Τι δείχνει ο νόμος του Okun για την Ελλάδα
Δεκατρία χρόνια θα χρειαστούν για να εξαφανιστεί η κυκλική ανεργία στην Ελλάδα, σε περίπτωση που ο ετήσιος αριθμός ανάπτυξης στη χώρα μας το διάστημα αυτό ανέρχεται στο 2%, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που βασίστηκε στο νόμο του Okun.
Ο νόμος του Okun εξετάζει τη σχέση μεταξύ μεταβολής του ΑΕΠ και μεταβολής της ανεργίας ενώ η κυκλική ανεργία είναι αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, η οποία έχει ως επακόλουθο την αδυναμία απορρόφησης του εργατικού δυναμικού.
Η μελέτη αυτή με τίτλο: «Μπορεί η παραγωγή να προβλέψει την ανεργία: Μια ματιά στο Νόμο του Okun για την Ελλάδα», την οποία εκπόνησαν οι καθηγητές Κωνσταντίνος Καρφάκης του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Κωνσταντίνος Κατρακυλίδης του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, καθώς και η υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ Ευτυχία Τσανανά, εξέτασε αφενός τη σχέση ανάμεσα στις ποσοστιαίες μεταβολές του ποσοστού ανεργίας και της πραγματικής παραγωγής την περίοδο από το πρώτο τρίμηνο του 2000 (2000Q1) μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2012 (2012Q4), και αφετέρου τη σχέση ανάμεσα στο ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας και το ποσοστό ανεργίας την περίοδο από το πρώτο τρίμηνο του 2009 (2009Q1) μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2012 (2012Q3).
Ειδικότερα έδειξε ότι:
1. Κατά τα τελευταία 13 χρόνια, η μακροχρόνια σχέση ανάμεσα στις ποσοστιαίες μεταβολές του ποσοστού της ανεργίας και της παραγωγής ήταν κατά μέσο όρο ίση με -0,41, οπότε ο λόγος παραγωγής-ανεργίας ήταν 2,4. Έτσι λοιπόν, μια μείωση της παραγωγής κατά 2,4% συσχετιζόταν με μια αύξηση της ανεργίας κατά 1%. Αξίζει να τονιστεί ότι η σχέση αυτή ήταν διαχρονικά σταθερή, υπό την έννοια ότι δε διέφερε σημαντικά στην ανοδική και την καθοδική φάση του οικονομικού κύκλου.
2. Την περίοδο 2009-2012, το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας συσχετιζόταν αρνητικά με το ποσοστό της ανεργίας, όπως διατείνεται η καμπύλη Beveridge. Η καμπύλη Beveridge μετακινούνταν διαχρονικά προς τα έξω, δείχνοντας ότι καθώς οι κενές θέσεις εργασίας ανέκαμπταν τις περιόδους 2009Q3-2009Q4, 2010Q4-2011Q1 και 2011Q4-2012Q1, η ανεργία συνέχιζε να αυξάνεται. Επιπλέον, η καμπύλη Beveridge έγινε πιο επίπεδη από τα μέσα του 2011. Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν ένα σημάδι επιδείνωσης της διαδικασίας αντιστοίχισης στην αγορά εργασίας, σηματοδοτώντας μια αύξηση του ποσοστού της μακροχρόνιας ανεργίας.
Η Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2012) δείχνει ότι η μακροχρόνια ανεργία ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού στην Ελλάδα έχει αυξηθεί από περίπου 4% το 2008Q2 σε 13% το 2012Q2. Δεδομένου ότι το πραγματικό ποσοστό ανεργίας ανερχόταν το 2012Q2 σε 24%, το ποσοστό της κυκλικής ανεργίας ήταν 11%.
Σύμφωνα με το συντελεστή του Νόμου του Okun που έχει εκτιμηθεί, για να απαλειφθεί το ποσοστό της κυκλικής ανεργίας, η παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί κατά 26%. Για παράδειγμα, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2% θα χρειαστούν 13 χρόνια, ώστε να εξαφανιστεί η κυκλική ανεργία.
Για να μπορέσει, όμως, να μειωθεί συνολικά η ανεργία, σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση της συνολικής ζήτησης θα πρέπει να υποστηρίζεται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, οι οποίες θα κάνουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική, θα ωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη και θα μειώσουν τη μακροχρόνια ανεργία.