Ανάπτυξη με έξι κινήσεις
Της Ελένης Στεργίου
Η οικονομία κάνει κύκλους και η ιστορία επαναλαμβάνεται. Στην αρχή ως τραγωδία και μετά ως κωμωδία, όπως έλεγε και ο Καρλ Μάρξ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ελλάδα. Η φάση που περνάει η χώρα μας δεν συμβαίνει για πρώτη φορά και οι πολιτικές περασμένων χρόνων διδάσκουν στους νέους τι πρέπει να αποφύγουν και τι να εφαρμόσουν ξανά.
Μεταξύ 1857 και 1859, η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία δημιούργησαν την Διεθνή Οικονομική Εξεταστική Επιτροπή, μια επιτροπή με σκοπό τη δημιουργία αναφοράς για τη δυνατότητα της Ελλάδας για την αποπληρωμή του δανείου του 1833. Εκείνη η επιτροπή, με παρέμβαση της Ρωσίας, δεν είχε ρόλο να ελέγξει τα οικονομικά και να εξασφαλίσει τις πληρωμές, παρά μόνο τη γνωμοδότηση. Τα αποτελέσματα της Εξεταστικής εκείνης Επιτροπής ήταν πληρωμή μιας δόσης 900.000 γαλλικών φράγκων το 1860.
Η χρεοκοπία της Ελλάδας και ο Διεθνής Οικονομικός έλεγχος
Το 1893 ο Χαρίλαος Τρικούπης κατά την τελευταία πρωθυπουργία του κήρυξε πτώχευση. Τότε επιβλήθηκε μερικός έλεγχος από τους πιστωτές, που ήταν τυπικός κι όχι ουσιαστικός χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στα ελληνικά δημόσια οικονομικά.
Η εμπλοκή όμως της χρεοκοπημένης Ελλάδας σε σύρραξη με την Τουρκία το 1897, στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, βρήκε την Ελλάδα σε εξαιρετικά δυσχερή θέση με τον ελληνικό στρατό ανίκανο να αντιπαραταχθεί στα οθωμανικά στρατεύματα, που είχαν καταλάβει τη Θεσσαλία και τμήμα της Στερεάς Ελλάδας. Η Συνθήκη Ειρήνης της 20ης Σεπτεμβρίου 1897 στην οποία εξαναγκάστηκε η Ελλάδα ως ηττημένη, προέβλεπε πολεμική αποζημίωση των τεσσάρων εκατομμυρίων τουρκικών λιρών της οποίας την άμεση καταβολή απαιτούσε η Υψηλή Πύλη. Η Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη υποχρεώθηκε σε διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της Ελλάδας για επιπλέον δανεισμό (ενώ πριν τέσσερα χρόνια τους είχε ήδη δηλώσει ότι αδυνατεί να αποπληρώσει τα ήδη χρωστούμενα δάνεια). Οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης οδήγησαν στην επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας που να εξασφαλίζει στους πιστωτές την αποπληρωμή και των παλαιότερων αλλά και των νέων δανείων τους.
Οι όροι δανεισμού
Οι διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των πιστωτών (Αγγλίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Ρωσίας, Ιταλίας)ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1897 και κατέληξαν στη σύνταξη και ψήφιση του νόμου ΒΦΙΘ/23-2-1898 σύμφωνα με τον οποίο εγκαθιδρύθηκε η επιτροπή οικονομικού ελέγχου (Διεθνής Οικονομική Επιτροπή), που σύντομα μετονομάστηκε σε Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος 1898.
Η συμφωνία με τους πιστωτές προέβλεπε:
1. Χορήγηση δανείου πολεμικών επανορθώσεων και του «οικονομικού δανείου»
2. Υποθήκευση φορολογικών εσόδων ώστε να εξασφαλισθεί η αποπληρωμή των δανείων
3. Αναδιάρθρωση του χρέους
Σας θυμίζει κάτι;
Τι συμβουλές μπορεί να δώσει ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ στον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα για να φέρει ανάπτυξη;
1) Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη…
Η ενίσχυση του ΑΕΠ αποτελεί ένα από τους πλέον αποδεδειγμένους τρόπους για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, γεγονός που είχε αναφέρει σε συνέντευξη του ο Κένεντι, λίγο πριν από τις εκλογές του 1960. «Χρειάζεται να δημιουργήσουμε 25.000 νέες θέσεις εργασίας εβδομαδιαίως, κάτι που φέρει διπλασιασμό του ΑΕΠ, από 2,4% στο 4,5%» είχε δηλώσει ο JFK.
2) «Μαχαίρι» στους φόρους
Ο Κένεντι ήταν υποστηρικτής της μείωσης της φορολογίας, κάτι που φάνηκε από τις μειώσεις στους φόρους που εισηγήθηκε. Όταν ανέλαβε πρόεδρος η φορολογία στο προσωπικό εισόδημα ήταν από 20% έως 91%, ποσοστό που μείωσε σε από 14% έως 65%.
3) Από έξω πάμε καλά
Τονίζοντας πως «οι ξένες επενδύσεις αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη της οικονομίας μας», ο Κένεντι ήταν θερμός υποστηρικτής της μείωσης φορολογίας στις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνταν στις ΗΠΑ.
4) Εκσυχρόνηση για τις επιχειρήσεις
Ο Κένεντι υποστήριζε ότι «πρέπει να πάρουμε μέτρα που να οδηγούν στον εκσυχρονισμό της βιομηχανικής αγοράς της χώρας μας». Επί την προεδρία του, πρότεινε διάφορες μέτρα προς την επίτευξη αυτού του στοχού.
5) «Αφήστε τους να κάνουν παιχνίδι»
Ο JFK υποστήριζε ότι η φορολογία προς τις επιχειρήσεις και η πολύ μεγάλη παρεμβολή του κράτους στις εταιρικές κινήσεις, περιόρισε τις δυνατότητες ανάπτυξης των ιδιωτών. «Πρέπει να αφήνουμε τις εταιρίες να παίρνουν ρίσκα αλλά και να κάνουν τις επενδύσεις που επιθυμούν» σημείωνε σε επιστολή του προς το Κογκρέσο το 1964.
6) Αύξηση των δημόσιων εσόδων μακροπρόθεσμα
Ο Κένεντι ήταν υπέρ της μείωσης της φορολογίας των ιδιωτών, τονίζοντας ότι μακροπρόθεσμα αυτό θα έφερνε αύξηση των κρατικών εισόδων. Ήθελε να ρίξει το ποσοστό φορολόγησης του προσωπικού εισοδήματος από το 91% στο 65% και το ποσοστό της φορολόγησης κεφαλαίου από το 25% στο 19,5%.
ΥΓ. Κύριε Στουρνάρα το άρθρο σας το αφιερώνουμε. Πάρτε μερικές ιδέες….