Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Τα πικρά δάκρυα της… Άνγκελα Μέρκελ

Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις του Νοεμβρίου του 2011 στις Κάννες,  στο περιθώριο της συνόδου των G20, ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας Γιώργο Παπανδρέου και τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες, περιγράφονται σε εκτενές αφιέρωμα των FT  

Merkel_Schauble

Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις του Νοεμβρίου του 2011 στις Κάννες,  στο περιθώριο της συνόδου των G20, ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας Γιώργο Παπανδρέου και τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες, περιγράφονται σε εκτενές αφιέρωμα των  Financial Times.   «Ηταν το σημείο που η ευρωζώνη θα μπορούσε να έχει εκραγεί». Με αυτόν τον τίτλο οι Financial Times εγκαινίασαν σήμερα Δευτέρα σειρά άρθρων στο πλαίσιο του αφιερώματος για τους μήνες «που άλλαξαν για πάντα την Ευρώπη»

Στο παρασκήνιο λοιπόν  αυτής της δραματικής συνάντησης στις Κάννες εστιάζει το άρθρο του Πίτερ Σπίγκελ ,ο οποίος συνομίλησε  με έλληνες πολιτικούς καθώς και άλλους ευρωπαίους αξιωματούχους.  Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η περιγραφή του αρθρογράφου για τη συναισθηματική φόρτιση της  Άνγκελα Μέρκελ η οποία μετά τα όσα διαδραματίστηκαν  με τον Γιώργο Παπανδρέου, διαμαρτυρήθηκε «κλαίγοντας» . Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα,  η καγγελάριος υποστήριξε ότι «δεν ήταν δίκαιο» να πιέζεται από τους Νικολά Σαρκοζί και Μπαράκ Ομπάμα για να ηγηθεί η Γερμανία της ενίσχυσης του «τείχους προστασίας» της ευρωζώνης μέσω έκδοσης των SDR (special drawing rights).

Η Ανγκελα Μέρκελ, γράφει ο Πίτερ Σπίγκελ, γνώριζε ότι η Μπούντεσμπανκ ήταν αντίθετη σε αυτό το ενδεχόμενο και «απευθυνόμενη στους δύο ηγέτες δακρυσμένη» πρόσθεσε ότι δεν μπορούσε η ίδια να αποφασίσει αντί της κεντρικής τράπεζας της χώρας της, σημειώνοντας μάλιστα με έμφαση ότι «δεν προτίθεται να αυτοκτονήσει με αυτό τον τρόπο.»

 Η απόφαση για δημοψήφισμα

Η απόφαση του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδας για  τη διενέργεια δημοψηφίσματος επί του προγράμματος διάσωσης κυριαρχεί στο δημοσίευμα του έγκυρου βρετανικού φύλλου. Όπως τονίζεται, ο Γιώργος Παπανδρέου εκτίμησε τότε πως η πίεση του δημοψηφίσματος θα υποχρέωνε πολιτικούς αντιπάλους και αμφισβητίες να λάβουν θέση και να ταχθούν υπέρ της διάσωσης ως μοναδική σανίδα σωτηρίας για τη χώρα. Διευκρινίζεται πάντως ότι  ο Πρωθυπουργός δεν είχε συμβουλευθεί παρά έναν στενό κύκλο συνεργατών του, αιφνιδιάζοντας ως εκ τούτου ακόμη και το ΠΑΣΟΚ, όπως και τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο. Ο Γιώργος Παπανδρέου,σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Οικονομικών, στην τελευταία μεταξύ τους συνάντηση είχε αναφερθεί μόνο σε ενδεχόμενο ψήφου εμπιστοσύνης. Ενας άλλος υπουργός τον οποίο επικαλείται ο αρθογράφος, σχολιάζει ότι η πρώτη σκέψη του ήταν ότι ήλπιζε « να το γνωρίζει η Μέρκελ.»

Στο άρθρο των FT αναφέρεται επίσης ότι κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες δεν θυμούνται να είχαν πρότερη ενημέρωση από τον έλληνα Πρωθυπουργό, ενώ άλλοι σημειώνουν πως δεν το εξέλαβαν ως σοβαρό ενδεχόμενο. Πολλές πηγές πάντως θυμούνται τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί «να είναι εξοργισμένος στο άκουσμα της πρόθεσης Παπανδρέου».

Η αρχική σκέψη του Σαρκοζί ήταν να πει στον Γιώργο Παπανδρέου να αποσύρει την πρόθεσή του. Ωστόσο σύμβουλοί του τού υπενθύμισαν πως «τα δημοψηφίσματα είναι σύμφωνα με την γκωλική παράδοση». Τότε ο Νικολά Σαρκοζί αποφάσισε να αποδεχθεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, με διακύβευμα όμως όχι το μνημόνιο, αλλά την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.

