Τα φαύλα και τα κρείττονα της Κασσιανής στην κρίση
-εκ γυναικός προκύπτουν τα φαύλα
-κι εκ γυναικός προκύπτουν τα κρείττονα
Αυτός ο διάλογος που είχε η Κασσιανή, η κατά το κόσμο περιπεσούσα γυνή, με τον αυτοκράτορα Θεόφιλο όταν αυτός τη διάλεξε κι αυτή του αρνήθηκε, μου ήρθε στο μυαλό καθώς έφευγα μετά από μια κυριολεκτικά επιτυχημένη ημερίδα που έλαβε χώρο τη Πέμπτη 11 Απρίλη στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών με θέμα
«Πως οι οικονομικές θεωρίες συνέβαλαν στη κρίση και τι μπορούμε να αναθεωρήσουμε στη μετά κρίσης εποχή»
Στο δρόμο λοιπόν για το σπίτι , έκανα αυτή τη σκέψη καθώς αν αναλογιστούμε ότι η κρίση είναι γένους θηλυκού, εγώ μέχρι χτες είχα δει μόνο τα φαύλα, δηλαδή τα χειρότερα. Το πρόσωπο της Ελλάδος τα τρία τελευταία χρόνια ήταν απογοητευτικό.
Με στρατιές από αγανακτισμένους που κυοφόρησαν αριστεροχαρούμενα γιαούρτια που συνέπλεαν με ακροδεξιά στειλιάρια, υπό το μανδύα μιας πρωτόγνωρης ρητορικής πολέμου περί στρατοδικείων-Γουδί και ελικοπτέρων-Αργεντινής, περάσαμε σε μια ακόμη άκρως ανόητη διαίρεση διχαστικού τύπου περί μνημονιακών και αντιμνημονιακών, για να φτάσουμε σε δίδυμες εκλογές και να νομιμοποιήσουμε τη βία, την ασέβεια, τον ρατσισμό, παράγοντας χουλιγκάνια παλαιάς κοπής, που φέρουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μαιάνδρου ή εκείνα με το άλφα σε ένα κύκλο, κι αυτό γιατί μόνο έτσι συντηρούνται οι εκλογικές πελατείες των άκρων..
Αυτή την εποχή που κάθεται στη κοινωνία η σκόνη της τρόικα, κάποια νέα παιδιά, σε ένα ετερόκλητο, πολιτικά και ιδεολογικά, μωσαϊκό, αμφιθεατρικού τύπου με αντίρροπο πάνελ, ανακίνησαν τις οικονομικές θεωρίες, τις «ξεδίπλωσαν» και μας ταξίδεψαν…
Ήρθαν στην μνημονιακή Ελλάδα ο Άνταμς Σμιθ, ο Κέυνς, ο Μαρξ ,ο κύπριος Πισσαρίδης με το ιδιόμορφο τραπεζικό και φορολογικό σύστημα της μεγαλονήσου κ.α.
Κάπου εκεί ανατρέξαμε και στις πολιτικές, εκείνες της αρχικής ενοποίησης της Ευρώπης, τις συντηρητικές, για να περάσουμε σε εκείνες του τρίτου δρόμου, να φτάσουμε στο Μάαστριχτ και το Δουβλίνο 2 και να καταλήξουμε στο πολύπαθο σήμερα των PIGS .
Αλλά όλα αυτά έγιναν σαν μια αλληλουχία καταστάσεων και εξελίξεων , με μια συνεχεία σαν φυσική ροή , σαν μια διάδοχη κατάσταση, από τον πιο παραγωγικό ιστό αυτής της κοινωνίας, τη νεολαία που δεν πήρε μάθημα αλλά έδωσε. Έδωσε μάθημα στο πως παράγεται ένας γόνιμος διάλογος, που εγώ προσωπικά δεν έχω δει ούτε στα κανάλια, ούτε στη Βουλή κι εκεί ήταν η όλη επιτυχία γιατί ακούστηκαν τα πάντα κι ας μονοπώλησε η Ευρώπη τη συζήτηση σε μεγάλο βαθμό, στο κάτω-κάτω στην Ε.Ε. είμαστε (ακόμη τουλάχιστον…).
Προσεγγίστηκε η οικονομική επιστήμη από μια άλλη οπτική γωνία, που ο κάθε ένας από τους ομιλητές έδινε μέσα από τη δική του σχολή και τρόπο σκέψης, μέσα από το δικό του πρίσμα, μια ξεχωριστή διάθλαση του προβλήματος, περισσότερο κοινωνική καθώς αυτό ήταν και το συμπέρασμα από όλους τους ομιλητές, με λιγότερα μαθηματικά, με τη κοινωνία να γίνεται το εργαστήρι του οικονομολόγου, όπως χαρακτηριστικά είπε κάποιος φιλελεύθερος ομιλητής.
Τα γράφω όλα αυτά γιατί ακόμη και στη κρίση, στην εποχή του μνημονίου και του δαιμονοποιημένου Δ.Ν.Τ., μπορεί να προκύψουν τα κρείττονα, δηλαδή τα καλύτερα. Αυτό συνειδητοποιείς όταν βλέπεις μια παρέα παιδιών να γεμίζουν ένα αμφιθέατρο να προσκαλούν εκπροσώπους από επιμελητήρια ,παραγωγικούς φορείς , δημοσιογράφους , καθηγητές , bloggers και να τολμούν την εξωστρέφεια σε ένα θέμα που μόνο το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ έχει ανοίξει, να κάνουν τον απαραίτητο απολογισμό και να καταθέτουν τις επιβεβλημένες για τη εποχή, τη κοινωνία αλλά και το επιστημονικό τους αντικείμενο προτάσεις, με ισχυρό αίσθημα αυτοκριτικής από μια γενιά που δεν έφταιξε κι όμως πλήρωσε και πληρώνει τα λάθη, τις αστοχίες και τα οικονομικά πειράματα των άλλων.
Υπάρχει κι αυτή η Ελλάδα, της δημιουργίας, της έκφρασης, της εξωστρέφειας που ψάχνεται και ψάχνει και όσο υπάρχει σε αυτή την αγνή και αμόλυντη μορφή, είναι χρέος μας να τη χειροκροτήσουμε και να την αναδείξουμε…