Δείτε παραδείγματα επιβάρυνσης
Της Ελένης Στεργίου
Σε εφαρμογή θα τεθεί από 1η Ιανουαρίου η επιβολή του διαδόχου του χαρατσιού μέσω της ΔΕΗ και ΦΑΠ. Πρόκειται για τον νέο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (ΕΝΦΑ όπως ονομάσθηκε) θα ισχύει από το πρώτο τετραγωνικό και από το πρώτο ευρώ, χωρίς δηλαδή να προβλέπεται αφορολόγητο όριο. Παρόλα αυτά θα υπάρξουν μικρές ελαφρύνσεις στη μικρή και μεσαία ακίνητη περιουσία. Επίσης, για πρώτη φορά θα φορολογηθούν κόμματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, κτίρια νοσοκομείων που αξιοποιούνται εμπορικά, ακίνητα και εκτάσεις επιταγμένες από το στρατό, Τράπεζα της Ελλάδος, Ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου.
Ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού του ή σε δόσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Αν ο υπόχρεος καταβάλλει εφάπαξ το σύνολο του φόρου, μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται έκπτωση 1,5%
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα κτίσματα θα βαρύνονται με φόρο που θα υπολογίζεται με συντελεστή 2,3 ευρώ έως 17 ευρώ ανά τετραγωνικό ανάλογα με την τιμή ζώνης στην οποία βρίσκεται το κτίσμα και ο φόρος αυτός θα προσαυξάνεται ανάλογα με την παλαιότητα κάθε κτίσματος έως και 25%, ενώ υπάρχουν και ειδικοί συντελεστές αυξομείωσης ανάλογα με τον όροφο.
Όσον αφορά στα οικόπεδα (εντός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις) αυτά θα φορολογούνται με φόρο 0,02 ευρώ ανά τετραγωνικό έως 30 ευρώ ανά τετραγωνικό ανάλογα με την μοναδιαία αξία του οικοπέδου, δηλαδή την αντικειμενική τιμή ανά τετραγωνικό. Στις εκτός σχεδίου εκτάσεις ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων υπολογίζεται με αρχική τιμή 1,5 ευρώ ανά στρέμμα το οποίο αυξομειώνεται ανάλογα με την θέση και με τη χρήση, την απόσταση από την θάλασσα και την πρόσοψη ή όχι σε επαρχιακή ή εθνική οδό.
Οι προϋποθέσεις μείωσης ή απαλλαγής
1. χορηγείται έκπτωση 50% στο φορολογούμενο, την σύζυγο και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του επί του ενιαίου φόρου ακινήτων, αν διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής. Η έκπτωση χορηγείται σε ετήσια βάση εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις επτά χιλιάδες ευρώ προσαυξημένο κατά χίλια ευρώ για τον/την σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος,
το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων και των γηπέδων στα οποία κατέχουν δικαιώματα δεν υπερβαίνει τα 150 τμ προκειμένου για κτίσματα, ή τα 500 τμ προκειμένου για οικόπεδα, ή τα 6 στρέμματα προκειμένου για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού , και
ο φορολογούμενος, ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν έχουν ή δεν ευθύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
2. χορηγείται πλήρη απαλλαγή από τον φόρο εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα παραπάνω κριτήρια και ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων ισούται ή υπερβαίνει τα τρία.
3. για νομικά πρόσωπα χορηγείται ετήσια αναστολή πληρωμής του φόρου ( έως και τρεις φορές σε 10 χρόνια) εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
Ο συνολικός κύκλος εργασιών του νομικού προσώπου κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου,
ο συνολικός κύκλος εργασιών έχει παρουσιάσει μείωση μεγαλύτερη του 30 % και
δεν υπάρχουν ή δεν ευθύνεται για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Πώς θα φορολογηθούν τα κτίρια
Ο νέος φόρος θα επιβληθεί σε όλα τα κτίσματα, με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από το ποιός είναι ο ιδιοκτήτης και θα υπολογίζεται επί της επιφάνειας του κτίσματος και ανά τετραγωνικό μέτρο.
