Η Δονούσα είναι ένα μικρό νησάκι στις νοτιοανατολικές Κυκλάδες και βρίσκεται, 10 μίλια βόρεια της Αμοργού και ανατολικά της Νάξου. Η έκταση του νησιού είναι 14 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η διάμετρός του σχεδόν 5,5 χιλιόμετρα.
Γκρίζα απόκρημνα βράχια βουτάνε στην θάλασσα και στη φουρτούνα και στην καλοσύνη συντάσσοντας ένα φαντασμαγορικό τοπίο.
Ιστορικά οι πρώτοι της κάτοικοι ήρθαν στο νησί από την Αμοργό και ίδρυσαν το χωριό «Σταυρός» όπου έκτισαν την ομώνυμη εκκλησία με τον όμορφο μπλε τρούλο της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. Το αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου φιλοξενεί αρχαϊκά ευρήματα, τα οποία ανακαλύφθηκαν στην Δονούσα κατά τις ανασκαφές που κατασκευάστηκαν το 1968.
Αυτά τα ευρήματα είναι βασικά αμφορείς υψηλής ποιότητας κεραμικής τέχνης, τα οποία χρονολογήθηκαν ως της γεωμετρικής περιόδου (προς το τέλος του 9ου αιώνα προ Χριστού).
Το πιο αξιοσημείωτο από όλα είναι οι μεγάλοι αμφορείς με την διακόσμηση από κύκλους. Κάτω από το έδαφος αυτής, υπάρχουν σαφείς μαρτυρίες ζωής που χρονολογούνται στις παλαιότερες περιόδους της ιστορίας. Σύμφωνα με την αρχαία Ελληνική Μυθολογία το νησί πήρε το όνομα του από τον θεό Διόνυσο, ο οποίος έζησε σ’ αυτό το νησί. Ο Θησέας και η Αριάδνη σταμάτησαν στη Δονούσα, η οποία τότε ονομαζόταν «Δία», όταν επέστρεφαν από την Κρήτη. Ο Διόνυσος είδε την Αριάδνη και την ερωτεύτηκε τρελά. Γι’ αυτό η θεά Αθηνά διέταξε τον ήρωα Θησέα να υπακούσει στον Διόνυσο και να αφήσει την Αριάδνη στο νησί. Έτσι η μοίρα της Αριάδνης ήταν να γίνει η αχώριστη σύζυγος του Διονύσου. Επιπροσθέτως η Δονούσα χρησιμοποιήθηκε κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους σαν τόπος εξορίας.
Σήμερα τα ασβεστωμένα σπίτια με τα μπλε και πράσινα παράθυρα κάνουν το κυκλαδίτικο χρώμα της Δονούσας όλο και πιο ζωντανό, καθώς απλώνονται αμφιθεατρικά πάνω από την προβλήτα και τον μώλο.
Το τοπίο συμπληρώνεται από μια χρυσή αμμουδερή παραλία και ένα λόφο με ένα ασβεστωμένο κάτασπρο εκκλησάκι, την Παναγία, όπου ένας λαμπρός εορτασμός λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο, στις 15 Αυγούστου. Αιώνιοι φοίνικες σαν πυργίσκοι στολίζουν το νησί, ενώ από το υψηλότερο σημείο που είναι το βουνό ο «Πάππας» μπορεί κανείς να απολαύσει την εξαίσια θέα. Κοντά στην υπέροχη αμμουδερή παραλία του Κέδρου, στον βυθό της θάλασσας, μπορεί κανείς να δει τ’ αχνάρι ενός πλοίου του αντιτορπιλικού «Orion» που βυθίστηκε τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεν υπάρχει αρκετό πόσιμο νερό στην Δονούσα εκτός από την «πηγή» στο χωριό Μερσίνι, το οποίο ρέει ακατάπαυστα. Εκεί η φύση οργιάζει σε ένα πραγματικά εκπληκτικό συνδυασμό πράσινου και απέραντης θάλασσας. Υπάρχει μια βάρκα ονόματι «λάντσα» η οποί μεταφέρει τους τουρίστες σε απομακρυσμένες ειδυλλιακές αμμουδερές παραλίες όταν θέλουν να κολυμπήσουν σε σμαραγδένια εξωτικά νερά και να περάσουν υπέροχα.
Επίσης υπάρχουν ταβέρνες με φρέσκο ψάρι, αρκετά καφέ-μπαρ όπου κάθε βράδυ όλοι οι φίλοι γίνονται ένα, και απολαμβάνουν το ποτό τους συνάμα με το υπέροχο τοπίο. Υπάρχει και ντόπιος χωριάτικος φούρνος που καθημερινά σπάει την μύτη των περαστικών με την ποικιλία των αρτοσκευασμάτων του. Η Δονούσα δεν είναι ένα νησί ακραίου στυλ – ζωής αλλά κάτι πιο ενδιαφέρον, απόλαυση ηρεμίας και απόλυτης ξεκούρασης.