταμένου της ΔΕΔΔΗΕ, για τα όσα δεν έπραξε, προκειμένου η έκνομη δράση της υφισταμένης του να διερευνηθεί από τις εισαγγελικές αρχές.
Απών από τη δίκη Δημόσιο και Παναγιωτάκης
Και ενώ θα περίμενε κανείς το Ελληνικό Δημόσιο να παραστεί στο δικαστήριο ως πολιτική αγωγή για να υποστηρίξει τα συμφέροντά του, η δίκη διεξήχθη εν τη απουσία του, όπως επίσης και με κενή τη θέση στο εδώλιο που προοριζόταν για τον κ. Παναγιωτάκη. Ο πρόεδρος της ΔΕΗ προτίμησε να εκπροσωπηθεί στο ακροατήριο από τους συνηγόρους του, δικαίωμα άλλωστε που του παρέχει ο νόμος. Κοινή γραμμή των κατηγορούμενων στελεχών της ΔΕΗ στη δίκη ήταν ότι έπραξαν τα δέοντα, διενήργησαν μακροχρόνια Ενορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ), μετέθεσαν την υπάλληλο, δεν γνώριζαν όμως ότι έπρεπε να ενημερώσουν άμεσα και τις εισαγγελικές αρχές.
Ωστόσο, δεν κατάφεραν να πείσουν τους δικαστές, οι οποίοι στο σκεπτικό της καταδικαστικής απόφασης που εξέδωσαν κάνουν λόγο για «αδικαιολόγητη καθυστέρηση» και «δόλια προαίρεση» των καταδικασθέντων: «Απεδείχθη ότι οι ως άνω κατηγορούμενοι υπό τις προαναφερθείσες ιδιότητές τους επέδειξαν αδικαιολόγητη καθυστέρηση ώστε να κινηθεί η σχετική διαδικασία ποινικής διερεύνησης των καταγγελιών σε βάρος της υπαλλήλου, ανακοινώνοντας αμελλητί τις πράξεις αυτές στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών ως όφειλαν εκ του νόμου, αφού έλαβαν γνώση αυτών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους».
Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται ότι η ΔΕΔΔΗΕ, της οποίας προΐστατο το επίδικο διάστημα ο σημερινός πρόεδρος της ΔΕΗ, είχε λάβει γνώση των καταγγελιών των πολιτών και πως η δράση της γεωλόγου «ήταν γνωστή στην Εταιρεία από το 2012». «Παρά ταύτα», επισημαίνουν οι δικαστές, «δεν είχαν γίνει ενέργειες για την κοινοποίηση των αξιόποινων πράξεών της στον εισαγγελέα, διατάχθηκε δε πειθαρχική έρευνα την 31/5/2013, αφού ήδη είχε ξεκινήσει η αστυνομική προανάκριση από την ΕΛ.ΑΣ. και χωρίς η ΔΕΔΔΗΕ να έχει ενημερώσει τον εισαγγελέα».
Μάλιστα, στην απόφαση σημειώνεται ότι «οι κατηγορούμενοι ισχυρίστηκαν ότι από τον Κανονισμό Καταστάσεως Προσωπικού ΔΕΗ Α.Ε προκύπτει η ιεραρχική δομή των ανωνύμων εταιρειών ΔΕΗ Α.Ε και ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., καθώς και η διαδικασία άσκησης πειθαρχικού ελέγχου των μισθωτών τους, την οποία και ακολούθησαν». Ωστόσο, σύμφωνα με το δικαστήριο, «η κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας δεν αναιρεί την ευθύνη τους, ούτε αποκλείει την εκ του άρθρου 37 παρ. 2 ΚΠΔ υποχρέωσή τους να ανακοινώσουν άμεσα στον εισαγγελέα την αξιόποινη πράξη που περιήλθε σε γνώση τους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, ενώ η πειθαρχική και ποινική διαδικασία είναι αυτοτελείς και ασκούνται από διαφορετικούς φορείς».