Με βάση το σχέδιο που δόθηκε για διαβούλευση, ο βασικός φόρος θα κυμαίνεται από 2,30 ευρώ το τετραγωνικό μέτρα έως 17 ευρώ το τετραγωνικό και θα καθορίζεται από την τρέχουσα τιμή ζώνης του κτίσματος (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 20 φορολογικές ζώνες). Ακολούθως, θα διαμορφώνεται αναλόγως των χαρακτηριστικών του κτίσματος (τέτοια είναι η παλαιότητα του κτιρίου, σε ποιόν όροφο βρίσκεται το γραφείο ή το διαμέρισμα, πόσες προσόψεις έχει, τυχόν βοηθητικοί χώροι που υπαρχουν, κ.λπ.).
Το υπουργείο Οικονομικών κάνει λόγο για ειδική (ευνοϊκή) αντιμετώπιση για τα κτίρια ειδικών χρήσεων όπως είναι π.χ. τα βιομηχανικά κτίρια ή οι αγροτικές αποθήκες, καθώς και για ειδικές συνθήκες, όπως είναι τα ημιτελή κτίσματα.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών:
-Ακολουθήθηκε το μοντέλο ΕΕΤΑ (πρώην ΕΕΤΗΔΕ), Έχει όμως πολλές περισσότερες φορολογικές ζώνες (20) σε σχέση με το ΕΕΤΗΔΕ.
– Ο ΕΝΦΑ θα είναι κατά μέσον όρο 16% χαμηλότερος για τους ιδιοκτήτες απ΄ό,τι ήταν το χαράτσι της ΔΕΗ (το ΕΕΤΗΔΕ) προσθέτοντας πως η διαφορά ξεκινά από τις 10 ποσοστιαίες και φθάνει στις 29 μονάδες χαμηλότερα από τον προηγούμενο φόρο.
– Στις 5 πρώτες ζώνες της κλίμακς βρίσκεται το 85% των κτηρίων.
– Ο φόρος αυξομειώνεται ανάλογα με συντελεστές παλαιότητας, ορόφου (αυξάνεται από τον 2ο όροφο και πάνω) και πρόσοψης.
Οι μονοκατοικίες θα έχουν συντελεστή 1,03 και θα προσμετράται η ηλικία τους.
Στο υπουργείο Οικονομικών ισχυρίζονται πως μόλις το 0,6% των μονοκατοικιών θα πληρώσει μεγαλύτερο φόρο σε σχέση με τον προηγούμενο (χαράτσι ΔΕΗ). Σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως όταν πρόκειται για οικοδομές της τελευταίας 10ετίας, επειδή η ΔΕΗ υπολόγιζε κύριους και βοηθητικούς χώρους ενιαία, και τώρα αυτό διαχωρίζεται, θα προκύπτει χαμηλότερος φόρος.
Γήπεδα εντός σχεδίου (αστικά οικόπεδα)
Ο φόρος επιβάλλεται επί της επιφάνειας του γηπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο, αναλόγως της μοναδιαίας αξίας του (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 25 φορολογικές ζώνες) και κυμαίνεται από 0,02 ευρώ το τερτραγωνικό έως 30 ευρώ. Η μοναδιαία αυτή αξία προκύπτει από τη συνολική αξία του που διαιρείται με τη συνολική επιφάνεια. Εφ’ όσον στα οικόπεδα βρίσκεται κτίσμα, τότε φορολογείται η επιφάνεια που υπολείπεται από τη χρήση του συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου. Στην περίπτωση αυτή, επίσης, στο μέρος του οικοπέδου που φορολογείται, ο φόρος μειώνεται κατά 25%. Ειδική μεταχείριση προβλέπεται για τα οικόπεδα που η χρήση τους είναι περιοριστικά καθορισμένη, όπως αεροδρόμια ή Βιομηχανικές Ζώνες, και αποτελούν πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές.
