Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Παπανδρέου: Δεν ενημερώθηκα ποτέ για το περιεχόμενο της λίστας

Όλο το υπόμνημα που κατέθεσε στην Προανακριτική για τη «λίστα Λαγκάρντ» – «Αδειάζει» Διώτη-Βενιζέλο

Venizelos PapandreouΟ πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου κατέθεσε υπόμνημα, στην προκαταρκτική επιτροπή που διερευνά την υπόθεση της «λίστας Λαγκάρντ», σύμφωνα με το οποίο αναφέρει ότι  ενημερώθηκε δύο φορές για την εν λόγω λίστα.

Το υπόμνημα του κ. Παπανδρέου είναι ολιγοσέλιδο (4-5 σελίδες). Συνεργάτες του πρώην Πρωθυπουργού τόνιζαν σχετικά: «Με το υπόμνημα του αυτό, ο Γιώργος Παπανδρέου δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν τεθεί και καταθέτει την άποψη του για την υπόθεση συνολικά και γενικότερα για το ζήτημα της φοροδιαφυγής».

Πρόσθεταν δε ότι το υπόμνημα «είναι πλήρες, σαφές, επαρκέστατο. Με αυτό λέει ό,τι έχει να πει για την υπόθεση. Αυτή είναι η πραγματικότητα και η αλήθεια, όπως την καταγράφει» κατέληγαν.

Το υπόμνημα:

Γιώργος Α. Παπανδρέου

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Προς την

Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή «προς διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, κατά του πρώην Υπουργού, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, σχετικά με την υπόθεση του ψηφιακού δίσκου ηλεκτρονικών αρχείων της Τράπεζας HSBC»

Σας υποβάλλω το παρόν υπόμνημα – σύμφωνα με την πρακτική που έχει ακολουθηθεί στο παρελθόν – με σκοπό να συμβάλω στο έργο της Επιτροπής σας.

Πάγια εντολή μου προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών και τους αρμόδιους φορείς ήταν να εξαντληθεί κόθε δυνατότητα για την πάταξη της φοροδιαφυγής, με σκοπό την εμπέδωση της ευνομίας και της αξιοπιστίας του κράτους, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, καθώς και για λόγους δημοσιονομικούς και ιδεολογικούς.

Πίστευα και πιστεύω πως, καθώς στη σημερινή εποχή υπάρχουν τα μέσα και οι τρόποι να περιοριστεί το φαινόμενο δραστικά, έπρεπε και στη χώρα μας, αφενός μεν να αξιοποιηθούν όλα τα θεσμικά μέσα που διέθετε η πολιτεία, αφετέρου δε να υιοθετηθούν νέα εργαλείο.

Στα μέσα περίπου του 2010, ενημερώθηκα από τον τότε Υπουργό Οικονομικών, για τη δυνατότητα απόκτησης στοιχείων που αφορούσαν καταθέσεις Ελλήνων στο εξωτερικό. Έδωσα εντολή να γίνουν όλες οι αναγκαίες ενέργειες για την απόκτηση τους.

Μετά την παραλαβή του σχετικού υλικού ενημερώθηκα και πάλι από τον Υπουργό Οικονομικών, οπότε και επανέλαβα την πάγια εντολή μου, να γίνουν οι δέουσες ενέργειες για την αξιοποίηση των στοιχείων από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Επισημαίνω ότι αυτό που με ενδιέφερε στην υπόθεση της λεγόμενης – όπως επικράτησε αργότερα να αποκαλείται – «λίστας Lagarde», ήταν να έρθουν τα στοιχεία στην Ελλάδα και να επιληφθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να διαπιστώσουν περιπτώσεις τυχόν φοροδιαφυγής. Τίποτε άλλο. Μοναδική μου έγνοια και πάγια εντολή μου, τόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση όσο και σε κάθε περίπτωση πιθανής φοροδιαφυγής, ήταν να εξαντληθεί κόθε δυνατότητα απόκτησης στοιχείων, για να μπορέσουν στη συνέχεια οι αρμόδιες υπηρεσίες να τα χειριστούν με ταχύτητα, νομική πληρότητα και αποτελεσματικότητα.

