Δέκα τροποποιήσεις κατέθεσε Το Ποτάμι στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής
Στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής συζητήθηκε το υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου της Κυβέρνησης «Ρυθμίσεις Θεμάτων Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού Φορέα, Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Ανώνυμη Εταιρεία και τροποποίηση του άρθρου 48 του Ν. 2190/1920».
Οι οκτώ απ’ αυτές επικεντρώνονται στο θέμα της ανεξαρτησίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα και οι δύο στα ζητήματα βιωσιμότητας της νέας ΕΡΤ (από πλευράς οικονομικού κόστους, αριθμού κα ποιότητας προσωπικού κ.ο.κ.), καθώς και των ανεξάρτητων παραγωγών του οπτικοακουστικού χώρου.
Η τελευταία (κατάργηση του πλαφόν 25%) έγινε αποδεκτή (με αναδιατύπωση) από τον Υπουργό. Για τις υπόλοιπες το λόγο θα έχει, πλέον, η Ολομέλεια της Βουλής την επόμενη βδομάδα.
Ακολουθούν συνοπτικά οι δέκα τροποποιήσεις:
Άρθρο 6: Γενική Συνέλευση: “κατάργηση” υπουργού δημόσιας ρ.τ.
Είμαστε η μοναδική αναπτυγμένη χώρα που διαθέτει ανάλογη υπουργική αρμοδιότητα. Η ύπαρξή της και μόνο υποδηλώνει τη διάθεση αναπαραγωγής του «ομφάλιου λώρου». Επαρκούν οι εκπρόσωποι Υπουργείου Οικονομικών και Πολιτισμού, στο οποίο πρέπει να μεταφερθούν ο αρμοδιότητες εποπτείας των Μ.Μ.Ε. -δημοσίων και ιδιωτικών. Καταργείται η παρουσία του Υπουργού Επικρατείας με σχετικές αρμοδιότητες.
Προσθήκη άρθρου: Συμβούλιο Διασφάλισης Ανεξαρτησίας και Ποιότητας (Σ.Δ.Α.Π)
Το νομοσχέδιο αναθέτει το ρόλο που είχε το Εποπτικό Συμβούλιο στο ν. 4173 στον «εποπτεύοντα» Υπουργό, αφαιρώντας ακόμα και προσχήματα ανεξαρτησίας της νέας ΕΡΤ. Πρόκειται για οπισθοδρόμηση, με δεδομένο πως σε ελάχιστες αναπτυγμένες χώρες δεν υπάρχει διπολικό σχήμα διακυβέρνησης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Σύμφωνα με την τροποποίηση, διατηρείται το “διπολικό σχήμα” αλλά με σημαντικές αλλαγές σε σχέση με το Εποπτικό που προέβλεπε ο νόμος 4173, οι οποίες –εκτός των άλλων- θα καθιστούν απλούστερες τις διαδικασίες. Η σημαντικότερη αφορά τον τρόπο επιλογής του. Η σχετική πρόβλεψη του ιδρυτικού νόμου της ΝΕΡΙΤ θεωρήθηκε περίπλοκη και χρονοβόρα και μ’ αυτό το άλλοθι τροποποιήθηκε επί υπουργίας Βούλτεψη. Η τροποποίηση εκείνη καταγγέλθηκε από την EBU αλλά και το ΣΥΡΙΖΑ πως διευκόλυνε τον κυβερνητικό έλεγχο. Τώρα ως κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ καθιστά τον έλεγχο αυτό ακόμα πιο απόλυτο και ασφυκτικό.
Σύμφωνα με την τροποποίηση η επιλογή του ΣΔΑΠ γίνεται ως εξής: Την προκήρυξη κάνει το Δ.Σ. της ΕΡΤ. Οι υποψηφιότητες που υποβάλλονται δημοσιοποιούνται. Τις υποψηφιότητες σε πρώτο επίπεδο κρίνει πενταμελής επιτροπή αποτελούμενη από: 2 μέλη του ΕΣΡ, 1 μέλος του ΑΣΕΠ, 1 μέλος που υποδεικνύεται από τα πανεπιστημιακά τμήματα Μ.Μ.Ε. και ένα μέλος που υποδεικνύεται από τα οικονομικά πανεπιστήμια, σχολές και τμήματα Α.Ε.Ι. Η επιτροπή προκρίνει από τις υποψηφιότητες τριπλάσιο αριθμό των μελών του Ε.Σ. (δηλ. 15) τις οποίες και εισηγείται στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας αποφασίζει για τον Πρόεδρο και τα μέλη του ΣΔΑΠ με αυξημένη πλειοψηφία 3/5.