Αναλυτικά και όπως υποστηρίζει το υπουργείο Οικονομικών:
* Καθορίζονται 25 φορολογικές ζώνες από 20 ευρώ ανά στρέμμα έως 30.000 ευρώ το στρέμμα.
* Το 75% των οικοπέδων βρίσκονται σε ζώνες που πληρώνουν έως 250 ευρώ ανά στρέμμα.
* Η όποια φορολογία απομένει για αστικό οικόπεδο στο οποίο υπάρχει κτίσμα είναι -25%.
* Για τα νομικά πρόσωπα ο φόρος πλέον εκπίπτει ως δαπάνη και άρα αυτό που καταβάλλεται είναι μειωμένο κατά 26%.
Σε αγροτεμάχια που έχουν μέσα κτίριο, μπορεί να χαρακτηριστεί ως βοηθητικό κτίριο και να πληρώνει 10%
Γήπεδα εκτός σχεδίου (αγροτεμάχια)
Για τα αγροτεμάχια ο βασικός φόρος είναι 0,15 ευρώ το τετραγωνικό ή 1,5 ευρώ το στρέμμα και στη συνέχεια θα διαμορφώνεται αναλόγως της Αρχικής Βασικής Αξίας του (η οποία περικλείει τα βασικά χαρακτηριστικά της γεωγραφικής θέσης του γηπέδου) καθώς και μία σειρά άλλων παραγόντων, όπως το είδος χρήσης του γηπέδου, η απόστασή του από τη θάλασσα και η πρόσοψη στο οδικό δίκτυο. Όπως διευκρινίζει το υπουργείο Οικονομικών, η ύπαρξη κατοικίας εντός του γηπέδου, η οποία δεν είναι μοναδική για την οικογένεια, υποδηλώνει διαφορετική χρήση του γηπέδου και, ως εκ τούτου η φορολογική επιβάρυνση του γηπέδου αυξάνεται.
Σύμφωνα με το υπουργεο, έχει ληφθεί ειδική πρόνοια για την μη υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση των μεγάλων αγροτικών καλλιεργειών πάνω από τα 130 στρέμματα.
Επίσης, ειδική μεταχείριση προβλέπεται για τα οικόπεδα που η χρήση τους είναι περιοριστικά καθορισμένη, όπως αεροδρόμια ή Βιομηχανικές Ζώνες, και αποτελούν πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές, ενώ διευκρινίζεται και ότι:
* Το 90% των μην αστικών οικοπέδων βρίσκεται μέσα στις 3 πρώτες ζώνες όπου η τιμή διαμορφώνεται στα 1,5 έως 2,25 ευρώ ανά στρέμμα.
* Θα υπάρχουν 10 ζώνες
* Θα προσμετράται και ο συντελεστής τοποθεσίας, αλλά και ο συντελεστής χρήσης ( μονοετής καλλιέργεια 1, ελαιώνας 2, πολυετής καλλιέργεια: 2,5)
* Βοηθητικός χώρος σε αγροτεμάχιο : φόρος 10%
* Τα μαντριά θα πληρώνουν κανονικό φόρο
Παραδείγματα
Ένα διαμέρισμα 60 τ.μ. στο Περιστέρι, που βρίσκεται στον τρίτο όροφο, χτίστηκε πριν από 14 χρόνια και η τιμή ζώνης φτάνει στα 800 ευρώ ανά τ.μ. Ο βασικός φόρος υπολογίζεται 3 ευρώ επί 60 τετραγωνικά συνολικά δηλαδή 180 ευρώ επί συντελεστή παλαιότητας 1,15, επί συντελστή 1,02 για τον όροφο και επί συντελεστή 1,01 για την πρόσοψη ο νέος φόρος φτάνει 213,25 ευρώ. Έως σήμερα ο ιδιοκτήτης του κατέβαλλε 217,8 ευρώ.
