Τους πυρήνες των αυθαιρέτων μέσα σε 300.000 στρέμματα δάσους και δασικών εκτάσεων, λίγους μήνες μετά τις μεγάλες καταστροφές στο Μάτι, καλείται να αποτυπώσει από την νέα χρονιά η Ελληνικό Κτηματολόγιο, προκειμένου να προχωρήσει η νέα ρύθμιση για τις οικιστικές πυκνώσεις που παρουσίασαν χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιώργος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος.
Πρόκειται για ένα ακριβό τίμημα που καλούνται να πληρώσουν οι πολίτες για την πολεοδομική τους ανομία, καθώς για τα αυθαίρετα κτίσματα μετά του 1975 που είναι η ημερομηνία ορόσημο από την ψήφιση του Συντάγματος, τα πρόστιμα που θεσπίζει το ΥΠΕΝ είναι αρκετά τσουχτερά. Χωρίς επιπλέον να μπορούν να μεταβληθούν ιδιοκτησιακά δικαιώματα, καθώς τα αυθαίρετα που θα τακτοποιούνται, παίρνοντας αναστολή κατεδάφισης δεν θα μπορούν να μεταβιβαστούν ενώ επισκευές θα μπορούν να γίνουν μόνο εντός του περιγράμματος της οικοδομής.
Ειδικότερα, η νέα ρύθμιση που βρίσκεται από χθες σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να πάει στην βουλή από το Γενάρη προβλέπει ότι κτίσματα και συνοδευτικές εγκαταστάσεις που αναγέρθηκαν έως και την 11η Ιουνίου του 1975 θα τακτοποιούνται για 40 χρόνια. Αντίστοιχα όσα χτίστηκαν μετά την ημερομηνία αυτή έως και τις 28 Ιουλίου του 2011, η τακτοποίηση θα έχει ισχύ για 25 έτη.
Tα δικαιολογητικά που προβλέπονται για την υπαγωγή στο νόμο είναι: αίτηση υπαγωγής έως δύο χρόνια από την έναρξη ισχύος της ρύθμισης, παράβολο 250 ευρώ υπέρ του Δημοσίου, τεχνικές εκθέσεις δασολόγων και μηχανικών, δηλώσεις εντύπου Ε9 και υπεύθυνη δήλωση. Η ολοκλήρωση της υποβολής δικαιολογητικών θα πρέπει να γίνει σε έξι μήνες από την πληρωμή του παραβόλου. Οι δηλώσεις υπαγωγής θα ελέγχονται δειγματοληπτικά σε ποσοστό 30%.
Οι νέες ρυθμίσεις δεν αφορούν μεμονωμένα αυθαίρετα σε δάση και δασικές εκτάσεις, αλλά όσα βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων δηλαδή δασικές περιοχές με 50 αυθαίρετα στα 25 στρέμματα, 100 αυθαίρετα στα 100 στρέμματα και 200 αυθαίρετα στα 400 στρέμματα.
Το ΥΠΕΝ, είχε εξαιρέσει τις περιοχές των οικιστικών πυκνώσεων, από την ανάρτηση των δασικών χαρτών για να μην εμποδιστεί η κύρωσή τους με σκοπό να αποτελέσουν μία ξεχωριστή ενότητα, την οποία το υπουργείο έρχεται τώρα να αντιμετωπίσει με νέο νόμο. Από τα 300.000 στρέμματα οικιστικών πυκνώσεων που δηλώθηκαν από τους δήμους, θεωρείται ότι δεν είναι όλα δασικά ωστόσο θα ακολουθήσει έλεγχος από την ελληνικό κτηματολόγιο προκειμένου να διαπιστωθεί η αξιοπιστία τους και τυχόν λάθη.
Για τον υπολογισμό των προστίμων που θα καταβάλλουν οι πολίτες για να γλιτώσουν την μπουλντόζα, υπολογίζονται μια σειρά από κριτήρια, όπως το είδος του κτιρίου, ο περιβάλλον χώρος, οι συνοδευτικές εγκαταστάσεις κ.α. Για παράδειγμα σε κτίριο 100 τ.μ με τιμή ζώνης 2.000 τ.μ για τα προ του 1975, ο ιδιοκτήτης υπολογίζεται ότι θα καταβάλλει 20.000 ευρώ, για τα προ του 2003, 37.500 ευρώ και για τα προ του 2011, 72.600 ευρώ.