Δεν ενημερώθηκα ποτέ ούτε ζήτησα να ενημερωθώ για το περιεχόμενο ή για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα αναφορικά με τη λίστα, πέραν όσων σας ανέφερα ήδη Πίστευα ότι, με δεδομένη την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, οι υπηρεσίες θα εξαντλούσαν κάθε δυνατότητα αξιοποίησης των στοιχείων. Δεν είχα άλλωστε καμία ένδειξη ή πληροφορία ότι κάποιος επιθυμούσε ή θα επιχειρούσε να συγκαλύψει οτιδήποτε.

Υπενθυμίζω ότι υπήρξα πρόσφατα και ο Ιδιος προσωπικά «θύμα» της φημολογίας που αναπτύχθηκε δημόσια, όπως και της άκρατης σεναριολογίας και συνωμοσιολογίας που επικράτησε σχετικά με τη λεγόμενη «λίστα Lagarde», όταν με έκπληξη και οργή αντιμετώπισα π| συνειδητή, κατά την άποψη μου, προσπάθεια ορισμένων να εμπλέξουν στην υπόθεση τη μητέρα μου Μαργαρίτα Παπανδρέου για προφανείς πολιτικές σκοπιμότητες. Η Δικαιοσύνη θα έχει σύντομα το λόγο σε αυτή την υπόθεση.

Η λεγόμενη «λίστα Lagarde” δεν αποτέλεσε αντικείμενο σύσκεψης στην οποία ήμουν παρών, επειδή σε τέτοιες συσκέψεις ενδιέφερε κατά κανόνα η «μεγάλη εικόνα», οι κεντρικές εντολές, κατευθύνσεις, αποφάσεις και νομοθετήματα, για την πολιτική της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής με την απαραίτητη θωράκιση της πολιτείας και όχι ζητήματα για τα οποία είχαν ήδη επιληφθεί και διαχειρίζονταν οι αρμόδιες υπηρεσίες.

Είναι επίσης προφανές ότι το υλικό αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να αποτελέσει αντικείμενο επαφών μου με οποιονδήποτε παράγοντα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος στο Forum του Νταβός το 2011 ή αλλού, όπως έχει αβάσιμα υποστηριχθεί.

Σημειώνω δε, επειδή έχει γίνει σχετικά λόγος, ότι ούτε με τον τότε Διοικητή της Ε.Υ.Π. είχα συζήτηση επί του περιεχομένου ή του τρόπου διαχείρισης της λίστας. Είναι αυτονόητο ότι αντικείμενο των συζητήσεων μας ήταν η πληθώρα ζητημάτων εθνικής ασφάλειας και αρμοδιότητας του Διοικητή της Ε.Υ.Π. καθώς και ότι, αν ποτέ έγινε παρεμπιπτόντως αναφορά στη «λίστα Lagarde», αυτή Θα αφορούσε την κοινή μας έγνοια για αξιοποίηση της, δεδομένου όπ και ο ίδιος ο τότε Διοικητής είχε συμβάλει στο να αποκτηθούν τα στοιχεία αυτά από το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών.

Προσθέτω επίσης ότι η πληροφορία για την ύπαρξη τέτοιων στοιχείων δεν σχετίζεται με τις συζητήσεις που αρχίσαμε ως χώρα με την Ελβετία, κατόπιν συνάντησης και συνεννόησης μου με την τότε Ελβετίδα ομόλογο μου, Micheline Anne-Marie Calmy-Rey, στην Ελβετία, στις 28 Ιανουαρίου 2011, σχετικά με την ολοκληρωμένη και θεσμική αντιμετώπιση των καταθέσεων Ελλήνων στο εξωτερικό. Έχει ειπωθεί ότι ακόμη και η δημοσιοποίηση της απόκτησης της λεγόμενης «λίστας Lagarde» μπορεί να δημιουργούσε πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις μας με την Ελβετία. Σε κάθε περίπτωση όμως, υπερίσχυε η πολιτική βούληση μας να προβούμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προς όλες τις δυνατές κατευθύνσεις, ώστε να εντοπίσουμε πιθανές περιπτώσεις φοροδιαφυγής και στοιχεία για αυτούς που τη διαπράττουν. Η δεδομένη και δημοσιοποιημένη απόφαση μας να αρχίσουν (όπως πράγματι έγινε) οι διαπραγματεύσεις με την Ελβετία για να καταλήξουμε σε συμφωνία που θα αντιμετώπιζε με αποτελεσμαπκό τρόπο πιθανή φοροδιαφυγή Ελλήνων μέσω του Ελβετικού τραπεζικού συστήματος, ήταν πάντως ανεξάρτητη από την υπόθεση της «λίστας Lagarde».

Θα ήθελα εξάλλου να υπογραμμίσω το εξής: Η φύση και η ένταση της κρίσης που αντιμετωπίσαμε, αμέσως μετά τις εκλογές του 2009, μας επέβαλε να αντιμετωπίσουμε άμεσα, ως κυβέρνηση, πληθώρα ζητημάτων, που λίμναζαν για μεγάλο χρονικό διάστημα στη χώρα μας, και να κινηθούμε σε πολλά μέτωπα ταυτοχρόνως, εντός και εκτός των συνόρων της χώρας, καθώς μία ήταν η προτεραιότητα: η πάση θυσία αποφυγή μιας μοιραίας και καταστροφικής, για τους πολίτες και το κράτος, χρεοκοπίας και η παράλληλη, άμεση δρομολόγηση μεταρρυθμίσεων για την οριστική υπέρβαση της κρίσης που αντιμετώπιζε η χώρα μος.

Το γενικότερο ζήτημα της πάταξης της φοροδιαφυγής, η θεσμική, νομοθετική και λειτουργική θωράκιση της Πολιτείας για να αντιμετωπίζει τέτοια φαινόμενο, ήταν πάντα ψηλά στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης μας και προς τούτο κάναμε πολλά βήματα. Είναι προφανές πως το ζήτημα της φοροδιαφυγής γενικά – όττως και άλλα παρόμοια φαινόμενα, π.χ. λαθρεμπόριο – απασχόλησε πολλές φορές την κυβέρνηση της οποίας ηγήθηκα, τόσο σε επίπεδο νομοθετημάτων, όσο και συζητήσεων και συναντήσεων αρμοδίων, καθώς και του ίδιου του Υπουργικού Συμβουλίου.

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί, ότι για την επιτυχή έκβαση της κρίσιμης αυτής μάχης δεν αρκεί η σαφής πολιτική βούληση μιας κυβέρνησης. Χρειάζονται εργαλεία: Λειτουργικοί θεσμοί, λειτουργική νομοθεσία. Στην αρχή της κυβερνητικής μας θητείας, αυτά δεν υπήρχαν. Προσπαθήσαμε να τα δημιουργήσουμε, καθώς η αναποτελεσματικότητα των φοροεισπρσκτικών μηχανισμών ήταν πανθομολογούμενη και όλα έπρεπε να γίνουν από την αρχή, ιδιαιτέρως σε αυτό τον τομέα.

Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό να λάβετε υπόψη σας ότι, μετά από τις πρωτοβουλίες που αναλάβαμε κατά τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, με νομοθετικές παρεμβάσεις αλλά και υπουργικές αποφάσεις, οι αρμόδιες αρχές, φορολογικές και άλλες, διαθέτουν σήμερα τα αναγκαία εργαλεία και τις προϋποθέσεις, προκειμένου να διεξάγουν κάθε φορολογικό έλεγχο.

Η πρωτοβουλία της Κυβέρνησης για την απόκτηση της λεγόμενης «λίστας Lagarde» αποτελεί μόνο μικρό δείγμα της συνολικής προσπάθειας που έγινε. Η εν λόγω λίστα ήταν ένα και μόνο από την πληθώρα των θεμάτων που είχε «ανοίξει» η κυβέρνηση μου για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Μπορεί κανείς σήμερα να είναι ικανοποιημένος από την εξέλιξη της υπόθεσης της «λίστας Lagarde»; Προφανώς όχι. Ούτε εγώ, ούτε κανείς άλλος, μπορεί να είναι ευχαριστημένος με την πορεία της συγκεκριμένης υπόθεσης, παρά την εκτεταμένη συζήτηση που έχει γίνει γΓ αυτή.

