Οι τελευταίες εξελίξεις στο νησί έχουν εγκλωβίσει χιλιάδες επιχειρήσεις.
Τις παράπλευρες απώλειες της κυπριακής κρίσης παρουσιάζει η εφημερίδα New York Times, τονίζοντας ότι πλήττονται και οι επιχειρήσεις, αλλά και οι Κύπριοι συνταξιούχοι.
“Οπως αναφέρει το δημοσίευμα, το θέμα δεν αφορά μόνο τους πλούσιους Ρώσους και τους Κύπριους συνταξιούχους. Επίσης, διακυβεύεται σοβαρά η κρίση του τραπεζικού συστήματος της χώρας, ως ένας τόπος για διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Στη συνέχεια παρουσιάζει το παράδειγμα της Avid Life Media. Η καναδική επιχείρηση διαχειρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα sites για online ραντεβού του κόσμου. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες δημιούργησε ένα γραφείο στο νησί, ως βάση για τις διεθνείς δραστηριότητές της. Την επιχείρηση προσέλκυσε η Κύπρος – όπως και εκατοντάδες άλλες ξένες επιχειρήσεις – λόγω της φήμης της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τη χαμηλή εταιρική φορολογία, το φιλικό τραπεζικό περιβάλλον και πάνω απ ‘όλα, ένα ισχυρό κράτος δικαίου.
Σίγουρα, τα στελέχη της Avid Life Media γνώριζαν ότι υπόβοσκε μια τραπεζική κρίση, αλλά τόλμησαν να προχωρήσουν. Είχαν λάβει τις διαβεβαιώσεις τους εν μέρει από μια υπόσχεση του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, όταν εξελέγη τον Φεβρουάριο, ότι θα οργανώσει σύντομα ένα δίκαιο σχέδιο διάσωσης με τους διεθνείς οργανισμούς της ευρωζώνης. «Βρεθήκαμε από τον παράδεισο στην κόλαση μέσα σε ένα λεπτό», δήλωσε ο Keith Lalonde, κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας.
Καθώς τα παζάρια για τους όρους διάσωσης συνεχίζονταν, οι τραπεζικοί λογαριασμοί της εταιρείας – και όλοι οι άλλοι στο νησί –πάγωσαν, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατο να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις. Εκατοντάδες άλλες ξένες εταιρείες στην Κύπρο βρέθηκαν σε παρόμοια δεινή κατάσταση, είτε νεοαφιχθείσες όπως η Avid Life Media, είτε έχοντας καιρό εκεί, όπως η KPMG, η PricewaterhouseCoopers και η Lukoil.
Η απόφαση για την Κύπρο ελήφθη, αλλά όποια και αν ήταν δεν θα μπορούσε να μειώσει τη ζημιά. Πολλά από αυτά που έχουν κάνει την Κύπρο τόσο δελεαστική για τις επιχειρήσεις καταστράφηκαν την περασμένη εβδομάδα. Ο φορολογικός συντελεστής 10% στην Κύπρο θα ανέλθει, εξακολουθώντας όμως να είναι ο χαμηλότερος στην ευρωζώνη. Αλλά για να είναι ένας φορολογικός παράδεισος απαιτεί σταθερότητα και η Κύπρος πλέον την έχει χάσει.
Η χειρότερη ζημιά, όμως, ήρθε όταν οι πολιτικοί άνοιξαν το κουτί της Πανδώρας, προτείνοντας να αλλάξει μία – απαραβίαστη κάποτε- τακτική κατάσχεσης τραπεζικών καταθέσεων, για να συμβάλουν στο έλλειμμα της κυβέρνησης. Η Avid Life Media, η οποία ξεκίνησε την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο λίγο πριν ο Lalonde συστήσει στο νησί τη διεθνή έδρα, δεν κρατάει συνήθως πολλά μετρητά στους λογαριασμούς της στην Κύπρο, παρόλο που τα στελέχη προσελκύονταν από τα μεγάλα επιτόκια, κατά μέσο όρο γύρω στο 5%, που έδιναν οι τράπεζες για να προσελκύσουν πελάτες σε όλο τον κόσμο – συμπεριλαμβανομένων και των 31 δις δολαρίων που υπήρχαν από τους Ρώσους καταθέτες στις κυπριακές τράπεζες, σύμφωνα με έκθεση του οίκου αξιολόγησης Moody.
