Μια αλλιώτικη Πρωτομαγιά
Μια “primavera” καρφωμένη στο τοίχο της Βουλιαγμένης
Γράφει ο… Vasilis S&P @starvpan
«Non devi dimenticare» σημαίνει «Δεν πρέπει να ξεχάσεις».
Θα μου πεις “ ρε φίλε δε μας παρατάς σήμερα βρήκες; Σήμερα είναι πρωτομαγιά, αργία, ώρα για εκδρομή, καμιά ταβέρνα να πιούμε ένα ποτήρι, να ξεχαστούμε λίγο”
“Όχι ρε φίλε δε σε παρατάω γιατί σήμερα πουθενά στο κόσμο δεν είναι αργία… Σήμερα είναι απεργία…
Απεργία στη μνήμη κάποιων που το Μάη του 1866, ξεσηκώθηκαν στο μακρινό Σικάγο και θυσιάστηκαν διεκδικώντας 8 ώρες δουλειάς .. ναι 8 ώρες δουλειάς που κάποια global απορρίμματα σου καταργούν σήμερα… για τα πρώτα κατοχυρωμένα εργατικά δικαιώματα.
Αφήσαμε τους λίγους να κάνουν κουμάντο στη ζωή των πολλών”.
“Ότι κάνουμε τη Πρωτομαγιά το κάνουμε για πάρτη μας, για καμία ΓΣΣΕ, για καμία ΑΔΕΔΥ, για πάρτη μας. Αυτοί γεννήθηκαν παιδιά του κομματικού σωλήνα, στα κόμματα δίνουν λογαριασμό όχι στον εργαζόμενο, το συνταξιούχο ή τον άνεργο. Εσύ κι εγώ στο καθρέφτη και τα παιδιά μας δίνουμε λόγο
.Τι θα πούμε όταν μας ρωτήσουν «εσείς τι κάνατε ;» Θα απαντάμε ότι « τα μέτρα και τα μνημόνια ήταν πιο σκληρά απ τη μπριζόλα ;».
“ Αφού δε θες να βγεις σε πλατείες και δρόμους, παρ τη κοπέλα σου, τους φίλους ή τη γυναίκα και τα παιδιά , βρες ένα χωράφι με λουλούδια, μια παραλία με βότσαλα άπλωσε κουβέρτα , άνοιξε το ταπεράκι με τα κεφτεδάκια που περίσσεψαν από χθες, κόψε μια σαλάτα, άνοιξε ένα μπουκάλι κρασί κι άσε τα πνευμόνια σου ν’ ανασάνουν, όσο ακόμα τα καλοκουρεμένα φερέφωνα των αριθμών δε φορολογούν τον αέρα ”.
“Μάζεψε και λουλούδια να φτιάξεις μαγιάτικο στεφάνι, πολύχρωμο όπως η φύση τώρα την άνοιξη, μπας και διώξει το γκρίζο που μαζεύτηκε στις ζωές μας ,στη Βουλή και τα παράθυρα των καναλιών”.
“Κουβέντιασε με τα παιδιά πες τους, εξήγησε τους τι ήταν η Πρωτομαγιά κι αν δε καταλαβαίνουν και τους φαίνεται μακρινό τότε μίλα τους για μια πιο σύγχρονη Πρωτομαγιά που άφησε τα σημάδια της στον άσπρο τοίχο μιας ράμπας στην αρχή της Βουλιαγμένης, μίλα τους για τον Αλέκο που γνώρισες … ”
Αλέκος Παναγούλης «Ωραίος ως Έλλην»
«Η πολιτική είναι ένα καθήκον, η ποίηση είναι μια ανάγκη. Είναι ένα ούρλιασμα, μια κραυγή που δεν μπορείς να πνίξεις. Το άγχος μιας στιγμής που δεν θέλεις να ξεχαστεί. Τότε ψάχνεις για χαρτί και μολύβι ζητώντας να ζωγραφίσεις με στίχους αυτή τη στιγμή». Α.Παναγούλης
Δυό μόλις ώρες αφότου ξεκίνησε η Πρωτομαγιά του 1976, ο εκκωφαντικός ήχος της πρόσκρουσης του πράσινου fiat 131 , της “ primavera” όπως του άρεσε να το αποκαλεί, στο τοίχο ράμπας συνεργείου στις αρχές της λεωφόρου Βουλιαγμένης, στον Άγιο Δημήτριο, έμελε να κόψει το νήμα της ζωής ενός ανθρώπου που σημάδεψε με τη παρουσία και τους αγώνες του τις δεκαετίες του 60 και 70. Ήταν μόλις 38 χρονών….
