της Γεωργίας Σαδανά
Το περιβάλλον μπήκε δυναμικά στην κεντρική πολιτική σκηνή λίγο μετά το 2000. Τότε που οι πανίσχυροι υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ, σχεδίαζαν τη σύγχρονη Ελλάδα και έκοβαν κορδέλες. Στην πορεία αυτονομήθηκε, απέκτησε υπουργικό θώκο και υπηρετήθηκε από στελέχη με οικολογικές ευαισθησίες. Η πολιτική εκμοντερνίστηκε, το περιβάλλον γοήτευε εκατομμύρια πολίτες ανά τον πλανήτη, οι πρώτες επιπτώσεις από την ξέφρενη ανάπτυξη στην υφήλιο είχαν αρχίσει να γίνονται αντιληπτές σε διαφορετικές γωνιές της.
Άλλοι το χρησιμοποίησαν ως ένδυμα, προκειμένου να αποδείξουν στους πιστούς ψηφοφόρους τους ότι εξακολουθούν να έχουν κοινωνικά αντανακλαστικά. Άλλοι, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου έκαναν την «πράσινη ανάπτυξη» κεντρικό πολιτικό σύνθημα, γραμμένο σε πανό και πλακάτ, δίπλα στο «λεφτά υπάρχουν».
Αυτή η απότομη πολιτική ζήτηση για το περιβάλλον έφερε άλλο αέρα στην παλαιοκομματική Ελλάδα. Την έκανε πιο ευαίσθητη, πιο σικ, περισσότερο ενδιαφέρουσα για τα νεανικά κοινά, τους νέους ψηφοφόρους. Επικοινωνιακό εύρημα, επιταγή των καιρών και ψήγματα υποψίας της παγκόσμιας ατζέντας όλα σε ένα. Μόνο που η εκτόξευση του περιβάλλοντος στην πρώτη γραμμή του πολιτικού λόγου έφερε μοιραία την αποδόμησή του, καθώς η ισόρροπη ανάπτυξη δεν μεσολάβησε ως ενδιάμεσο στάδιο.
Στα μάτια του μέσου πολίτη, οι πράσινες πολιτικές έγιναν γρήγορα πολιτικό πυροτέχνημα, που έσκασε στον ελληνικό ουρανό στα χρόνια της ευημερίας. Σε αυτά που ακολούθησαν, η ανάγκη για την ανάπτυξη ως προϋπόθεση για τη διατήρηση στοιχειωδών οικονομικών και κοινωνικών κεκτημένων, δε χρειάζεται χρώματα και περιτυλίγματα. Όταν η κρίση βαθαίνει, έρχεται μοιραία η στροφή στα βασικά («back to basics») και μειώνονται οι οικολογικές αντιστάσεις. Μπορεί το περιβάλλον να κόσμησε κομματικά προγράμματα, να έστησε προεκλογικές καμπάνιες, να εξέλεξε βουλευτές, αλλά σήμερα είναι στη γωνία. Οι προτεραιότητες άλλαξαν, μάλλον γιατί οι «πράσινες» αρχές δεν υπηρετήθηκαν στην πράξη, από αυτούς που κατά καιρούς διατυπώθηκαν. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο να πείσει κανείς για τη βαρύτητα των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τις αιτίες αντίστασης των τοπικών κοινωνιών, την έλλειψη επιχειρημάτων, την εκδίωξη των επενδυτών.
Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς στους κατοίκους της Κερατέας τη χρησιμότητα του ΧΥΤΑ, στους κατοίκους της Χαλκιδικής τα ευεργετήματα της επένδυσης, στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης τις πολιτικές διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Έχουν προηγηθεί ιλουστρασιόν έντυπα, διαφημιστικά σποτάκια και πολιτικές φωτογραφίες σε αγροκτήματα και βιολογικούς αμπελώνες. Έχουν προηγηθεί εξαγγελίες για εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας (πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ»), στη διάθεση φυσικού αερίου. «Ας πρόσεχαν», λέει ο λαός. Ακόμη και η αξιοπιστία γνωμοδοτικών οργάνων (όταν και όπου υπάρχουν) φτάνει να τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Εμπειρογνώμονες και διακεκριμένοι επιστήμονες αποφαίνονται κάθε φορά, αλλά η κοινωνία έχει βουλώσει τα αυτιά της και δεν ακούει τις «σειρήνες». Κάπου εκεί χάνεται η λογική και το δίκαιο. Κάπου εκεί αναβιώνει το κλασικό παραμύθι του Πέτρου και του λύκου. Φληναφήματα και πομφόλυγες, που ξεφούσκωσαν γρήγορα, ακυρώνοντας την προσπάθεια εμπέδωσης της αναγκαιότητας για την προστασία του περιβάλλοντος μέσα από την περιβαλλοντική εκπαίδευση, τις κατά τόπους πρωτοβουλίες των δήμων για ευαισθητοποίηση του κοινού, τις εκατοντάδες εθελοντικές δράσεις.
Μόνο που ο λύκος θα έρθει κάποια στιγμή αγκαζέ με την ανάπτυξη, με γκρίζες προβιές και χωρίς καθόλου χρώμα.[space size=»20″]