Μια μονοκατοικία 150 τ.μ. στη Φιλοθέη, που χτίστηκε πριν από 5 χρόνια και η τιμή ζώνης φτάνει στα 4.700 ευρώ ανά τ.μ. Ο βασικός φόρος υπολογίζεται: 15 ευρώ επί 150 τ.μ.= 2.250 ευρώ επί συντελεστή παλαιότητας 1,2, επί συντελεστή 1,03 για την μονοκατοικία, επί συντελεστή 1,01 για την πρόσοψη. Ο νέος φόρος εκτινάσσεται στα 2.809 ευρώ όταν μέχρι φέτος ο ιδιοκτήτης του πλήρωνε 2.538 ευρώ.
Μονοκατοικία στη Μύκονο. Η επιβάρυνση για ιδιοκτήτη μονοκατοικίας 250 τετραγωνικών μέτρων, παλαιότητας 10 ετών, η οποία βρίσκεται σε οικόπεδο 2 στρεμμάτων σε περιοχή του Δήμου Μυκόνου, όπου η τιμή ζώνης είναι 3.700 ευρώ ανά τ.μ. και η μοναδιαία αξία του οικοπέδου είναι 950 ευρώ ανά τ.μ., θα ανέλθει σε 2.875 ευρώ για την κατοικία και σε 4.200 ευρώ για το τμήμα του οικοπέδου το οποίο δεν καλύπτεται από το κτίσμα της μονοκατοικίας. Δηλαδή η συνολική επιβάρυνση του ιδιοκτήτη θα φθάσει τα 7.075 ευρώ. Με το ισχύον σήμερα καθεστώς, ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου ακινήτου πληρώνει, μέσω ΔΕΗ, Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) το οποίο ανέρχεται στο ποσό των 2.932,50 ευρώ μόνο για το ηλεκτροδοτούμενο κτίσμα της μονοκατοικίας. Επιπλέον, πληρώνει Φόρο Ακίνητης Περιουσίας συνολικού ύψους 19.165 ευρώ για το κτίσμα και το οικόπεδο. Με την εφαρμογή του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων η συνολική επιβάρυνση του συγκεκριμένου ιδιοκτήτη θα μειωθεί από τα 22.097 στα 7.075 ευρώ, δηλαδή θα περιοριστεί κατά 15.022 ευρώ ή κατά 67,98%
Διαμέρισμα στο Ελληνικό. Το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει ο ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος 70 τετραγωνικών μέτρων, 5ου ορόφου και παλαιότητας 5 ετών, το οποίο βρίσκεται σε περιοχή του Δήμου Ελληνικού, όπου η τιμή ζώνης είναι 3.050 ευρώ ανά τ.μ., θα ανέλθει σε 786,24 ευρώ. Η επιβάρυνση θα είναι μειωμένη κατά 70,56 ευρώ ή κατά 8,23%, καθώς, σήμερα ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου ακινήτου πληρώνει, μέσω ΔΕΗ, «χαράτσι» (ΕΕΤΑ) 856,80 ευρώ.
Διαμέρισμα 90τ.μ. στη Λάρισα 7 ετών με πρόσοψη σε ένα δρόμο και τιμή ζώνης 1.950ευρώ/τετραγωνικό: νέος φόρος 510,49 ευρώ, προηγούμενος 550,80 ευρώ.
Μονοκατοικία 75τ.μ. στην Πάτρα 4 ετών με πρόσοψη σε δύο δρόμους και τιμή ζώνης 2.050ευρώ/τετραγωνικό: νέος φόρος 487,69 ευρώ, προηγούμενος 637,50 ευρώ.
Διαμέρισμα 60τ.μ. στα Χανιά 11 ετών με πρόσοψη σε δύο δρόμους και τιμή ζώνης 2.250ευρώ/τετραγωνικό: νέος φόρος 362,46 ευρώ, προηγούμενος 469,20 ευρώ.
Ειδικά για τους αγρότες, που πληρώνουν για πρώτη φορά, προκύπτει ένα ελάχιστο κόστος. Το 90% των αγροτεμαχίων βρίσκεται μέσα στις τρεις πρώτες ζώνες, στις οποίες η τιμή διαμορφώνεται στα 1,5 ευρώ ώς 2,25 ευρώ ανά στρέμμα.