Άρθρο 7: Αλλαγή ολόκληρου του άρθρου για το διοικητικό συμβούλιο
Η τροποποίηση αντιμετωπίζει τα πολλαπλά προβλήματα του σχετικού άρθρου του νομοσχεδίου.
Πρώτον η ευθύνη της επιλογής η οποία με το νομοσχέδιο γίνεται κατ’ ουσίαν από τον υπουργό, μεταβιβάζεται στο ΣΔΑΠ, το οποίο συστήνει τριμελή επιτροπή [πρώτης] αξιολόγησης υποψηφιοτήτων, αποτελούμενη από ένα μέλος του ΕΣΡ, ένα μέλος του ΑΣΕΠ κι ένα μέλος από τα πανεπιστημιακά τμήματα ΜΜΕ, η οποία αξιολογεί τις υποψηφιότητες για τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου και των μελών του Δ.Σ. , προτείνοντας στο ΣΔΑΠ τριπλάσιο αριθμό υποψηφίων, επί των οποίων αυτό κάνει την τελική επιλογή.
Δεύτερον καταργεί την πρόβλεψη του νομοσχεδίου για συμμετοχή δύο εκπροσώπων των εργαζομένων στο Δ.Σ. (έναντι ενός, μάλιστα, που ίσχυε στην “παληά ΕΡΤ”), η οποία θα οδηγήσει σε γνωστά παλαιότερα φαινόμενα συνδιοίκησης και συνδικαλιστικής διαφθοράς. Η ανάγκη για διαρκή διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων καλύπτεται από την Επιτροπή Διαβούλευσης που εισάγει η τροποποίηση.
Τρίτον η τροποποίηση ταυτίζει τον Πρόεδρο με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, καθώς όταν διαχωρίστηκαν οι ρόλοι -ιδίως στην ΕΡΤ- αποτέλεσμα δεν ήταν θετικό.
Τέταρτον καλύπτει το πρόβλημα με τα προσόντα που δημιουργούν οι σχετικές αναφορές του νομοσχεδίου. Με την τροποποίηση εξομοιώνονται τα προσόντα (πτυχίο) και δίνεται η δυνατότητα “παράκαμψης” μόνο για εξαιρετικούς λόγους και με απόφαση αυξημένης πλειοψηφίας της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, έπειτα από εισήγηση του ΣΔΑΠ.. Στο νομοσχέδιο η αρχική έλλειψη πτυχίου για τον Πρόεδρο, διασκεδάσθηκε (;) από τη διατύπωση πως αυτό θα ισχύει (ποιος θα το αποφασίσει;), στην περίπτωση που πρόκειται για πρόσωπο διεθνούς ακτινοβολίας. Συνοδεύθηκε, όμως, στην ίδια νομοτεχνική βελτίωση, με την αφαίρεση ως προσόντος του πτυχίου για 3 μέλη του Δ.Σ.!!!
Τέλος, με την τροποποίηση αποφεύγεται ο ασφυκτικός συγκεντρωτισμός που προβλέπει για το Διεθύνοντα Σύμβουλο το νομοσχέδιο και αποκαθίσταται καλύτερη ισορροπία μεταξύ Δ/ντος Συμβούλου και Δ.Σ.
Άρθρο 12, παράγραφος 5: Κατάργηση πλαφόν 25%
Η τροποποίηση αυτή έγινε αποδεκτή (με αναδιατύπωση) από τον Υπουργό.
Επιτέλους! Τόσο η αρχική διατύπωση για το «κόστος των έργων και των υπηρεσιών» που ανατίθεται σε εξωτερικά από την εταιρία «φυσικά ή νομικά πρόσωπα (…) δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά ποσοστό της τάξεως του 25% του ετήσιου προϋπολογισμού των παρεχόμενων από την εταιρεία ραδιοτηλεοπτικών και διαδικτυακών προϊόντων …» (όπου ο παρονομαστής του κλάσματος ήταν ασαφής και άγνωστος), όσο και η διατύπωση -μετά τη νομοτεχνική βελτίωση- “….του 25% του ετήσιου προϋπολογισμού της εταιρείας …”, αποτελούσαν τεράστιο πρόβλημα.