Λύσαμε το πρόβλημα της φοροδιαφυγής; Όχι, βεβαίως. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έγινε μια αρχή, ένα μεγάλο βήμα σε όλα τα μέτωπα που συνδέονται με το ζήτημα της φοροδιαφυγής. Το σύνθετο πρόβλημα της φοροδιαφυγής, που αφορά όχι μόνο τους εθνικούς αλλά και τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς, απαιτεί συνεχή, αδιάκοπη προσπάθεια και χρόνο για να αντιμετωπιστεί. Σημειώνω ότι. από ιην αρχή της θητείας μου έθεσα -και έκτοτε έθετα συνεχώς- στα Συμβούλια Κορυφής της EE, όπως και στις άλλες διεθνείς συναντήσεις που είχα. το ζήτημα της ευθύνης και της ανάγκης ανάληψης σχετικών πρωτοβουλιών από την EE αλλά και το G20 για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, την ρύθμιση και τον έλεγχο των φορολογικών παραδείσων και των offshore εταιρειών. Μάλιστα, οι προτροπές μου αποτυπώθηκαν σε Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Με τις αλλαγές που πραγματοποίησε η κυβέρνηση μου:

• Εκατοντάδες άτομα, για πρώπΐ φορά. έχουν σήμερα οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη, για φορολογικό αδικήματα, για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

• Για πρώτη φορά, ελέγχονται εμβάσματα Ελλήνων στο εξωτερικό (S4.000 ονόματα), προκειμένου να εντοπιστούν περιπτώσεις πιθανής φοροδιαφυγής.

• Για πρώτη φορά, τα ποινικά αδικήματα της φοροδιαφυγής, όπως είναι η απόκρυψη εισοδήματος, συμπεριλήφθηκαν ρητά στα αδικήματα που

διερευνώνται από την Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τιμωρούνται μέχρι και με δήμευση περιουσιών.

• Δημιουργήθηκε η υπηρεσία της Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και ο Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος.

• Νομοθετήθηκαν πολύ αυστηρότερες ποινές για τα αδικήματα της φοροδιαφυγής, μπορεί να ακολουθηθεί η αυτόφωρη διαδικασία και είναι δυνατή, για τα σοβαρότερα από αυτό, η προσωρινή κράτηση.

• Διευκολύνθηκαν οι δυνατότητες αναγκαστικής είσπραξης, με ειδικές νομοθετικές προβλέψεις.

• Για πρώτη φορά αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο τα ονόματα μεγάλων οφειλετών του Δημοσίου (φυσικά και νομικά πρόσωπα) και άρχισε να εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία.

■ Μεταφέρθηκε το βάρος της απόδειξης στον φορολογούμενο, ο οποίος οφείλει πλέον να αποδείξει ότι όταν προκύπτει προσαύξηση περιουσίας από άνοιγμα λογαριασμών, αυτή έχει ήδη φορολογηθεί, αλλιώς επιβάλλεται φόρος.

• Για πρώτη φορά, επιβλήθηκε φόρος 15% στα ακίνητα των offshore εταιριών, κάτι που «αποκάλυψε» πολλά στοιχεία που διέφευγαν – μέχρι τότε – της προσοχής των φορολογικών αρχών.

• Συστήθηκε Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Οικονομικών, με σκοπό την αποκάλυψη παραβατών υπαλλήλων.

• Ξεκίνησαν για πρώτη φορώ οι διαπραγματεύσεις με την Ελβετία για διακρατική σύμβαση για τη φορολόγηση των Ελληνικών καταθέσεων σε Ελβετικές τράπεζες.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω λέγοντας ότι η εμπέδωση αισθήματος φορολογικής δικαιοσύνης, απαιτεί τη βούληση και την αποφασιστικότητα του συνόλου του πολιτικού συστήματος, μακράν κάθε μικροπολιτικής σκοπιμότητας. Η κυβέρνηση μου ανέλαβε -προς τούτο- την ευθύνη που της αναλογούσε, παρά την έξαρση που παρουσίασαν φαινόμενα τα οποία λειτούργησαν αποτρεπτικά στην υιοθέτηση αλλαγών υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ως αποτέλεσμα ενός «λόγου ευκολίας», έναντι της ανάληψης ευθύνης που απαιτούσαν οι δύσκολες αλλά αναγκαίες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης κρίσης.

9 Απριλίου 2013

Γιώργος Α. Παπανδρέου

 

By