Γιατί η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (εάν και όποτε έρθουν αυτοί) δεν θα σημάνει και αυτόματα το τέλος της κρίσης
Η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ με εκτίμηση ότι η ύφεσης υποχώρησε κατά πέντε μονάδες στο 1,1% του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2014 σε σχέση με το 1ο τρίμηνο του 2013 που ήταν στο -6%, έχοντας παράλληλα σημειώσει ύφεση 2,3% το δ΄ τρίμηνο του 2013 και 3,2% στο γ΄ τρίμηνο του ίδιου έτους, αποτελεί σίγουρα θετική είδηση στο δρόμο που προσπαθεί να χαράξει η οικονομία για την επιστροφή στην κανονικότητα και την ανάπτυξη.
Ωστόσο, τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδεικνύουν ότι η χώρα έχει απολέσει αυτά τα τέσσερα χρόνια των μνημονίων ένα σημαντικό κομμάτι του πλούτου της, όπως και αν είχε προέλθει αυτός.
Συγκεκριμένα το ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014 περιορίστηκε σε τρέχουσες τιμές σε 41,009 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά περίπου 1,5% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2013, ενώ αντίστοιχα, τα τελευταία έξι χρόνια η Ελλάδα έχει χάσει σχεδόν το 25% του εθνικού της προϊόντος.
Αυτά τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η επιστροφή της οικονομίας σε επίπεδα ομαλότητας, αλλά κυρίως η οικονομία του κάθε νοικοκυριού ξεχωριστά σε αξιοπρεπή επίπεδα, θέλει ακόμα πολύ αγώνα.
Γιατί η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (εάν και όποτε έρθουν αυτοί) δεν θα σημάνει και αυτόματα το τέλος της κρίσης. Η κρίση προκάλεσε τεράστιες αναταράξεις στον κοινωνικό ιστό, με αποτέλεσμα να αλλάξει άρδην το “τοπίο” στη χώρας.
Οι Έλληνες έχουν χάσει μέσα στην κρίση το 30% έως 40% των εισοδημάτων τους. Η απώλεια όμως των εισοδημάτων σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ζωής και τους υπέρογκους φόρους που κλήθηκαν να πληρώσουν, οδήγησε πολλούς να απολέσουν κομμάτια της προσωπικής τους περιουσίας, είτε κινητής είτε ακίνητης, χάνοντας έτσι τη σιγουριά “των οικονομιών που είχαν στην άκρη για μια ώρα ανάγκης”.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν γυρίσει η ψυχολογία στην αγορά, θα υπάρχουν λίγοι που θα ρισκάρουν. Και αυτό γιατί πρώτων δεν θα έχουν τα κεφάλαια για να το κάνουν και δεύτερο δεν θα έχουν “τις πλάτες” να καλύψουν τις ατυχίες- αστοχίες που ίσως προκύψουν.
Αντίθετα, με φουσκωμένες κάρτες, δόσεις δανείων, χρέη στην εφορία και υποχρεώσεις να τρέχουν θα κοιτάξουν πρώτα απ” όλα να βγάλουν από πάνω τους το βραχνά των προστίμων, των τόκων, της κατάσχεσης ακόμα και της φυλακής. Άρα, που λεφτά για επιχειρήσεις και ρίσκα;
Ταυτόχρονα όμως, το επιχειρηματικό κλίμα θα αλλάζει. Καινούργιοι παίχτες θα εμφανίζονται στην αγορά και είτε θα εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες, είτε θα καλύπτουν τα κενά που προκύπτουν.
Για αυτό εάν δεν θέλουμε η επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης να μείνει στα χαρτιά, θα πρέπει να μοιραστεί με τέτοιον τρόπου η τράπουλα, που όλοι θα έχουν δικαίωμα στην ευκαιρία. Αλλιώς θα διηγούμαστε μετά από χρόνια στα παιδιά και στα εγγόνια μας “Μια φορά και ένα καιρό ήρθε η ανάπτυξη, αλλά εγώ είχα χρέη στην τράπεζα-εφορία-μπακάλη-μανάβη κλπ κλπ”.
Αλέξανδρος Κλώσσας