Ήταν η μέρα για την οποία οΆγγελος Μόσχοβας θυμάται στο thepaper.gr : “…. Στην είσοδο της πολυκατοικίας, ο θυρωρός μας ενημερώνει: «Δολοφόνησαν τον Παναγούλη». Πάγωσα. Ένιωσα σαν να με διαπέρασε ηλεκτρικό ρεύμα. Οι φοβίες επέστρεψαν. Ένιωσα φόβο αλλά – ίσως για πρώτη φορά – και οργή.”
Δε θα σου μιλήσω εδώ για τον ρόλο του στην Ιστορία, ούτε για τους αγώνες για το 15% στη παιδεία και το 114 τη δεκαετία του ’60, ούτε για την απόπειρα κατά του δικτάτορα Παπαδόπουλου, για τα απάνθρωπα βασανιστήρια που υπέστη, για τα λαγούμια της φυλακής στο Μπογιάτι, για τις απόπειρες απόδρασης, για το «Επαμεινώνδας-Αυγά-Φασουλής», για την απομόνωση, για τη δίκη και καταδίκη σε θάνατο, ούτε για τις απεργίες που έγιναν στην Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη (βλέπεις τότε η Ευρώπη ήταν Ευρώπη αλληλεγγύης των λαών) για να μην εκτελεστεί, ούτε για τα αρχεία της ΕΣΑ που βρέθηκαν στα χέρια του, με ονόματα πολιτικών που συνεργάστηκαν με τη χούντα κι ετοιμαζόταν να φέρει στη βουλή λίγο πριν σκοτωθεί.
«Θα τους ξεφτιλίσω σύντομα μέσα στην ελληνική Βουλή» έλεγε.
Αυτά θα τα βρεις να τα διαβάσεις, να τα δεις. Ευτυχώς που η ΕΡΤ κρατάει αρχεία και έκανε εξαιρετικά αφιερώματα..
Θα σου μιλήσω για τον άλλο τον Αλέξανδρο, τον ποιητή, τον ονειροπόλο.
Άλλωστε αν τον κοίταζες μια φορά στα μάτια δύσκολα να μη σε γοήτευε …
Θα σου μιλήσω με τα λόγια και τους στίχους του. Λόγια που είπε σε προσωπικές στιγμές και σε στιγμές που γίναν ιστορία.
Στίχους που έγραψε στην απομόνωση πάνω στο τοίχο, σε γάζες , σε χαρτοπετσέτες και σπιρτόκουτα με …
«Ένα σπιρτόξυλο για πέννα
αίμα χυμένο στο πάτωμα για μελάνι
το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί.
Μα τι να γράψω;
Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω
Παράξενο και πήζει το μελάνι
Μέσ’ από φυλακή σας γράφω
στην Ελλάδα».
“για να αποφύγεις τις πολλές ομολογίες κατά την ανάκριση, πρέπει να εκνευρίζεις τον βασανιστή σου για να εντείνει τον βασανισμό σου και να λιποθυμήσεις, οπότε διακόπτεται η ανάκριση”.
«Ζωντάνεψα τους τοίχους
φωνή τους έδωσα
πιο φιλική να γίνουν συντροφιά.