Οι δικαστές στην απόφασή τους δεν παραλείπουν να επισημάνουν «πως η συνεργασία της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων με τη ΔΕΔΔΗΕ δεν ήταν απολύτως αρμονική» και κάνουν λόγο για «δόλια προαίρεση» των καταδικασθέντων. Αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Η ως άνω συμπεριφορά των κατηγορουμένων υποδηλώνει ακριβώς τη δόλια προαίρεσή τους και επιπλέον τον σκοπό αυτών για προσπορισμό σε άλλον, παράνομου οφέλους, αφού η σκόπιμη αυτή καθυστέρηση ανακοινώσεως της πράξης κατέτεινε ώστε για μακρό χρονικό διάστημα να παραμένει στην Εταιρεία η εν λόγω υπάλληλος. Περαιτέρω απεδείχθη ότι η ίδια υπάλληλος προκάλεσε σε άλλους την απόφαση να εκτελέσουν την άδικη πράξη που διέπραξαν και με προτροπές και παραινέσεις έπεισε τους τέσσερις πρώτους κατηγορούμενους να εκτελέσουν την ανωτέρω περιγραφείσα παράβαση καθήκοντος. Επομένως οι κατηγορούμενοι πρέπει να κηρυχθούν ένοχοι όπως κατηγορούνται».
Ξεχωριστή δικογραφία
Σε αντίθεση με τον πρόεδρο της ΔΕΗ που επέλεξε να μην παρίσταται ο ίδιος στη δίκη αλλά να εκπροσωπείται από τους δικηγόρους του, η υπάλληλος-γεωλόγος της Επιχείρησης βρέθηκε στο ακροατήριο και μίλησε για την καταδίκη της σχετικά με την υπόθεση δωροδοκίας της. «Δικάστηκα από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών για παθητική δωροδοκία, εκβίαση κατά συρροή και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες», τόνισε και προσέθεσε ότι σε δεύτερο βαθμό (Εφετείο) αθωώθηκε για την κατηγορία της εκβίασης και πως τώρα δικάζεται για ηθική αυτουργία στην παράβαση καθήκοντος των τεσσάρων στελεχών της Δημόσιας Επιχείρησης. Μάλιστα, όπως η ίδια ανέφερε στην απολογία της στο δικαστήριο, εργάστηκε στη ΔΕΗ από το 1987 έως και τον Σεπτέμβριο του 2016, οπότε και υπέβαλε την παραίτησή της και συνταξιοδοτήθηκε.
Ποιος είναι ο Εμ. Παναγιωτάκης
Ο 69χρονος Εμμανουήλ Παναγιωτάκης ανέλαβε το τιμόνι της ΔΕΗ 20 ημέρες μετά την παραίτηση τού πρώην προέδρου της Αρθούρου Ζερβού. Τον Απρίλιο του 2015, μετά από πρόταση του τότε υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη, αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ Α.Ε.
Η θητεία του κ. Παναγιωτάκη έληξε στις 7 Απριλίου 2018, αλλά παρατάθηκε μέχρι την επόμενη τακτική γενική συνέλευση της Επιχείρησης. Στη ΔΕΗ εργάζεται από το 1974, ενώ εδώ και 20 χρόνια είναι διευθυντικό στέλεχός της. Προτού αναλάβει τα νέα καθήκοντά του κατείχε επιτελική θέση στη θυγατρική της ΔΕΗ, στoν ΔΕΔΔΗΕ.
Ο κ. Παναγιωτάκης είχε και έχει πολιτικές διασυνδέσεις με το κυβερνών κόμμα. Μάλιστα, την περίοδο 1991-1992 είχε διατελέσει πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, με τη στήριξη του τότε Συνασπισμού, ενώ διετέλεσε μέλος του Συλλόγου Μηχανικών ΔΕΗ.