Αλλά η Avid Life μετέφερε ένα σωρό ευρώ στις αρχές και τα μέσα του μήνα, προκειμένου να πληρώσει τους εταίρους της θυγατρικής της στην Ευρώπη, καθώς και τα λοιπά έξοδα. Ήταν στις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης Μαρτίου, όταν μόλις είχε στείλει από εταιρικό λογαριασμό 2.000.000 ευρώ στο υποκατάστημα της Κύπρου στην ελληνική τράπεζα Πειραιώς, όταν ο Αναστασιάδης συμφώνησε να λάβει το άνευ προηγουμένου βήμα, επιβάλλοντας έναν εφάπαξ φόρο επί των καταθέσεων των ιδιωτών στην Κύπρο. Παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος αργότερα ισχυρίστηκε ότι η Γερμανία και άλλες ευρωπαίοι εταίροι «εκβίασαν» τη συμφωνία, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν ότι ο ίδιος ο πρόεδρος επέλεξε να πειράξουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς σε μια στιγμή ανάγκης. Όποια και αν είναι η αλήθεια, ο Noel Biderman, διευθύνων σύμβουλος της Avid Life στο Τορόντο, είπε: «Όταν το άκουσα η αντίδρασή μου ήταν: Ουάου, η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι χρήματά της και θα τα κάνουν ό,τι θέλουν». Στη Λεμεσό, ο Lalonde πήδηξε σε ένα αυτοκίνητο με έναν από τους συναδέλφους του και πήγε κατευθείαν σε ένα μηχάνημα αυτόματης ανάληψης για να πάρει τα 500 ευρώ που ήταν το ημερήσιο όριο από προσωπικούς λογαριασμούς.
Τώρα, ο Biderman προσπαθεί να σταματήσει την αιμορραγία. Έχοντας επενδύσει μισό εκατομμύριο ευρώ για τη δημιουργία του υποκαταστήματος στην Κύπρο, θα χάσει δεκάδες ή ακόμη και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Επίσης δεν είναι πεπεισμένος ότι θα είναι ασφαλέστερα τα χρήματά του σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της ευρωζώνης. «Έχουν δημιουργήσει ένα ντόμινο αβεβαιότητας», σχολιάζει. «Δεν βλέπω γιατί αυτό να μην συμβεί στη Μάλτα, την Ιρλανδία, την Ισπανία ή οπουδήποτε αλλού η κυβέρνηση αποφασίσει ότι χρειάζεται χρήματα για περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Αυτά τα εφάπαξ μέτρα μπορεί να είναι πολύ εθιστικά για τις κυβερνήσεις» πρόσθεσε.
Αργά την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι Κύπριοι παρατάσσονταν ανήσυχοι έξω από τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης στη Λεμεσό, ο Lalonde κοίταζε τα νέα γραφεία με την ξύλινη επένδυση της Avid Life Media. Υπήρχαν μόνο δύο υπολογιστές – θα παράγγελνε κι άλλους, μέχρι που πάγωσαν οι λογαριασμοί της εταιρείας. Στα γραφεία θα προσλαμβάνονταν 12 νέοι υπάλληλοι μέσα στο χρόνο.
Τρία νέα μέλη του προσωπικού μόλις προσληφθεί. Πλέον κανείς δεν γνωρίζει αν θα προσληφθούν άλλοι. Όταν τα πράγματα στρώσουν, η εταιρεία είναι πιθανό να παραμείνει στην Κύπρο. Αλλά για κάθε περίπτωση, υπογράφουν μόνο εξάμηνες συμβάσεις για καλωδιακή, Διαδίκτυο και όλες τις άλλες υπηρεσίες. Όταν ανοίξουν οι τράπεζες ο Lalonde θα μεταφέρει όλους τους λογαριασμούς της εταιρείας στο Λονδίνο ή στη Βόρεια Αμερική – καθώς και τα προσωπικά του κεφάλαια. Τώρα, όμως, που η κυβέρνηση έχει επιβάλει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων για να αποφευχθεί το bank run, είναι δύσκολο να πει κανείς πως θα γίνουν αυτές οι μεταφορές. «Θα είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε στην Κύπρο; Πιστεύουμε ότι μπορούμε», δήλωσε ο Lalonde. «Αλλά ανησυχούμε για τη σταθερότητα των πάντων. Έχουν υπονομεύσει πραγματικά τις δικές τους βάσεις. Και δεν υπάρχει τρόπος να το αντιστρέψουν».
[space size=»30″]