Κι οι δεσμοφύλακες ζητούσαν
να μάθουνε που βρήκα την μπογιά
Οι τοίχοι του κελιού
το μυστικό το κράτησαν
κι οι μισθοφόροι ψάξανε παντού
Όμως μπογιά δεν βρήκαν
Γιατί στιγμή δεν σκέφτηκαν
στις φλέβες μου να ψάξουν»
«Αντέχω. Αν μάθεις κάποια στιγμή ότι αυτοκτόνησα να ξέρεις ότι με σκότωσαν. Δεν θα αυτοκτονούσα ποτέ!».
«Μη κλαις για μένα
ας ξέρεις πως πεθαίνω
να με βοηθήσεις δε μπορείς
Μα δες εκείνο το λουλούδι
για κείνο που μαραίνεται σου λέω.
Να το ποτίσεις »
“Γνωρίζω ποιες είναι οι ποινές που προβλέπονται από τον νόμο, και γνωρίζω και ότι αυτές οι ποινές που προβλέπονται από τον νόμο θα επιβληθούν, αλλά δεν υποχωρώ, διότι, κύριοι δικαστές, γνωρίζω ότι το ωραιότερο κύκνειο άσμα ενός πραγματικού αγωνιστή είναι ο επιθανάτιος ρόγχος του μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα μιας τυραννίας και αυτή τη θέση την αποδέχομαι”
«Θέλω να προσευχηθώ
με την ίδια δύναμη που θέλω να βλαστημήσω
Θέλω να τιμωρήσω
με την ίδια δύναμη που θέλω να συγχωρήσω
Θέλω να προσφέρω
με την ίδια δύναμη πού ’θελα στο ξεκίνημα
Θέλω να νικήσω
αφού δεν μπορώ να νικηθώ»
Το 1976, μετά το θάνατο του Παναγούλη, ο Μίκης Θεοδωράκης του αφιερώνει δυο τραγούδια, στα οποία γράφει στίχους και μουσική, «Κόκκινο τριαντάφυλλο» περισσότερο γνωστό και «Εκείνος ήταν μόνος» που θα βρείτε εδώ.
Εκείνος ήταν μόνος μες στα πλήθη
εκείνος ήταν μόνος στο κελί
γι” αυτόν αργά τραγούδησες
πολύ αργά, πολύ αργά, πολύ αργά ..
Οι περισσότεροι απ τους παραπάνω στίχους γράφτηκαν μέσα στις φυλακές . Με το ίδιο του το αίμα αντί για μελάνι. Γι’ αυτό θα μείνουν αθάνατα παρά τις προσπάθειες πολλών απ’ όλους τους πολιτικούς χώρους να τα σβήσουν.. Αλλά ότι γράφεται με αίμα δε σβήνεται …..
Σημείωση : Το να κρατάς ζωντανή τη μνήμη είναι υποχρέωση.
Πηγές:
- Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Παναγούλη “Σαν Σήμερα” με πλούσιο αρχειακό υλικό και φωτογραφικά ντοκουμέντα στο Lifo http://www.lifo.gr/team/sansimera/33735
- “Η θαυμαστή ζωή του Αλέκου Παναγούλη” με πλήρη καταγραφή της ιστορικής του διαδρομής στο Βήμα http://www.tovima.gr/vimamen/guys/article/?aid=431513
- “Tα τραγούδια του Αλέκου Παναγούλη” στο 8ο gr τα τραγούδια αλλιώς http://www.ogdoo.gr/portal/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=1409&Itemid=44
- Ο ποιητής Αλέξανδρος Παναγούλης με ανάλυση του ποιητικού του έργου στο 24grammata.com http://www.24grammata.com/?p=5113
- Αρχειακό υλικό της ΕΡΤ3 Αλέκος Παναγούλης «Ωραίος ως Έλλην» μέσω tvxs.gr και Αλέκος Παναγούλης αφιέρωμα ΕΡΤ (full Video) Ημερομηνίες http://www.youtube.com/watch?v=w1BKbS-AHq8
- «Άγιος Δημήτριος – Αλέξανδρος Παναγούλης » στο Αθήνα πίσω απ τα βιτρίνα http://athinapisovitrina.blogspot.gr/2012/04/blog-post_30.html