Σε 3 μήνες αντί για 6 η πληρωμή του φόρου εισοδήματος
Την επιβολή ενός φόρου για κάθε ακίνητο και έναν συμπληρωματικό φόρο για τους ιδιοκτήτες που έχουν ακίνητη περιουσία που υπερβαίνει την αντικειμενική αξία των 30.000 ευρώ προβλέπει ο ενιαίος φόρος ακινήτων, που παρουσιάστηκε χθες και μειώνει τις επιβαρύνσεις για τους ιδιοκτήτες ακριβών σπιτιών σε σχέση με το αρχικό σχέδιο αλλά είναι μικρότερος για όσους έχουν μόνο κατοικίες. Επίσης, οι φορολογούμενοι θα δουν από την 1 Ιανουαρίου 2014 να επιβαρύνονται από 2 έως 13 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για την ακίνητη περιουσία τους. Μικρότερος φόρος περιμένει και τους ιδιοκτήτες σπιτιών ειδικών συνθηκών, δηλαδή διατηρητέα, απαλλοτριωμένα, και για ημιτελή κτίσματα που δεν ηλεκτροδοτούνται.
Η Επιτροπή Οικονομικών έχει προγραμματίσει τέσσερις συνεδριάσεις για την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου, πρωί και απόγευμα Σαββάτου και Κυριακής. Η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου θα γίνει στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής με σύντμηση του προβλεπόμενου χρόνου την προσεχή Τρίτη. Το νομοσχέδιο, συνεπώς, αναμένεται να τεθεί στην κρίση της Ολομέλειας μέχρι το τέλος της προσεχούς εβδομάδας και πάντως προτού η Ολομέλεια διακόψει τις εργασίες της για τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Ο νέος φόρος μειώνει τις επιβαρύνσεις για τους ιδιοκτήτες ακριβών σπιτιών σε σχέση με το αρχικό σχέδιο αλλά είναι μικρότερος για όσους έχουν μόνο κατοικίες. Οι χαμένοι του νέου νομοσχεδίου είναι όσοι έχουν στην κατοχή τους οικόπεδα και αγροτεμάχια. Πλέον κάθε στρέμμα οικοπέδου επιβαρύνεται από 3 ως 9.000 ευρώ και κάθε στρέμμα αγροτεμαχίου 1 ευρώ. Κερδισμένοι όμως είναι και οι αγρότες που τελικά δεν θα κληθούν να πληρώσουν φόρο για τα βοηθητικά κτίσματα, όπως στάνες, μαντριά κλπ.
Πάντως, το οικονομικό επιτελείο επιφύλασσε εκπλήξεις καθώς, από το 2014 οι φορολογούμενοι θα υποβάλουν την δήλωση φόρου εισοδήματος το αργότερο έως τις 30 Απριλίου. Επίσης, οι φορολογούμενοι δεν θα καταβάλουν πλέον σε 3 διμηνιαίες δόσεις τον φόρο εισοδήματος, αλλά σε τρεις μηνιαίες. Τρίτη έκπληξη είναι η ρύθμιση με την οποία προβλέπεται ότι η εφορία μπορεί να αρνηθεί την έκδοση φορολογικής ενημερότητας, ακόμα και για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς άλλη αρχή του Δημοσίου τομέα, ενώ θα μπορεί να χορηγηθεί φορολογική ενημερότητα κατά παρέκκλιση για ένα μήνα και με όρο παρακράτησης των εσόδων από πιθανές συναλλαγές.
Στην παγίδα του νέου φόρου πέφτουν όσοι διαθέτουν αστικά ακίνητα και ειδικά οι οικοπεδούχοι, οι κάτοχοι αγροτεμαχίων που μέχρι σήμερα ήταν αφορολόγητα, καθώς και χιλιάδες ιδιοκτήτες με αναξιοποίητα και ξενοίκιαστα ακίνητα.
Στο ίδιο νομοσχέδιο όμως εντάσσονται και αρκετές, πέραν όσων προαναφέρθησαν, αλλαγές στο φόρο εισοδήματος, καθώς:
-Καταργείται από την 1η Ιανουαρίου 2016 η φοροελάφρυνση για κατοίκους και επιχειρήσεις σε νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων.
