Ανάλυση του Reuters εξετάζει τα σενάρια αλλαγής της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη τραπεζική ένωση των χωρών- μελών.
Εάν υπάρχει μία πρόταση που προκαλεί ένταση στους κύκλους της ευρωπαϊκής πολιτικής, είναι αυτή της αλλαγής της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής “Ενωσης.
Όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μίλησε κατά τη διάρκεια του άτυπου Eurogroup στο Δουβλίνο στις 13 Απριλίου, και υποστήριξε την ανάγκη αλλαγής της Συνθήκης της Ε.Ε. και τη δημιουργία μιας μια πλήρως αναπτυγμένης τραπεζικής ένωσης, δημιουργήθηκε κάτι περισσότερο από αγωνία και ένταση στους διαδρόμους των Βρυξελλών.
Σύμφωνα με τον Σόιμπλε, η τραπεζική ένωση, ένα σχέδιο με μια ενιαία αρχή τραπεζικής εποπτείας στην ευρωζώνη, έπειτα ένα ενιαίο σύστημα ανακεφαλοποίησης των προβληματικών τραπεζών, και τέλος ένα ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, έχει νόημα μόνο αν υπάρχουν αυστηροί κανόνες για την αναδιάρθρωση των κακοδανειστών, ενώ υποστήριξε θεμελιώδεις αλλαγές στις βάσεις της Ε.Ε.
«Αν θέλουμε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για αυτό, θα χρειαστούμε μια αλλαγή της συνθήκης», είπε χαρακτηριστικά ο, πάντα προσεκτικός στις δηλώσεις του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Όπως με όλες τις δηλώσεις του Γερμανού υπουργου Οικονομικών τα τελευταία τρία χρόνια της κρίσης, η πρώτη απορία των πολιτικών αναλυτών, ήταν κατα πόσο εκφράζει μια προσωπική άποψη ή μια κοινή αποδεκτή θέση του ιδίου και της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ, αντιπροσωπεύοντας έτσι μια νέα κόκκινη γραμμή.
Στην περίπτωση αυτή, η απάντηση παραμένει ασαφής. Η Μέρκελ δεν έχει εκφράσει μια οριστική και σαφή θέση επί του θέματος, τουλάχιστον όχι δημόσια, και οι ανώτεροι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες, οι οποίοι έχουν τακτική επαφή με το Βερολίνο, δηλώνουν αβέβαιοι για το πώς να «μεταφράσουν» το εκεί κλίμα.
Όμως, ως ένδειξη αμφιβολιών της Γερμανίδας καγκελάριου, σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση που προωθείται, ιδιαίτερα εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου κατά τις οποίες θα επιδιώξει τρίτη θητεία, αποτελεί το γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα η Μέρκελ απέκλεισε «προσωρινά» το ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων στην ευρωζώνη.
Η ιδέα ενός ταμείου, όπου οι χώρες της ευρωζώνης θα αλληλοεγγυούνται αποτελεσματικά τις τραπεζικές καταθέσεις δημιουργούσε πάντα προβληματισμούς τόσο στη Γερμανία όσο και σε άλλες χώρεςτης Βόρειας Ευρώπης, αφού θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει την διάσωση μιας σειράς επισφαλών και υπερχρεωμένων τραπεζικών συστημάτων του νότου.
Παρόλα αυτά, ήταν η πρώτη φορά που η Μέρκελ δεν ήταν ακριβής ως προς τη θέση της, εκφράζοντας αμφιβολίες για την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση και την γερμανική δέσμευση σ’ αυτήν, την ίδια στιγμή που για πολλούς αποτελεί την πιο σημαντική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την επίλυση της κρίσης.
Το ερώτημα λοιπόν είναι το εξής, τι ακριβώς θέλει η Γερμανία;
Η απάντηση είναι ασαφής, όμως υπάρχουν τα εξής δεδομένα: οι γερμανικές εκλογές πλησιάζουν και το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας θα πρέπει να γνωμοδοτήσει για το οποιοδήποτε σχέδιο εξυγείανσης του ευρωπαικού συστήματος. Ευρωπαίος αξιωματούχος δηλώνει στο Reuters πως η Γερμανία ήταν πάντα επιφυλακτική με την τραπεζική ένωση και θεωρεί δεδομένο ότι οποιαδήποτε απόφαση θα μετατεθεί για μετά τις γερμανικές εκλογές της χώρας.
Ωστόσο, ο λόγος για τον οποίο η «αλλαγή της Συνθήκης της Ε.Ε.» προκαλεί αναστάτωση δεν είναι τόσο το ζήτημα της τραπεζικής ένωσης όσο το θέμα της αλληλεπίδρασης των κρατών μελών και ο κίνδυνος μιας πλήρους κλίμακας επαναδιαπραγμάτευσης των δεσμών των χωρών με την Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει ότι είναι «100% σίγουρη» ότι έχει τις νομικές βάσεις για την εφαρμογή της τραπεζικής ένωσης χωρίς αλλαγή της Συνθήκης της.
Όμως, αν η Γερμανία αντιτίθεται σε αυτό, μπορεί να είναι αδύνατο να προχωρήσει ένα τέτοιο εγχείρημα. Οι γερμανικές εκλογές καθορίζουν άμεσα την χρονική εξέλιξη μια πιθανής τραπεζικής ένωσης. Οι ευρωεκλογές αναμένονται τον Μάϊο του 2014, γεγονός που καθιστά, για αρκετούς αναλυτές, αδύνατη οποιαδήποτε ουσιστική εξέλιξη μέχρι τότε.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντείβιντ Κάμερον έχει δεσμευθεί πως θα προχωρήσει σε δημοψήφισμα σε ότι αφορά την ένταξη της χώρας του στην Ε.Ε., εάν επανεκλεγεί, στις βουλευτικές εκλογές της χώρας στις αρχές του 2015, μια κίνηση επαναδιαπραγμάτευσης της Βρετανίας με την Ευρώπη, προκαλώντας αναταραχές από το Βερολίνο μέχρι τη Βουδαπέστη.
Η κίνηση αυτή του Κάμερον κρίνεται ως ένας εναλλακτικός τρόπος για να δρομολογηθούν οι αλλαγές στη Συνθήκη της Ε.Ε. αλλά και να ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις σε όσους εμφανίζονται διστακτικοί για την ώρα.