Ο Σαρκοζί συνεννοήθηκε τότε με την Ανγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος της Γερμανίας συνομίλησε με συνεργάτες της – μεταξύ των οποίων και τον  υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – οι οποίοι διατύπωσαν την άποψη ότι ίσως θα ήταν καλύτερα για την ευρωζώνη αν η Ελλάδα αποχωρούσε. Ακόμα καλύτερα αν αυτό γινόταν οικειοθελώς μέσω ενός δημοψηφίσματος.

Σύμφωνα με τους Financial Times, την ημέρα της συνάντησης με τον Παπανδρέου στις Κάννες, στο περιθώριο της συνόδου του G20, ο Νικολά Σαρκοζί μοίρασε ένα έγγραφο έξι σημείων, το οποίο κατέληγε στην πρόταση για δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. «Η ιδέα ήταν να στριμωχτεί ο Παπανδρέου στη γωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά αξιωματούχος που ήταν παρών στη συνάντηση.
Ο Σαρκοζί θεώρησε ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είχε «προδώσει» τους εταίρους του που είχαν στηρίξει την Ελλάδα. 
Παρά το γεγονός ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε πως η Ανγκελα Μέρκελ ήταν στο πλευρό του, παριστάμενοι υποστηρίζουνπως  η καγκελάριος της Γερμανίας ελάχιστα αντέδρασε  στην επίθεση Σαρκοζί εναντίον του Πρωθυπουργού της Ελλάδας.
Έτερος  αξιωματούχος  κάνει λόγο για  «ψυχολογικό πόλεμο» ενώ  κάποιοι εκ των παρευρισκομένων ένιωσαν άβολα από τη συμπεριφορά του Σαρκοζί έναντι ενός εκλεγμένου ηγέτη. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Γιώργος Παπανδρέου εξεπλάγη από τη σφοδρότητα της επίθεσης Σαρκοζί, με τον Βαγγέλη  Βενιζέλο να χαρακτηρίζει «επιθετική» και «όχι ευγενική» τη συμπεριφορά του γάλλου πολιτικού.

Σημειώνεται επιπλέον ότι ο Γιώργος Παπανδρέου έδειχνε ορατά κουρασμένος με αποτέλεσμα από ένα σημείο και μετά να αναλάβει τα ηνία της διαπραγμάτευσης  ο Βαγγέλης Βενιζέλος.

 Παρέμβαση Μπαρόζο

g20i_620

Σύμφωνα με το  δημοσίευμα, πριν από τη συνάντηση με τον Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο επικοινώνησε με τον τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης Αντώνη Σαμαρά, γνωρίζοντας πως εκείνος ήθελε να αποφύγει το δημοψήφισμα. Τότε ο Αντ. Σαμαράς είπε στον Μπαρόζο ότι πλέον ήταν διατεθειμένος να συμμετάσχει σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας με το ΠΑΣΟΚ, «κάτι που απέφευγε επί μήνες ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο ίδιος την πρωθυπουργία».
Ο Μανουέλ Μπαρόζο δεν ενημέρωσε τους Σαρκοζί και Μέρκελ για αυτή τη συνομιλία. Ωστόσο ήταν εκείνος  που πρότεινε το όνομα του Λουκά Παπαδήμου ως πιθανού επικεφαλής μίας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.

Στο τέλος της δραματικής συνεδρίασης, ο Νικολά Σαρκοζί πρότεινε στον Γιώργο Παπανδρέου να επιστρέψει στην Αθήνα και να «λάβει μία απόφαση». Από την πλευρά του ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο διαμήνυσε  στον Βαγγέλη Βενιζέλο πως το  δημοψήφισμα έπρεπε να «σκοτωθεί», πρόταση με την οποία συναίνεσε, όπως σημειώνεται, ο πρώην υπουργός Οικονομικών. Προς μεγάλη έκπληξη όμως του κ Βενιζέλου στο δρόμο προς το  αεροδρόμιο, ο Γιώργος Παπανδρέου του είπε ότι «τα πράγματα δεν είχαν πάει όσο άσχημα φοβόταν». Με τον Γιώργο Παπανδρέου στο αεροπλάνο της επιστροφής να κοιμάται, ο Βαγγέλης Βενιζέλος έδωσε εντολή να συνταχθεί μία δήλωση για να διανεμηθεί με την προσγείωση. Η δήλωση αναφερόταν στην «ιστορική κατάκτηση» της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη αποκηρύσσοντας επί της ουσίας  το δημοψήφισμα. «Το δημοψήφισμα του κ. Παπανδρέου ήταν νεκρό. Το ίδιο και η πρωθυπουργία του», αναφέρουν οι Financial Times.

By