Υπάκουαν στη λανθασμένη αντίληψη ότι ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας θα παράγει μόνος του το μέγιστο ποσοστό του προϊόντος που θα εκπέμπει. Μια παγκοσμίως πρωτότυπη αντίληψη η οποία θα αποστερούσε από τον (δοκιμαζόμενο) ευρύτερο χώρο παραγωγής οπτικοακουστικών προϊόντων, μία από τις ελάχιστες πηγές χρηματοδότησής του, θα εκτίνασε, με βάση τις εμπειρίες του παρελθόντος, στα ύψη το κόστος παραγωγής του ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος και -το πιθανότερο- θα οδηγούσε σε υποβάθμισή του, αφού θα ήταν αδύνατον η εταιρεία να προσλάβει όλους τους συντελεστές που απαιτούνται για την παραγωγή ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος.
Ας ελπίσουμε πως η αποδοχή της τροποποίησης θα συνοδευτεί κι από την ποδοχή της αντίληψης πως η ΕΡΤ πρέπει να λειτουργεί κυρίως ως “διάμεσος” και όχι ως παραγωγός, ειδικά για τα προϊόντα που είναι πρακτικά και ουσιαστικά αδύνατον να καλυφθούν από ίδιες δυνάμεις.
Άρθρο 14: Μεταβατικές διατάξεις – Προσωπικό: αντικατάσταση παραγράφων, προσθήκη καινούριων
– Προστίθενται στους εργαζόμενους όσοι εργάζονταν στην ΕΡΤ με σύμβαση ορισμένου χρόνου την 11η Ιουνίου 2013, οι οποίοι συνάπτουν συμβάσεις πεντάμηνης διάρκειας.
– Προστίθενται επίσης στους εργαζόμενους, όσοι απασχολούνταν στη ΔΤ χωρίς να ανήκουν στην ΕΡΤ την 11η Ιουνίου και δεν συνήψαν σύμβαση αορίστου χρόνου με τη ΝΕΡΙΤ, οι οποίοι συνάπτουν συμβάσεις πεντάμηνης διάρκειας.
– Απαλείφονται οι έμμεσες αναφορές στην πιθανότητα καταβολής μισθών υπερημερίας.
– Προστίθεται ρητά η αναγκαιότητα επιστροφής αποζημιώσεων άνω κάποιων ποσών με σχετική Υπουργική Απόφαση εντός δεκαημέρου από τη δημοσίευση του Νόμου, ώστε αυστηρά έπειτα απ’ αυτή να κινηθούν οι λοιπές διαδικασίες για την επάνοδο προσωπικού.
– Ορίζεται προθεσμία πενταμήνου στο πλαίσιο της οποίας θα γίνει έλεγχος πιστοποιητικών και παλαιών αποφάσεων καθώς και οριστικοποίηση του αναγκαίου αριθμού εργαζομένων της νέας εταιρίας, ώστε το υπερβάλλον προσωπικό να τεθεί σε κινητικότητα.
– Αναφέρεται ρητά ότι συνεχίζουν να ισχύουν τα βασικά κείμενα της ΝΕΡΙΤ Α.Ε., με προθεσμία τριμήνου για την πιθανή τροποποίηση τους.
– Αναφέρεται επίσης ρητά ότι συνεχίζουν να ισχύουν όλες οι συμβάσεις της ΝΕΡΙΤ Α.Ε. με φυσικά και νομικά πρόσωπα. Απαλείφεται η διάταξη για -άνευ ζημίας- λύση συμβάσεων Γενικών Διευθυντών και Διευθυντών.
– Τέλος, η ασφυκτική προθεσμία ενός μηνός για το πέρας του έργου της ειδικής διαχείρισης μετατρέπεται σε πεντάμηνο.
Με την τροποποίηση αυτή αντιμετωπίζεται ένας μείζων κίνδυνος που προκύπτει από το νομοσχέδιο, η δημιουργία, δηλαδή, στην καλύτερη περίπτωση μιας αυτοαναφορικής εταιρίας που θα υπάρχει για να εξυπηρετεί τους υπαλλήλους της και όχι το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Στη, δε, χειρότερη και πιο πιθανή μιας ελλειμματικής και ζημιογόνου επιχείρησης. Κι αυτό, γιατί ο προϋπολογισμός της -με το ανταποδοτικό τέλος που προτείνεται- δεν επαρκεί ούτε για την κάλυψη αποκλειστικά των μισθολογικών δαπανών και των λειτουργικών της εξόδων.