-Διατηρούνται φοροαπαλλαγές μόνο για μικρές επιχειρήσεις που παράγουν ρεύμα με φωτοβολταϊκά και για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο real estate.
-Μειώνεται από 1.1.2014 ο φόρος μεταβίβασης στο 3%.
Το οικονομικό επιτελείο κάνει λόγο για προσδοκώμενες εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ 2,65 δισ. ευρώ, ενώ η Τρόικα κατεβάζει τον “πήχυ” στα 2,3 με 2,4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το ζητούμενο ποσό ανέρχεται στα 2,9 δισ. ευρώ, προκύπτει συνολικά ένα κενό περί τα 400 με 500 εκατ. ευρώ, το οποίο θα καλυφθεί από:
-από την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 200 εκατ. ευρώ και
– από την πρόβλεψη της διάταξης του άρθρου 14 με βάση την οποία το ελληνικό Δημόσιο θα εισπράξει για τα επόμενα τρία έτη (2014, 2015 και 2016) περί τα 90 έως 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, επιπλέον των ποσών που θα εισπραχθούν από τους φόρους πλοίων με ελληνική και ξένη σημαία του ν. 27/1975 σ’ αυτή την τριετία. Στην ίδια τριετία, μετά και την ψήφιση της παραπάνω παροχής, υπολογίζεται ότι τα έσοδα από φόρους πλοίων συνολικά πρόκειται να ανέλθουν στο ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για το νόμο που προβλέπει την επιβολή φόρου και στα πλοία υπό ξένη σημαία αλλά με διαχείριση από ελληνικές εταιρείες, εξομοιώνοντάς το φορολογικό καθεστώς τους με αυτό των υπό ελληνική σημαία πλοίων.
Ποιοι χάνουν
Με τον ενιαίο φόρο επιβαρύνονται κατά κύριο λόγο οι ιδιοκτήτες μονοκατοικιών μεσαίας αξίας σε αστικές περιοχές και αγροτεμάχια σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων, αφού θα καταβάλλουν με το νέο σύστημα περισσότερο φόρο. Εις διπλούν θα φορολογούνται πλέον τα οικόπεδα, δηλαδή και με τον κύριο και με τον συμπληρωματικό Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, ενώ με το ισχύον σύστημα επιβαρύνονται μόνο με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Επίσης, με το ΕΝΦΙΑ θα επιβαρυνθούν και τα αγροτεμάχια που είχαν απαλλαγεί από το έκτακτο χαράτσι. Μάλιστα, η εξίσωση των μονοετών καλλιεργειών με τις δενδροκαλλιέργειες που έχουν διπλάσιο συντελεστή (στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν μικρότερος συντελεστής) θα επιβαρύνει την πρώτη κατηγορία που αφορά περίπου το 80% τνω αγροτεμαχίων. Αυξημένους φόρους θα πληρώσουν οι έχοντες ακίνητη περιουσία μεσαίας αξίας, λίγο μεγαλύτερης των 300.000 ευρώ, αποτελούμενη από μονοκατοικίες και οικόπεδα.
Επίσης θα γλιτώσουν από φόρο, όσοι αποδείξουν ότι αντιμετωπίζουν αδυναμία πληρωμής του φόρου. Η απαλλαγή θα κυμαίνεται από 50% έως και 100%, ανάλογα με την περίπτωση και πόσα από τα κριτήρια που θέτει ο νέος νόμος καλύπτει ο υπόχρεος. Τα κριτήρια θα είναι η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του ιδιοκτήτη και η οικονομική του κατάσταση (π.χ. άνεργοι) και το δηλωθέν ετήσιο εισόδημα εφόσον κινείται στα όρια της φτώχειας.
Από τις προϋποθέσεις μείωσης του φόρου δεν απαλείφθηκε τελικά ο αυστηρός όρος που είχε τεθεί όταν σχεδιαζόταν αρχικά, να μη χρωστά ο φορολογούμενος σε Δημόσιο ή ασφαλιστικά ταμεία, αφού θα απέκλειε 2,5 εκατομμύρια οφειλέτες που έχουν χρέη στο κράτος λόγω οικονομικής αδυναμίας.
