Γράφει η Ρένα Δούρου
Ως μη όφειλε, καθότι αναρμόδιος (υπουργός Οικονομικών, γαρ και όχι Εξωτερικών), ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε την περασμένη εβδομάδα αποφάσισε να παρέμβει στο θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς τη χώρα μας, από την περίοδο της ναζιστικής κατοχής. Από το κατηγορηματικό ύφος της δήλωσής του ήταν φανερό ότι ο υπουργός είχε αποφασίσει να «βάλει τα πράγματα στη θέση τους». Ωστόσο, εντέλει, η δήλωσή του, που καταδικάστηκε σύσσωμα από όλο το πολιτικό φάσμα, λειτούργησε ως μπούμερανγκ. Έφερε στο προσκήνιο και το σημερινό πρόβλημα της Ευρώπης. Αυτό της λήθης.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι πέρα από τον άνθρακα και τον χάλυβα, συνδετικός κρίκος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, κατά τη δεκαετία του 1950, ήταν και ο αντιφασιστικός αγώνας και η καταπολέμηση των εθνικισμών. Ο αγώνας αυτός αφορούσε και στις ιστορικές και απαράγραπτες ευθύνες της Γερμανίας.
Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα των οφειλών, αποστομωτική απάντηση πήρε ο κ. Σόιμπλε από τον Μανώλη Γλέζο. Όμως η δήλωσή του ήταν αποκαλυπτική και για έναν ακόμη λόγο: εξηγεί τη συρρίκνωση της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης σήμερα στην Ευρώπη, από τη στιγμή που η μνήμη γίνεται επιλεκτική, και που θεωρεί ότι μπορεί να προχωρήσει σε… συμψηφισμούς ανόμοιων πραγμάτων. Όπως είναι το δημόσιο χρέος και η ηθική υποχρέωση από την οποία πηγάζουν οι γερμανικές οφειλές. Γιατί οι τελευταίες δεν αποτελούν οικονομικό ζήτημα. Αλλά αίτημα ηθικής και δικαιοσύνης. Αν αυτά τα δύο εκλείψουν, τότε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν μπορεί να υπάρξει. Το ίδιο ισχύει και για μια Ευρώπη χωρίς μνήμη.
«Όποιος δεν θέλει να θυμάται την απανθρωπιά, γίνεται πάλι ευπρόσβλητος σε νέους κινδύνους μεταδόσεως», Ρίχαρντ φον Βάιτσεκερ, πρόεδρος της Δυτικής Γερμανίας, στις 8 Μαίου 1985, επέτειο του τέλους του Β’ Παγκοσμίου πολέμου…
ΥΓ.: Μοιραίος ο Απρίλιος για τις ΗΠΑ: δολοφονία του Λίνκολν το 1865, πολύνεκρη επίθεση του Τίμοθι Μακβέι το 1995 στο ομοσπονδιακό κτίριο της Οκλαχόμα, σφαγή στο σχολείο Κολουμπάιν το 1999. Τη Δευτέρα 15 Απριλίου ήταν η σειρά της Βοστόνης, της πόλης που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αμερικανική επανάσταση, να δεχθεί πλήγμα. «Στις καλύτερες στιγμές μας, αναγνωρίζουμε ότι δεν πρέπει να υποκαταστήσουμε την ελευθερία με την ασφάλεια. Ούτε να αφήσουμε μια στιγμή τρόμου να μας αναγκάσει να ζούμε μέσα σε έναν αδιανόητο φόβο έναντι των, κοντινών ή μακρινών, γειτόνων μας», παρατηρούσε το περιοδικό The Nation. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα διαψευστεί…
*Δημοσιεύθηκε στο «Έθνος» στις 18 Απριλίου