Επίσης, μέσα από τις συγκεκριμένες πρόνοιες της τροποποίησης, αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος παραμονής υπερβάλλοντος προσωπικού στη νέα ΕΡΤ, με τεράστιο ποσοστό διοικητικών υπαλλήλων και χωρίς να προηγηθεί έλεγχος πιστοποιητικών.
Τέλος, καλύπτει την απαράδεκτη –σε καιρούς κρίσης- ασάφεια για την επιστροφή μέρους των αποζημιώσεων που ελήφθησαν λόγω των απολύσεων από την ΕΡΤ και προνοείται η διαδικασία της επιστροφής να ξεκινήσει μετά την έκδοση της σχετικής Υπουργικής απόφασης.
Νέο άρθρο: Στρατηγικό σχέδιο
Η τροποποίηση επαναφέρει -με αλλαγές- το άρθρο 4 του ν. 4173, καθώς είναι απαράδεκτο να υποβαθμίζεται η έννοια του στρατηγικού σχεδίου, το οποίο εμφανίζεται ως μια απλή υποπαράγραφος του άρθρου περί Διοικητικού Συμβουλίου και, μάλιστα, υποννοείται το απίθανο πως είναι ο Υπουργός αυτός που το εγκρίνει.
Νέο άρθρο: Επιχειρησιακό σχέδιο
Η τροποποίηση επαναφέρει, με τροποποιήσεις, το άρθρο 5 του ν. 4173, καθώς δε δικαιολογείται η απουσία αναφοράς σε επιχειρησιακό σχέδιο της εταιρίας μέσα από συγκεκριμένο άρθρο που θα το περιγράφει. Το «όραμα» του νομοθέτη για την ΕΡΤ δεν πρέπει να είναι το «χύμα» της δεκαετίας του ΄80.
Άρθρο 10: Κατάργηση
Με τα Συμβούλια Κοινωνικού Ελέγχου που προβλέπει το νομοσχέδιο αλλάζει σε λαϊκοδημοκρατική κατεύθυνση τις τοπικές συμβουλευτικές επιτροπές προγράμματος που προέβλεπε το άρθρο 11 του νόμου της ΝΕΡΙΤ, καθ’ υπερβολή και μιμητικά θα μπορούσαμε να πούμε. Εκεί, όμως, υπήρχε άλλος τίτλος, συμμετοχή αντιπροσωπευτικού δείγματος πολιτών και έλειπε η παρουσία συλλογικών θεσμών, όπως προβλέπει το τωρινό άρθρο.
Με βάση τα μεγέθη και τις δυνατότητες της χώρας θα μπορούσε να προβλέπεται μια κεντρική συμβουλευτική επιτροπή, στην οποία να συμμετέχουν πανεπιστημιακοί και επαγγελματίες που έχουν σχέση με τα “αντικείμενα” της ΕΡΤ αλλ’ όχι εκπρόσωποι φορέων –με τη στενή, μάλιστα, έννοια του όρου.
Άρθρο 12 (Ρύθμιση θεμάτων προσωπικού): Προσθήκη στην παράγραφο 1 για τις θέσεις στελεχών
Με την προτεινόμενη τροποποίηση “…Με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή, της δημόσιας προκήρυξης καλύπτονται οι θέσεις Γενικών, Διευθυντών, Συντονιστών και όποιων άλλων στελεχών αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ Α.Ε. …”, καλύπτεται η απουσία σχετικής αναφοράς. Η απουσία συγκεκριμένης αναφοράς για τις θέσεις στελεχών της εταιρίας, δημιουργεί την υποψία ότι η βούληση του νομοθέτη είναι να επανέλθει στη γνωστή πρακτική των κομματικών τοποθετήσεων στις θέσεις ευθύνης της εταιρίας.
Άρθρο 15 (Προσωπικό-αποδοχές): Επαναφορά αλλαγμένης παραγράφου 4 για εργασία συνταξιούχων
Σε εποχές μεγάλης ανεργίας είναι αδιανόητο να καταργούνται απαγορευτικές διατάξεις του ισχύοντος νόμου, όσον αφορά την απασχόληση συνταξιούχων σε θέσεις εργαζομένων αορίστου χρόνου ή Γενικών Διευθυντών και Διευθυντών. Είναι προφανείς και εύλογες οι “υποψίες” που δημιουργεί αυτή η κατάργηση.