Το συνολικό ενιαίο πρόστιμο θα μπορεί να καταβάλλεται σε 100 δόσεις, με ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης τα 100 ευρώ. Ωστόσο, θα παρέχεται έκπτωση 20% σε όσους το καταβάλλουν εφάπαξ. Το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 33% εάν το δασικό αυθαίρετο αποτελεί πρώτη και μοναδική κατοικία ή βρίσκεται εντός ιδιωτικών δασών και ιδιωτικών δασικών εκτάσεων. Αν συντρέχουν και οι δύο περιπτώσεις το πρόστιμο θα μειώνεται κατά 50%
Η διαδικασία προβλέπει ότι με την ψήφιση του νόμου, θα ξεκινήσει ο έλεγχος των οικιστικών πυκνώσεων, όπως αυτές δηλώθηκαν από τους δήμους, για να διαπιστωθεί εάν είναι ορθά τα περιγράμματα που υποδείχτηκαν και εάν πληρούνται τα κριτήρια ορισμού των πυκνώσεων. Θα εκδοθεί στη συνέχεια διαπιστωτική πράξη για τις έγκυρες πυκνώσεις με δεδομένα εκτάσεων, αριθμού, κτιρίων κλπ.
Τα στοιχεία θα ελεγχθούν στη συνέχεια από τις Διευθύνσεις Δασών για την ύπαρξη προστατευόμενων περιοχών (Εθνικοί Δρυμοί, υγρότοποι Ραμσάρ, περιοχές Natura κλπ) εντός των πυκνώσεις ώστε αυτές να εξαιρεθούν. Θα ακολουθήσει δεύτερη διαπιστωτική πράξη με τις οριστικές πυκνώσεις, οπότε τα αυθαίρετα που βρίσκονται εκεί θα μπορούν να υπαχθούν στον νόμο.
Οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν αντιρρήσεις ή αίτηση πρόδηλου σφάλματος μετά την ανάρτηση του δασικού χάρτη των οικιστικών πυκνώσεων.
Πρωταθλήτρια σε αυθαίρετους οικισμούς είναι η Αττική καθώς οι εκτάσεις σύμφωνα με τα στοιχεία των αναρτημένων χαρτών που επεξεργάστηκε το Ελληνικό Κτηματολόγιο ξεπερνούν τα 115.000 στρέμματα. Μεγάλο αριθμό πυκνώσεων έχει η Κορινθία με 42.206, 19.464 η Χαλκιδική, 19.050 η Θεσσαλονίκη, 12.233 η Άρτα, 12.880 η Βοιωτία, 6.211 οι Κυκλάδες, 5.818 τα Χανιά, 4. 274 τα Τρίκαλα, 4.400 η Εύβοια.
Οι παρεμβάσεις του υπουργείου αφορούν την αναστολή της κατεδάφισης και “δεν αποτελούν έμμεση ή άμεση πολεοδόμηση¨ τόνισε χθες ο κ. Φάμελλος επισημαίνοντας ότι “δεν θα παραβιαστούν οι κανόνες για την προστασία του δάσους”.
Όπως σημείωσε εντός ενός μηνός από την ψήφιση του νόμου, θα γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί η ορθότητα των περιγραμμάτων, αν πληρούν δηλαδή τα κριτήρια ένταξης στις περιοχές με τις οικιστικές πυκνώσεις, οι οποίες θα αποτυπώνονται στο χάρτη με ιώδες χρώμα. Από την προσωρινή τακτοποίηση εξαιρούνται οι προστατευόμενες περιοχές, εθνικοί δρυμοί, περιοχές Ραμσάρ, ρέματα, αιγιαλός, αναδασωτέα.
«Είναι ένα σχέδιο για να λύσουμε ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα που δημιουργήθηκε τα τελευταία 30-40 χρόνια..Να δοθεί λύση σε ένα θέμα που δημιουργήθηκε και με την συμβολή της διοίκησης και που οι πολιτικές το επέτρεψαν” δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος. “Σκοπός είναι να εφαρμοστούν οι δασικοί χάρτες στο 100% της επιφάνειας της χώρας. Έτσι θα ολοκληρωθεί η ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών στο σύνολο της χώρας και θα κλείσει η περίοδος της προσωρινής εξαίρεσης”.
