Το ανακοίνωσε αρχικά ο Λευκός Οίκος και επιβεβαιώθηκε και από τον ίδιο τον Αμερικανό Πρόεδρο: ο Ντόναλντ Τραμπ κήρυξε τις ΗΠΑ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να καταφέρει να χτίσει το τείχος των 320χλμ στα σύνορα με το Μεξικό.
Το Κογκρέσο ενέκρινε μόλις το ένα τέταρτο του συνολικού ποσού (5,7 δισ. δολάρια) που απαιτείται για την κατασκευή του τείχους.
Όπως γράφει το Associated Press, το ποσό που εγκρίθηκε αρκεί για να κατασκευαστούν μόλις 88 χιλιόμετρα του τείχους, το οποίο αποτελεί μια από τις βασικές προεκλογικές υποσχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ.
Τι σημαίνει, όμως, η υπογραφή του σχετικού διατάγματος από τον Ντόναλντ Τραμπ και τι είναι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης;
Ένας πρόεδρος μπορεί να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με βάση σχετικό νόμο του 1976, ο οποίος εγκρίθηκε μετά από το σκάνδαλο Watergate σε μια προσπάθεια να περιοριστεί –και όχι να αυξηθεί- η εκτελεστική εξουσία.
Ωστόσο, ο νόμος δεν ορίζει επ’ ακριβώς τι μπορεί να θεωρηθεί «εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Ωστόσο, απαιτείται από τον Λευκό Οίκο να δικαιολογήσει νομικά τους λόγους πίσω από την κήρυξη και η επέκτασή του πρέπει να εγκρίνεται από το Κογκρέσο κάθε έξι μήνες.
Η βρετανική εφημερίδα Guardian εξηγεί ότι Αμερικανοί πρόεδροι έχουν κάνει χρήση του νόμου 59 φορές στο παρελθόν. Μάλιστα, υπάρχουν και συγκεκριμένα μέτρα που μπορεί να λάβει ένας Αμερικανός πρόεδρος, όπως για παράδειγμα να στείλει στρατεύματα σε περιοχές εντός των συνόρων και να περιορίσει τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.
Ορισμένοι νομικοί τονίζουν ότι η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης είναι ανησυχητική γιατί δείχνει μια απόπειρα του προέδρου να «υφαρπάξει εξουσία» σε θέματα που σχετίζονται με τα οικονομικά.
Στις ΗΠΑ, ο προϋπολογισμός είναι δικαιοδοσία του Κογκρέσου, και τώρα οι επικριτές του Τραμπ αναφέρουν ότι προσπαθεί να παρέμβει σε… χωράφια που δεν του ανήκουν.
Άλλοι αναλυτές, όμως, βλέπουν πολύ πιο νηφάλια την εξέλιξη αυτή. Όπως υπογραμμίζουν, σε περίπτωση που δεν υπάρχει νομική βάση τότε το αίτημα θα καταρρεύσει στο δικαστήριο.
Η «έκτακτη ανάγκη» θα επιτρέψει στον Τραμπ να χτίσει το τείχος του;
Θεωρητικά, ναι. Μετά από την κήρυξη μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αξιωματούχοι του στρατού έχουν τη δύναμη να χρησιμοποιήσουν κονδύλια και πόρους όπως εκείνοι νομίζουν ενώ παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ο στρατός.
Έτσι, ο Τραμπ θα μπορούσε να διατάξει τον στρατό να κάνει τα απαραίτητα βήματα για να χτιστεί το τείχος. Ωστόσο, αναλυτές εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για το εάν τελικά ο Αμερικανός πρόεδρος θα καταφέρει να κάνει πραγματικότητα την προεκλογική του υπόσχεση –τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο.
Και αυτό γιατί, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, αρκετοί είναι αυτοί που θα κινηθούν νομικά για να μπλοκάρουν την κίνηση του Αμερικανού προέδρου. Την ίδια ώρα, δεν αποκλείεται και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ να κάνει πίσω, εάν υπάρξει δημόσια κατακραυγή.
Υπάρχουν πολιτικές προεκτάσεις;
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNNi, που διενεργήθηκε από την 30η Ιανουαρίου μέχρι και τις 2 Φεβρουαρίου, το 66% των πολιτών δεν βλέπει με θετικό μάτι την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης για να χτιστεί το τείχος ενώ το 31% είπε πως συμφωνεί με μια τέτοια απόφαση.
Αυτή η δημοσκόπηση αναδεικνύει έναν μεγάλο κίνδυνο για τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο.
Εάν υποχρεωθούν να ψηφίσουν υπέρ του προέδρου και να στηρίξουν την κίνησή του αυτή, τότε κινδυνεύουν να σχετίσουν τα ονόματά τους με μια απόφαση που δεν είναι αποδεκτή από την πλειοψηφία των Αμερικανών.
Την ίδια ώρα, θα δεχτεί πλήγμα και η εικόνα της τυφλής αφοσίωσης στο αμερικανικό σύνταγμα, την οποία οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν χτίσει με ιδιαίτερο κόπο κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα.