Δεν υπάρχει στόχος να αλλάξει το ΑΕΠ
Η ΕΛΣΤΑΤ παίρνει θέση στα δημοσιεύματα σχετικά με την επικείμενη αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος με ανακοίνωσή της. Ισχυρίζεται ότι δεν στέκει η άποψη ότι «στόχος της αναθεώρησης είναι να υπολογιστεί στα στοιχεία του ΑΕΠ» αλλά ότι δεν υπάρχει στόχος να αλλάξει το ΑΕΠ για να «μειώσει πλασματικά τον λόγο του ελλείμματος αλλά και του χρέους προς το ΑΕΠ».
Αναλυτικά η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει στην ανακοίνωσή της:
Πρόσφατα δημοσιεύματα στον Τύπο σχετικά με την αναθεώρηση του ΑΕΠ στο πλαίσιο της εφαρμογής του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού 549/2013 για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εθνικών και Περιφερειακών Λογαριασμών—ESA 2010—ισχυρίζονται ότι «στόχος είναι να υπολογιστεί στα στοιχεία και η παραοικονομία προκειμένου να αναθεωρηθεί προς τα πάνω το ΑΕΠ. Με αυτόν τον τρόπο (η ΕΛΣΤΑΤ) μειώνει πλασματικά τον λόγο του ελλείμματος αλλά και τους χρέους της χώρας προς το ΑΕΠ, στοιχείο το οποίο θεωρείται καθοριστικό για τον χαρακτηρισμό του χρέους ως βιώσιμου.» Με αφορμή αυτά τα δημοσιεύματα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνονται τα εξής:
Πρώτον, η αναφορά στα δημοσιεύματα ότι σκοπός της αναθεώρησης είναι να υπολογιστεί στα στοιχεία του ΑΕΠ η παραοικονομία δεν ευσταθεί διότι η μέτρηση της παραοικονομίας ήδη λαμβάνει χώρα στον υπολογισμό του ΑΕΠ της Ελλάδας σε πλήρη εναρμόνιση με τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2223/1996—ESA 95.
Ειδικότερα, η μέτρηση της παραοικονομίας δεν αποτελεί μεθοδολογική αλλαγή που σχετίζεται με τον νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό 549/2013—ESA 2010 αλλά απαιτείται ήδη επί σειρά ετών για την κατάρτιση του ΑΕΠ δεδομένου ότι ο υπολογισμός του ΑΕΠ πρέπει να είναι πλήρης και εξαντλητικός.
Στον υπάρχοντα υπολογισμό του ΑΕΠ της Ελλάδας συμπεριλαμβάνονται εκτιμήσεις για την παραοικονομία και ο υπολογισμός του ΑΕΠ δεν προβλέπεται να διαφοροποιηθεί σημαντικά ως προς τις εν λόγω επικαιροποιημένες εκτιμήσεις—οι όποιες αλλαγές στις εκτιμήσεις αυτές θα προέρχονται από επικαιροποίηση των χρησιμοποιούμενων δεδομένων και όχι την εφαρμογή του ESA 2010.
Δεύτερον, και ιδιαίτερα σημαντικά, στόχος της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι—όπως ισχυρίζονται τα ανωτέρω δημοσιεύματα—ο οποιοσδήποτε υπολογισμός «προκειμένου να αναθεωρηθεί προς τα πάνω το ΑΕΠ» και να «μειώσει πλασματικά τον λόγο του ελλείμματος αλλά και του χρέους προς το ΑΕΠ.» Η ΕΛΣΤΑΤ είναι μια ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή, η οποία έχει κάνει τεράστιες προσπάθειες από τη σύστασή της το 2010 μέχρι σήμερα προκειμένου να ανακτήσουν οι επίσημες στατιστικές της Ελλάδας την αξιοπιστία τους, η οποία αξιοπιστία είναι βασικός πυλώνας της αξιοπιστίας της ίδιας της Χώρας στο ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο συνεργασίας μεταξύ χωρών καθώς και στις αγορές.
Αυτό το έχει καταφέρει η ΕΛΣΤΑΤ τηρώντας απαρέγκλιτα τις αρχές του Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές, όπως ρητά προβλέπεται στον εθνικό Στατιστικό Νόμο (ν. 3832/2010 ως ισχύει) και στο Στατιστικό Νόμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κανονισμό 223/2009). Αυτές οι 15 αρχές του Κώδικα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις σημαντικές αρχές της επαγγελματικής ανεξαρτησίας, της δέσμευσης για την ποιότητα, και της αμεροληψίας και αντικειμενικότητας. Σε αυτό το δεοντολογικό πλαίσιο, ο μόνος στόχος της ΕΛΣΤΑΤ είναι η παραγωγή αξιόπιστων στατιστικών με ακρίβεια και, γενικότερα, υψηλή ποιότητα, και όχι η επίτευξη οποιουδήποτε αριθμητικού αποτελέσματος δρώντας χωρίς ανεξαρτησία, αμεροληψία και αντικειμενικότητα. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την ΕΛΣΤΑΤ αλλά και για τη Χώρα.
Τέλος, τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ελέγχονται και πιστοποιούνται από τη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης—τη Eurostat—και αυτό προσδίδει στα στατιστικά αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ επιπλέον αξιοπιστία.
Όπως αναφέρθηκε ήδη σε σχετική ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ στις 28/1/2014 , οι εργασίες της ΕΛΣΤΑΤ αναφορικά με την εφαρμογή του ESA 2010 βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2013.
Tο αποτέλεσμα της επανεκτίμησης του ΑΕΠ για τα έτη 1995‐2013 με βάση το ESA 2010, στο πλαίσιο της παράλληλης τακτικής αναθεώρησης του έτους βάσης του ΑΕΠ (από 2005 σε 2010), θα ανακοινωθεί στους χρήστες όπως και στο ευρύ κοινό μέσω Δελτίου Τύπου που θα δημοσιευθεί από την ΕΛΣΤΑΤ στις 10 Οκτωβρίου 2014, σύμφωνα με το ημερολόγιο ανακοινώσεων της ΕΛΣΤΑΤ.
Η έγκαιρη ολοκλήρωση αυτής της παραγωγής μιας χρονοσειράς ΑΕΠ 1995‐2013 με ενιαία μεθοδολογία και χωρίς ασυνέχειες (breaks), όπως απαιτείται από το νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό, προϋποθέτει απαραιτήτως, μεταξύ άλλων, την παροχή στην ΕΛΣΤΑΤ από το Υπουργείο Οικονομικών/Γενικό Λογιστήριο του Κράτους συγκεκριμένων στοιχείων για τη Κεντρική Κυβέρνηση για τα έτη της περιόδου 1995‐2005.
Επισημαίνεται ότι το νέο ESA 2010 θα αντικαταστήσει το ισχύον ESA 95 προκειμένου να προσαρμοστούν οι εθνικοί λογαριασμοί στο νέο οικονομικό περιβάλλον, τις εξελίξεις στη μεθοδολογική έρευνα και τις ανάγκες των χρηστών.
Οι διαφοροποιήσεις σε σχέση με το ESA 95 αφορούν διάφορες μεθοδολογικές αλλαγές, όπως π.χ. την κεφαλαιοποίηση της δαπάνης για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) και την αντιμετώπιση των αγορών στρατιωτικού εξοπλισμού, οπλικών συστημάτων και των φορέων τους (όπως πολεμικά αεροσκάφη ή πλοία) ως ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου εφόσον πληρούν τον ορισμό ότι χρησιμοποιούνται στην παραγωγή για περίοδο που υπερβαίνει το ένα έτος.
Το Σεπτέμβριο 2014 οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να κοινοποιήσουν στοιχεία στη Eurostat με βάση τον νέο Κανονισμό ESA 2010. Η εφαρμογή του ESA 2010 θα έχει ως αποτέλεσμα την αναθεώρηση των αποτελεσμάτων των εθνικών λογαριασμών λόγω μεθοδολογικών διαφορών σε σχέση με τον προηγούμενο Κανονισμό ESA 95 αλλά και λόγω της χρησιμοποίησης νέων πηγών και μεθόδων για τους υπολογισμούς καθώς και επικαιροποιημένων στοιχείων από τις έρευνες και τις διοικητικές πηγές.