Ο κ. Φάμελλος εκτίμησε ότι οι περιοχές που θα ενταχθούν στον παρόντα νόμο είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι της ελληνικής επικράτειας. Από τους θεωρημένους δασικούς χάρτες που αντιστοιχούν στο 51,53% της ελληνικής επικράτειας, υπολογίζεται ότι θα ενταχθούν 19.394 στρέμματα, ήτοι το 0,17% θα αποτελούν τις οικιστικές πυκνώσεις.
Ιδιαίτερη σημασία δίνει το ΥΠΕΝ στην έννοια του δασικού ισοζυγίου, που υιοθετεί η ρύθμιση κατά το πρότυπο του περιβαλλοντικού ισοζυγίου στους νόμους για τα αυθαίρετα, με σκοπό την αποκατάσταση της βλάβης που προέκυψε από τις πυκνώσεις. Όπως αναφέρθηκε, το δασικό ισοζύγιο οφείλει να έχει χώρο δράσης στην δημοτική ενότητα που υπήρξε η επίπτωση ή να συντελεστεί σε συγγενείς περιοχές με την βλάβη ή στον ίδιο νομό.
Πέρα από την πρόβλεψη για αποκατάσταση του δασικού ισοζυγίου, προγραμματίζεται η εποπτεία και ο έλεγχος των εκτάσεων που υπάγονται στη δασική νομοθεσία, ώστε να αποτραπεί η συνέχιση του φαινομένου της αυθαίρετης δόμησης εντός αυτών των εκτάσεων. Σε αυτή την κατεύθυνση εφαρμόζονται και σύγχρονα δορυφορικά
εργαλεία.
Αξίζει να σημειωθεί από το σύνολο των δήμων της χώρας μόνο 24 δήμοι (το 7,3%) δεν ανταποκρίθηκαν στην υποβολή στοιχείων για τις οικιστικές πυκνώσεις και αυτοί είναι ΟΤΑ όπως της Ιεράπετρας, της Σητείας, της Φολέγανδρου, της Σερίφου, της Επιδαύρου, της Πάργας κ.α.
Παράλληλα το ΥΠΕΝ, όπως ανακοίνωσε χθες ο κ. Σταθάκης προχωρεί σε τρεις τροπολογίες που θα προωθηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα προς ψήφιση στη Βουλή, με σκοπό την πλήρη θωράκιση της αυθαίρετης δόμησης:
1. Άμεση κατεδάφιση μετά τη λήξη του ν. 4495/17
Με τη λήξη του νόμου 4495/2017 για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων σε λιγότερο από έναν χρόνο (9/11/2019), όποια αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές εντοπίζονται από τους ελεγκτές, θα κατεδαφίζονται άμεσα (είτε την ώρα που κατασκευάζονται, είτε έχουν συντελεσθεί) εφόσον δεν υποβλήθηκε αίτηση υπαγωγής έως την 8/11/2019.
2. Πρωτόκολλο συμμόρφωσης
Στις περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες προβαίνουν σε κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων τους, το αρμόδιο για τη διαπίστωση της κατεδάφισης όργανο συντάσσει και εκδίδει πρωτόκολλο συμμόρφωσης, με το οποίο βεβαιώνεται η εκτέλεση της κατεδάφισης από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Το πρωτόκολλο κατεδάφισης κοινοποιείται στις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης για να εφαρμοστεί η διαδικασία διαγραφής προστίμων.
3. Καμιά διαφοροποίηση στο πρωτόκολλο κατεδάφισης
Σε περίπτωση που έχει διαφοροποιηθεί η αυθαίρετη κατασκευή (ως προς τις διαστάσεις ή το υλικό, τη θέση ή υπάρχουν επεκτάσεις) σε σχέση με το αρχικό πρωτόκολλο κατεδάφισης, τότε η διαδικασία κατεδάφισης προχωρά χωρίς να είναι απαραίτητη η έκδοση νέου πρωτοκόλλου κατεδάφισης.