Υπολογισμός
Ο κύριος φόρος στα κτίρια διαμορφώνεται από 2 έως 13 ευρώ ανά τ.μ. Στα οικόπεδα κυμαίνεται από 3 έως 9.000 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ στα αγροτεμάχια ο βασικός φόρος ξεκινά από το 1 ευρώ/στρέμμα (και 2 ευρώ/στρέμμα για τα καλλιεργούμενα), με ειδική προσαύξηση για τα αρδευόμενα στα 2,2 ευρώ/στρέμμα.
Εκτός από το νέο φόρο θα εφαρμόζεται επιπλέον συμπληρωματικός φόρος από τον οποίο εξαιρούνται τα αγροτεμάχια, με ατομικό αφορολόγητο 300.000 ευρώ. Θα ξεκινά από συντελεστή 0,1% και θα φτάνει στο 1%. Η κλίμακα του συμπληρωματικού φόρου, ξεκινά με χαμηλούς συντελεστές 0,1% για τα πρώτα 100.000 ευρώ ακίνητης περιουσίας άνω των 300.000 ευρώ και 0,2% για τα επόμενα 100.000 ευρώ. Ο ανώτερος συντελεστής αγγίζει τελικά το 1% αλλά επιβάλλεται για ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 1 εκατ. ευρώ. Έτσι, φορολογούμενος με συνολική ακίνητη περιουσία 400.000 ευρώ, θα επιβαρυνθεί με ΦΑΠ 100 ευρώ όταν με βάση την ισχύουσα φέτος κλίμακα καλείται να πληρώσει 200 ευρώ.
Ο κύριος φόρος για τα κτίσματα προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό επιφάνειας κτίσματος επί βασικό φόρο, που προκύπτει από την κατάταξη του ακινήτου σε φορολογική ζώνη με βάση την τιμή ζώνης , επί το συντελεστή παλαιότητας κτίσματος, επί το συντελεστή ορόφου ή μονοκατοικίας και επί το συντελεστή πρόσοψης, καθώς και επί το συντελεστή βοηθητικών χώρων και το συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, κατά περίπτωση.
Ο κύριος φόρος για τα ειδικά κτίρια προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της επιφάνειας του κτίσματος, επί το βασικό φόρο, επί το συντελεστή των ειδικών κτιρίων, επί το συντελεστή παλαιότητας κτίσματος, επί το συντελεστή απομείωσης επιφάνειας, καθώς και επί το συντελεστή βοηθητικών χώρων και το συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, κατά περίπτωση. Για τα ειδικά κτίρια αγροτικής χρήσης, ο συντελεστής ειδικών κτιρίων και ο συντελεστής βοηθητικών χώρων είναι μηδέν.
Ο κύριος φόρος για τα γήπεδα εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού (οικόπεδα) είναι το γινόμενο της επιφανείας του γηπέδου σε τετραγωνικά μέτρα επί το συντελεστή φόρου που αντιστοιχεί στη μοναδιαία αξία του οικοπέδου, η οποία προκύπτει ως λόγος της φορολογητέας αξίας του προς τη συνολική επιφάνειά του.
Η φορολογητέα αξία οικοπέδου ισούται με το γινόμενο του συντελεστή οικοπέδου επί τη συνολική τιμή εκκίνησης, το συντελεστή πρόσοψης και την επιφάνεια. Εφόσον υπάρχει κτίσμα εντός του οικοπέδου, η επιφάνεια που φορολογείται είναι αυτή που προκύπτει ως υπόλοιπο από τη μη χρήση του συντελεστή δόμησης. Ως συντελεστής δόμησης λαμβάνεται υπόψη ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου της περιοχής.
Πως θα πληρώνεται
Μηνιαίες δόσεις, ο αριθμός των οποίων θα προκύπτει ανάλογα με το χρόνο έκδοσης των εκκαθαριστικών σημειωμάτων πληρωμής αλλά και έκπτωση 1,5% επί του οφειλόμενου φόρου σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, προβλέπει το νομοσχέδιο. Ο ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται εφάπαξ ωςτην τελευταία εργάσιμη του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου, ή σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καθεμιά όχι μικρότερη των 10 ευρώ. Η πρώτη δόση καταβάλλεται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα και η τελευταία ως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.
Ελένη Στεργίου