Η «φιλεργατική» οπτική ενός εκατομμυριούχου Αμερικανού επιχειρηματία
Ενας από τους βασικούς νόμους του καπιταλισμού είναι ότι αν οι εργαζόμενοι δεν έχουν χρήματα, τότε ούτε οι επιχειρήσεις έχουν πελάτες. Αυτό από μόνο του εξηγεί το γιατί το μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλούσιων και φτωχών σε μια οικονομία αποτελεί όχι μόνο ηθικό ζήτημα αλλά και οικονομικό, καθώς σε ένα καπιταλιστικό σύστημα η αύξηση της ανισότητας μεταξύ οικονομικών στρωμάτων, δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο διαρκώς μειούμενης ζήτησης, από τον οποίο κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει.
Αυτό υποστηρίζει με άρθρο του στο Bloomberg ο Αμερικανός επιχειρηματίας και επενδυτής Nick Hanauer. Ο Hanauer εστιάζει στα δεδομένα των ΗΠΑ και σημειώνει ότι οι χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας αντικαθιστούν με ταχείς ρυθμούς τις πιο καλοπληρωμένες δουλειές. Το 60% των θέσεων εργασίας που χάθηκαν κατά την πρόσφατη οικονομική κρίση ήταν μεσαίων αποδοχών ενώ το 59% των νέων θέσεων που δημιουργήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια στην αμερικανική οικονομία ήταν σε τομείς που πληρώνουν ελάχιστα, όπως είναι για παράδειγμα το λιανικό εμπόριο, η εστίαση, η υπηρεσίες καθαρισμού και οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου έως το 2020 το 48% των απασχολούμενων στις ΗΠΑ θα εργάζονται στους παραπάνω κλάδους.
Στις ΗΠΑ, όπως αναφέρει ο Hanauer, υπάρχει μεγάλη διαμάχη για ποια είναι η ενδεδειγμένη πολιτική αντιμετώπισης αυτού του φαύλου κύκλου. Σύμφωνα όμως με τον ίδιο, ενδεχομένως η λύση που βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας να είναι η αύξηση του κατώτατου ωρομίσθιου.
Οπως αναφέρει, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, απηύθυνε τον Φεβρουάριο έκκληση για την αύξηση του από τα 7,25 δολάρια στα 9 δολάρια, δέχθηκε σφοδρή κριτική. Ωστόσο, όπως λέει ο Nick Hanauer, αν ο κατώτατος μισθός ακολουθούσε την πορεία της ανταγωνιστικότητας της αμερικανικής οικονομίας από το 1968 έως και σήμερα, τότε το κατώτατο ωρομίσθιο θα έπρεπε να ήταν στα 21,72 δολάρια.
«Παραδοσιακά πιέσεις για αύξηση των μισθών ασκούν τα σωματεία και οι συνήγοροι των φτωχών. Εγώ θα σας μιλήσω ως επιχειρηματίας και επενδυτής και βλέπει τα εκατομμύρια των κακοπληρωμένων πολιτών ως καταναλωτές που μπορούν να αναπτυχθούν και όχι ως κόστος που πρέπει να κοπεί» ξεκαθαρίζει και παραθέτει το εξής παράδειγμα:
Το επενδυτικό μου χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει την Pacific Coast Feather Co, μία από τις μεγαλύτερες κατασκευάστριες εταιρείες μαξιλαριών ύπνου. Οπως όλοι οι βιομήχανοι έτσι και οι κατασκευαστές μαξιλαριών αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της μειωμένης ζήτησης. Το πρόβλημα συμπυκνώνεται στο εξής: Τα ετήσια μου κέρδη είναι χίλιες φορές υψηλότερα από τον μέσο μισθό στις ΗΠΑ αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αγοράζω 1.000 φορές περισσότερα μαξιλάρια από τον μέσο Αμερικάνο.
«Μια οικονομία σαν τη δικιά μας όπου προοδευτικά συγκεντρώνει τον πλούτο στα χέρια του ανώτατου 1% του πληθυσμού, με τους περισσότερους εργαζόμενους να στηρίζονται σε στάσιμους ή πτωτικά κινούμενους μισθούς, δεν αποτελεί το κατάλληλο περιβάλλον για να κτίσει κανείς μια επιχείρηση μαξιλαριών η μια οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση».
Σύμφωνα με τον Nick Hanauer, αν το ωρομίσθιο αυξηθεί στα 15 δολάρια θα εισρεύσουν στην οικονομία των ΗΠΑ επιπλέον 450 δισ. δολάρια το χρόνο. Αυτό θα αυξήσει σημαντικά την αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων φτωχών και μικρομεσαίων Αμερικάνων, θα τονώσει τη ζήτηση, την παραγωγή και την απασχόληση.
Ο Hanauer επίσης στο άρθρο του επικαλείται μελέτες του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής που δείχνουν ότι ότι αν το ωρομίσθιο πάει στα 15 δολάρια θα επηρεάσει άμεσα 51 εκατ. εργαζόμενους ενώ έμμεσα θα επωφεληθούν επιπλέον 30 εκατομμύρια άνθρωποι.
Άλλη μελέτη από τους οικονομολόγους David Card και Alan Krueger δείχνει, ότι σε αντίθεση με την συμβατική οικονομική λογική, η αύξηση του κατώτατου μισθού αυξάνει την απασχόληση. Πιο συγκεκριμένα, στο 60% των πολιτειών που προχώρησαν σε μισθολογικές αυξήσεις κατά τη διάρκεια περιόδων αυξημένης ανεργίας, η ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης ήταν υψηλότερος από τον εθνικό μέσο όρο των ΗΠΑ.
Ομως τα οφέλη για την οικονομία δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται ο Nick Hanauer, τα κοινωνικά βοηθήματα προς τους φτωχούς υπολογίζονται στα 316 δισ. δολάρια ετησίως. Μια αύξηση των κατώτατων μισθών θα μειώσει σημαντικά το κόστος για τα κρατικά ταμεία ενδεχομένως έως και κατά 50%.
Σύμφωνα επομένως με τον αρθρογράφο, η αύξηση των μισθών είναι μια λύση με την οποία όλοι βγαίνουν κερδισμένοι. Οπτική εκ διαμέτρου αντίθετη με τα όσα εφαρμόζονται στην Ελλάδα.