Το σχέδιο του αγγίζει το ύψος των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ
Έχουν αρχίσει να εκφράζονται ήδη οι πρώτες αμφιβολίες για το επενδυτικό σχέδιο του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Οι αμφιβολίες εκφράζονται για το κατά πόσο το εγχείρημα θα πετύχει και θα καταφέρει να γίνει αγωγός που θα μεταφέρει νέο χρήμα στην προσπάθεια ενίσχυσης της οικονομίας και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Το κορυφαίο project του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το εν λόγο επενδυτικό σχέδιο, αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα πριν τα Χριστούγεννα. Ακόμα εξετάζονται οι τελευταίες λεπτομέρειες του και ελάχιστα από αυτά που θα περιέχει έχουν γίνει γνωστά.
Πάντως, σύμφωνα με πρώτες αναλύσεις, ακόμα και αν όλα τα κεφάλαια που θα διατεθούν, μπορέσουν να απορροφηθούν και να δαπανηθούν, για τις 28 χώρες της Ε.Ε. αυτό θα σήμαινε μια ετήσια αύξηση του ΑΕΠ μόλις κατά 0,7% λόγω των επενδύσεων, για μια περίοδο τριών ετών.
«Είναι σημαντικό», δήλωσε Κ. Μπρέζσκι, οικονομολόγος της τράπεζας ING στη Φρανκφούρτη. «θα μπορούσαμε να αναμένουμε ένα είδος πολλαπλασιαστικού εφέ από τις επενδύσεις, στην δημιουργία θέσεων εργασίας, στην αύξηση της αγοραστικής δύναμης και να δούμε να αυξάνονται οι πιθανότητες για ανάπτυξη».
Όμως συμπλήρωσε λέγοντας ότι «το μειονέκτημα είναι ότι οι επενδύσεις του δημόσιου τομέα θα κάνουν χρόνια μέχρι να εκκινήσουν».
Όμως για πολλούς το μεγάλο ερώτημα αναφορικά με το πλάνο του Γιούνκερ, δεν είναι το «πότε», αλλά το «πόσα».
Τα 300 δισ. ευρώ είναι ένας γενικός στόχος τόσο για τα ιδιωτικά όσο και για τα δημόσια κεφάλαια που θέλει να κινητοποιήσει η Κομισιόν. Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν διαθέτει χρήματα, χρηματοδοτείται σε ετήσια βάση από την Ε.Ε και οι προϋπολογισμοί της πρέπει να είναι ισοσκελισμένοι.
Από τις 28 χώρες της Ένωσης, μόνο η Γερμανία έχει τα δημόσια οικονομικά της σε ισχυρή κατάστασή, για να μπορέσει να αυξήσει σε σημαντικό βαθμό τις επενδύσεις. Όμως η θέση της χώρας για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, κάνει το Βερολίνο να μην έχει διάθεση για περαιτέρω δαπάνες.
Έτσι τα σχέδια της Κομισιόν θέλουν χρήση αυτών των περιορισμένων δημοσίων χρημάτων, με σκοπό να προσελκύσουν μεγαλύτερα ιδιωτικά κεφάλαια, σε έργα που σε άλλη περίπτωση θα φαινόντουσαν ότι εμπεριέχουν μεγάλο ρίσκο ή χαμηλές αποδόσεις.
«Στόχος μας είναι να συγκεντρωθούν ιδιωτικά κεφάλαια για την υλοποίηση μεγάλων projects στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, των ευρυζωνικών δικτύων, της έρευνας και της ανάπτυξης. Όμως ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να λάβει όλα αυτά τα ρίσκα», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Jyrki Katainen.
Οι πιθανοί ιδιώτες επενδυτές θα ήθελαν να γνωρίζουν πόσα χρήματα θα παρέχει η Ε.Ε. καθώς και αν θα πρόκειται για νέα κεφάλαια ή για «αναβαπτισμένα» χρήματα τα οποία ήδη έχουν προϋπολογιστεί σε άλλα ανάλογα πλάνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Εάν πρόκειται για πρόσθετα κεφάλαια έχει καλώς, αλλά φοβάμαι ότι είναι χρήματα τα οποία θα παρθούν από άλλα σημεία του προϋπολογισμού της Ε.Ε.», δήλωσε ο Κριστόφ Βέιλ, οικονομολόγος της Commerzbank.
Ελάχιστα από τα 120 δισ. ευρώ της συμφωνίας του 2012 περί «εργασίας και ανάπτυξης»- ανάμεσα στους ηγέτες της Ε.Ε.- κατέληξαν στον στόχο τους.
Το τότε σχέδιο πέτυχε να αποτρέψει την ύφεση και παράλληλα ακολούθησαν δύο έτη κάμψης των επενδύσεων. Ήταν ένα πλάνο που βασίστηκε σε υφιστάμενα δομικά κεφάλαια της Ε.Ε- όπου 10 δισ. ευρώ θα πήγαιναν ως «τονωτική ένεση» στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕΠ), έτσι αυτή με την σειρά της να προέβαινε σε δανεισμό 60 δισ. σε μια περίοδο πέρα των τριών ετών.
Το νέο σχέδιο δείχνει ως υλοποίηση παρόμοιων πρακτικών. Τον Ιούλιο ο Γιούνκερ δήλωσε ότι η χρηματοδότηση «θα μπορούσε να γίνει μέσω της στοχευμένης χρήσης των υφιστάμενων δομικών κεφαλαίων και των εργαλείων της ΕΤΕΠ, τα οποία ήδη υπάρχουν ή θα αναπτυχθούν».
Από την πλευρά του ο Γ. Κατάινεν δήλωσε ότι τα κεφάλαια της ΕΤΕΠ, τα οποία ανήκουν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, θα μπορούσαν να αυξηθούν εκ νέου.