Προάγγελος αποζημιώσεων για τις μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της κατασκευής του μετρό της Θεσσαλονίκης είναι η επιστολή της κοινοπραξίας του έργου υπό τον Ακτωρα με ημερομηνία 8 Οκτωβρίου, με την οποία ο ανάδοχος ορίζει ως χρονοδιάγραμμα παράδοσης του έργου με βάση την υφιστάμενη σύμβαση τον Μάρτιο του 2025!
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της κοινοπραξίας, η κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης δίχως παράταση είναι αδύνατη λόγω των συνεχών καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση και τον ανασχεδιασμό των σταθμών Αγία Σοφία και Βενιζέλου, καθώς και στην έγκριση των αναγκαίων μελετών του έργου από την προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό, αλλά και των μεγάλων αρχαιολογικών ευρημάτων.
«Λόγω των σοβαρότατων συνεχών καθυστερήσεων με αποκλειστική υπευθυνότητα της εταιρείας, έχει ανατραπεί πλήρως η προγραμματισμένη εκτέλεση των εργασιών, με αποτέλεσμα την κάθετη αύξηση των ζημιών μας, για την αποκατάσταση των οποίων επιφυλασσόμεθα ρητώς».
Επισημαίνεται μάλιστα στη σχετική επιστολή ότι το αίτημα παράτασης «δεν συνιστά παραίτηση από το δικαίωμα αποζημίωσης λόγω υπερημερίας του κυρίου του έργου» και ότι η κοινοπραξία επιφυλάσσεται να υποβάλει σχετικό αίτημα για την ανόρθωση της ζημίας που έχει υποστεί.
Στη σύσκεψη πάντως που είχε προ τεσσάρων ημερών ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τους επικεφαλής των οργανισμών που υπάγονται στο Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών είχε στη Θεσσαλονίκη επιβεβαίωσε ότι η στρατηγική και ο σχεδιασμός της κυβέρνησης παραμένει για παράδοση του έργου τον Απρίλιο του 2023.
Το παράδοξο όμως, που έχει την ερμηνεία του, είναι ότι η επιστολή που εστάλη τις προηγούμενες ημέρες στην Αττικό Μετρό δείχνει σαν να έχει γραφτεί πριν από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, αφού δεν υπάρχει καμία αναφορά στην αλλαγή του σχεδιασμού που έχει προτείνει η κυβέρνηση.
Πρόκειται για ένα έγγραφο που ανοίγει παράθυρο οικονομικών αξιώσεων και μεταφράζεται σε μια προσπάθεια του αναδόχου να διασφαλίσει πλήρως τα συμφέροντά του και να καταδείξει τη ζημία που υφίσταται λόγω του αλαλούμ στον σχεδιασμό του έργου με ευθύνη της αναθέτουσας αρχής.
Θυμίζουμε ότι με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, το μετρό Θεσσαλονίκης είχε προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2012!
Μάλιστα, η διοίκηση της κοινοπραξίας εκφράζει την ανησυχία της για την κατάσταση του έργου και επισημαίνει τις σοβαρές συνέπειες που επήλθαν στα μέλη του αναδόχου τα τελευταία 13 χρόνια εξαιτίας των συνεχών καθυστερήσεων (κατάρρευση ΑΕΓΕΚ, ιταλικών εταιρειών κ.ά.).
Παρά το αρχικό σοκ που αφήνει το πνεύμα της επιστολής ως προς το νέο χρονοδιάγραμμα, επί της ουσίας αντανακλά τη μεγάλη εκτροπή του έργου σε σχέση με τη συμβατική μέθοδο κατασκευής και τα όσα έχουν διαδραματιστεί μέχρι σήμερα.
Οι άλλες λύσεις είναι επί του παρόντος άγνωστες και εκτός της υφιστάμενης σύμβασης. Το μεγάλο ερώτημα, όμως, παραμένει: Θα καταφέρει η Αττικό Μετρό να τηρήσει, και κυρίως με ποιον τρόπο και με τι κόστος (αποζημιώσεων), τον νεότερο σχεδιασμό για το μετρό της πόλης που προβλέπει την παράδοση ενός ενιαίου έργου το 2023;
Αρμόδιες πηγές της εταιρείας αναφέρουν στο «business stories» ότι η Αττικό Μετρό προσανατολίζεται στην εκπόνηση της τελικής πρότασης για το έργο μέσα στον επόμενο μήνα. Στόχος, όπως αναφέρουν, είναι να βρεθεί μια εναλλακτική λύση με βάση το δημόσιο συμφέρον και την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων.
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός είχε ακυρώσει όλο τον σχεδιασμό της προηγούμενης κυβέρνησης για τμηματική παράδοση του έργου γράφοντας μια νέα σελίδα για τον σταθμό Βενιζέλου (κάτω από τον οποίο ανακαλύφθηκε ολόκληρη η βυζαντινή πόλη).
Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει την κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης ως ενιαίου έργου έως το 2023 με την απομάκρυνση των αρχαίων (αντί της κατά χώρα διατήρησής τους) από τον σταθμό Βενιζέλου.
Με τη νέα επιστολή της η κοινοπραξία, πέρα από το γεγονός ότι ανοίγει παράθυρο γενναίων οικονομικών αποζημιώσεων πατώντας στην αδράνεια της Αττικό Μετρό, επιβεβαιώνει και όλο το σαθρό υπόβαθρο σχεδιασμού της προηγούμενης κυβέρνησης ότι το έργο (πλην του σταθμού Βενιζέλου) θα μπορούσε να παραδοθεί το 2020.
Ειδικά για τον σταθμό Βενιζέλου, η κοινοπραξία επισημαίνει ότι για το κατασκευαστικό αντικείμενο του έργου δεν έχει ακόμη δοθεί εντολή παρά την παρέλευση περισσότερων από δύο ετών από την έκδοση των αποφάσεων που αφορούν τη λύση της κατασκευής του σταθμού με in situ παραμονή των αρχαιολογικών ευρημάτων.
Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρει ο ανάδοχος, ότι ακόμη και σήμερα η συμβατική υποχρέωσή του αφορά την κατασκευή του σταθμού με βάση τον αρχικό σχεδιασμό της σύμβασης του 2006 (!) αφού δεν έχει δοθεί εντολή για διαφορετική λύση.
Εάν ξεκινούσε σήμερα το έργο με βάση εκείνα τα σχέδια, θα έπρεπε το χρονοδιάγραμμα να αναθεωρηθεί και να μετατεθεί η συνολική προθεσμία ολοκλήρωσης του μετρό για τις 14 Μαρτίου του 2025.
Ενδεικτικό στοιχείο της ελαστικότητας του χρονοδιαγράμματος είναι και το γεγονός ότι ακόμη κι αν η κατασκευή του σταθμού προχωρούσε με τη λύση της in situ παραμονής των αρχαιοτήτων, κάτι που υποστήριζε η προηγούμενη διοίκηση της Αττικό Μετρό και εφόσον υπήρχε έγκριση των οριστικών μελετών και των μελετών εφαρμογής που υπέβαλλε ο ανάδοχος, θα έπρεπε να συναφθεί συμπληρωματική σύμβαση εργασιών.
Στην πιο αισιόδοξη περίπτωση και εφόσον, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, ήταν δυνατόν να υπογραφεί μέχρι τον Ιούλιο του 2020, θα έφερνε ως πιθανότερο χρόνο περαίωσης του έργου τον Σεπτέμβριο του 2025!
Στην Αττικό Μετρό εκτιμούν ότι με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις, το επιπλέον κατασκευαστικό κόστος της προτεινόμενης λύσης θα ήταν της τάξεως των 40 εκατ. ευρώ, ενώ η λειτουργία του μετρό σε τρεις διαφορετικές φάσεις, όπως ήταν η δρομολογημένη λύση, θα προσέθετε ανυπολόγιστο, προς το παρόν, ύψος υποχρεώσεων προς τον ανάδοχο, αφού θα έπρεπε να γίνουν διαδοχικές παραμετροποιήσεις των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκτίμηση του αναδόχου για τη διάρκεια της αρχαιολογικής έρευνας που υπολείπεται στο νότιο τμήμα του σταθμού, που, όπως αναφέρει, απαιτεί 18 μήνες, με ημερομηνία ολοκλήρωσης τα τέλη του 2021.
Από τότε ξεκινά και ο χρόνος για την κατασκευή του σταθμού.
Στην επιχειρηματολογία του αναδόχου για το χρονοδιάγραμμα παράδοσης του έργου την άνοιξη του 2025 προστίθενται άλλα δύο στοιχεία:
■ Πρώτον, η μεγάλη καθυστέρηση που ισχυρίζεται ότι έχει σημειωθεί έως σήμερα εκ μέρους της Αττικό Μετρό στην έγκριση των μελετών εφαρμογής του έργου. Την καθυστέρηση αυτή υπολογίζει σε περίπου 21 μήνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Αττικό Μετρό, η επισήμανση αυτή του αναδόχου αφορά κυρίως τις εργασίες επίστρωσης της σιδηροδρομικής επιδομής και των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων, η ολοκλήρωση των οποίων δεν φαίνεται εφικτή πριν από το καλοκαίρι του 2020.
■ Δεύτερον, το γεγονός ότι ενώ η κατασκευή του σταθμού Αγία Σοφία ήταν προγραμματισμένη, σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, να ξεκινήσει την 1η Μαρτίου του 2017, το έργο ξεκίνησε περίπου ενάμιση χρόνο αργότερα. Οπως υποστηρίζει ο ανάδοχος, η καθυστέρηση αυτή πρέπει να μεταφερθεί στο χρονοδιάγραμμα του έργου.