Γερμανοί και Βρετανοί συνεχίζουν και φέτος ανοδικά -έστω και με ερωτηματικό για τις δαπάνες τους- τις υψηλές… πτήσεις και προσδοκίες. Φέτος το καλοκαίρι αναμένονται περισσότερες συνδέσεις από ποτέ στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» από τις ΗΠΑ, ενώ κινούνται πτωτικά ανά την Ελλάδα οι Γάλλοι, όχι όμως και στην Αθήνα την οποία έχουν προτιμήσει ιδιαίτερα το πρώτο πεντάμηνο του 2025. Οι Πολωνοί εμφανίζονται μουδιασμένοι, ενώ μεγάλη άνοδο σημείωνε η αγορά του Ισραήλ, η οποία όμως τώρα θα φρενάρει εξαιτίας των γεωπολιτικών εξελίξεων και της αναστολής πτήσεων τις επόμενες εβδομάδες.
Αυτή είναι η εικόνα μέχρι στιγμής σε ό,τι έχει να κάνει με το πώς κινούνται οι βασικές αγορές εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα εν όψει της επερχόμενης περιόδου αιχμής στους προορισμούς, σε μια οικονομική συγκυρία που δεν είναι και η καλύτερη για τις τσέπες των Ευρωπαίων ταξιδιωτών, οι οποίοι αποτελούν και τη βασική δεξαμενή των ξένων επισκεπτών της χώρας.
Για τον λόγο αυτό και παρά την αύξηση των προσφερόμενων αεροπορικών θέσεων για την Ελλάδα σε ποσοστό 4,4% στο πεντάμηνο Ιουνίου – Οκτωβρίου με 22,72 εκατομμύρια προσφερόμενες θέσεις σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις, ο προβληματισμός είναι δεδομένος σε σχέση με το πόσα προτίθενται να ξοδέψουν φέτος οι τουρίστες στους προορισμούς, πολύ περισσότερο μετά και το χλιαρό ξεκίνημα της σεζόν τον Μάιο.
Επιπλέον, οι εξελίξεις με το Ισραήλ, προχθές, Παρασκευή, ήρθαν να υπενθυμίσουν για μία ακόμη φορά ότι ο κλάδος είναι συνεχώς ευάλωτος σε αιφνίδια γεγονότα – πολύ περισσότερο δε όταν αυτά συμβαίνουν τη θερινή σεζόν επηρεάζοντας την ψυχολογία των ταξιδιωτών.
2,8 εκατομμύρια στην Αθήνα
Ο Μάιος ήταν πιο ήπιος και στην «πρωταθλήτρια» φέτος Αθήνα, η οποία για το πρώτο πεντάμηνο του 2025 έχει δεχθεί ήδη 2,8 εκατομμύρια αφίξεις από το εξωτερικό, με αύξηση κατά 7% σε σύγκριση με το αντίστοιχό διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία του αεροδρομίου. Ο Μάιος έκλεισε με πιο ήπια αύξηση 2,9% στη συνολική επιβατική κίνηση εσωτερικού – εξωτερικού, στα 3 εκατομμύρια ταξιδιώτες (11,62 εκατομμύρια στο πεντάμηνο με +8,5%), εκ των οποίων τα 2,22 εκατομμύρια αφορούν την κίνηση εξωτερικού (αφίξεις και αναχωρήσεις) κλείνοντας με άνοδο 5%. Συνολικά στο πεντάμηνο, πρώτη εθνικότητα στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι οι ΗΠΑ, όπου όμως τα νούμερα σε σχέση με πέρυσι παραμένουν στα ίδια επίπεδα, με περισσότερες προσδοκίες για το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης συνδεσιμότητας.
Στη δεύτερη θέση ακολουθούν οι Βρετανοί με +8%, οι Γερμανοί στο +6%, ενώ η μεγάλη έκπληξη, σε αντίθεση με ό,τι έχει συμβεί στην υπόλοιπη Ελλάδα, είναι η Γαλλία με άνοδο 35% έναντι του περσινού πενταμήνου και φυσικά το Ισραήλ με υπερδιπλάσια νούμερα σε σχέση με πέρυσι στην πρωτεύουσα – από δω και πέρα, βέβαια, τα νούμερα αναμένεται να κινηθούν πτωτικά μετά την αναστολή των πτήσεων από και προς Τελ Αβίβ, που ανακοινώθηκε την Παρασκευή. Το τοπ 10 κλείνουν οι Ιταλοί, οι Κύπριοι, οι οποίοι σημειώνουν πτώση κατά 16%, οι Ισπανοί, οι Ελβετοί και οι Ολλανδοί.
Προβληματισμός
Για φέτος ο βασικός προβληματισμός αφορά όχι τόσο τον αριθμό των ταξιδιών που έχει θετικό πρόσημο, αλλά κυρίως τη δαπάνη λόγω και της μικρότερης διάρκειας παραμονής στους προορισμούς συνολικά στις μεγάλες τουριστικές αγορές της Μεσογείου – κάτι μάλιστα που εκφράζεται μέσα και από τις εκτιμήσεις των φορέων του κλάδου.
Ενδεικτικά, τα μηνύματα από τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη τουριστική αγορά -όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για τους ανταγωνιστές- είναι θετικά με βάση τις εκτιμήσεις από τη Γερμανική Ενωση Ταξιδίων (DRV), όμως καταγράφονται παράλληλα αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά και την αγοραστική δύναμη. Εν μέσω οικονομικής αβεβαιότητας οι Γερμανοί σκοπεύουν πράγματι να ταξιδέψουν και φέτος περισσότερο στο εξωτερικό, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη χρονιά την… ταξιδιωτική φήμη τους, «κόβοντας» όμως δαπάνες στους προορισμούς και έχοντας υψηλότερα, ως βασική τους προτεραιότητα, το κόστος.
Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι Γερμανοί θα δαπανήσουν περίπου 85 δισ. ευρώ σε ταξιδιωτικές υπηρεσίες εν όψει των καλοκαιρινών διακοπών τους (+6% σε σχέση με πέρυσι), με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στα οργανωμένα πακέτα όπου θα κατευθυνθούν περί τα 40 δισ. ευρώ για καλύτερο έλεγχο του κόστους. Η Τουρκία λόγω… τιμής έχει την πρωτιά, ενώ ακολουθούν η Ισπανία και η Ελλάδα στην τρίτη θέση, την ίδια στιγμή που άνοδο καταγράφουν η Βουλγαρία, η Τυνησία, η Αίγυπτος, όπως και λιγότερο γνωστοί προορισμοί των Βαλκανίων: το Μαυροβούνιο και η Αλβανία. Οι πιέσεις στην αγοραστική δύναμη των Γερμανών είναι δεδομένη αφού ένας στους τρεις δηλώνει ότι θα πρέπει να κάνει οικονομία για τις διακοπές, ενώ το 32% δεν θα κάνει φέτος κύριες διακοπές, νούμερο που έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το αντίστοιχο προ τριετίας που ήταν στο 17%. Για τη χώρα μας ο προγραμματισμός των αεροπορικών από τη Γερμανία παραπέμπει σε ήπια άνοδο κατά 2,5% για τη θερινή σεζόν από τις αρχές Ιουνίου έως και τα τέλη Οκτωβρίου, με 3,79 εκατομμύρια προσφερόμενες θέσεις στο συγκεκριμένο πεντάμηνο της θερινής σεζόν.
Ηπια άνοδος κατά 3,1% με πάνω από 4,5 εκατομμύρια θέσεις καταγράφεται και από το Ηνωμένο Βασίλειο για τους ελληνικούς προορισμούς, με τους Βρετανούς να κυνηγούν και τις προσφορές της τελευταίας στιγμής. Σύμφωνα με τον Νίκο Πετράκη, επικεφαλής της VISA στην Ελλάδα, της διεθνούς εταιρείας ψηφιακών πληρωμών, η οποία μέσω έρευνας της Ipsos κατέγραψε τις ταξιδιωτικές τάσεις στη χώρα μας για το 2025: «Είναι σύνηθες στη Βρετανία να γίνονται μεγάλες εκπτώσεις για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής τις οποίες σπεύδουν να αξιοποιήσουν πολλοί Βρετανοί».
Σημειώνεται ότι, με βάση την έρευνα VISA – Ipsos για τρεις βασικές αγορές για την Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Γαλλία, προκύπτει η έκπληξη ότι σχεδόν εννέα στους δέκα επισκέπτες προγραμματίζουν το ταξίδι τους περίπου έναν μήνα πριν από την άφιξή τους.
Η περίπτωση των ΗΠΑ
Πολλά περισσότερα ξοδεύουν λόγω απόστασης και διάρκειας ταξιδιού οι επισκέπτες από τις ΗΠΑ, που αποτελούν για τον λόγο αυτό μία από τις σημαντικές αγορές για τον εισερχόμενο τουρισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Αμερικανοί βρίσκονται στην πρώτη θέση από πλευράς δαπάνης στην έρευνα της VISA και μάλιστα, όπως προκύπτει από τους ερωτηθέντες, ποσοστό 21% σκοπεύει να ξοδέψει ανά ταξίδι ποσό άνω των 18.000 ευρώ. Κατά μέσο όρο η δαπάνη κατ’ άτομο αντιστοιχεί φέτος στα 3.040 ευρώ για τα ταξίδια των Αμερικανώνστους ελληνικούς προορισμούς.
Παραπάνω από υψηλές είναι οι προσδοκίες και για τον αριθμό των αφίξεων από τις ΗΠΑ τη θερινή σεζόν του 2025, με βάση τουλάχιστον τον προγραμματισμό των αεροπορικών θέσεων και τον αριθμό των πτήσεων σε εβδομαδιαία βάση το καλοκαίρι που ξεπερνούν για πρώτη φορά τις 100. «Μένει να φανεί τον Οκτώβριο αν και πόσο θα επηρεαστούν τα ταξίδια των Αμερικανών στο εξωτερικό λόγω της πολιτικής Τραμπ», δηλώνουν οι τουριστικοί φορείς σχολιάζοντας το γεγονός ότι στο πρώτο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου του 2025 οι αριθμοί στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας για τις αφίξεις από τις ΗΠΑ είναι ίδιοι με πέρυσι προσβλέποντας -παρ’ όλα αυτά- σε σημαντική αύξηση.
Η προσδοκία εδράζεται στο γεγονός ότι μεταξύ των πέντε κύριων αγορών εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία), η αμερικανική αγορά έχει τη μεγαλύτερη αύξηση προσφοράς θέσεων στο πεντάμηνο Ιουνίου – Οκτωβρίου, σε σχέση με πέρυσι, με τα θερινά προγράμματα να ξεκινούν ουσιαστικά από τον Μάιο και μετά. Η άνοδος των θέσεων από τις ΗΠΑ είναι στο 22,6%, με βάση τα στοιχεία από τον οργανισμό OAG, τα οποία επεξεργάζεται τοΙνστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), με σύνολο πάνω από 555.000 από έξι αεροπορικές εταιρείες στις εισερχόμενες πτήσεις στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», πέραν και των ταξιδιωτών που έρχονται στην Ελλάδα μέσω άλλων αεροδρομίων, π.χ. Κωνσταντινούπολη, Φρανκφούρτη κ.ά. Φέτος είναι προγραμματισμένες στην αιχμή της σεζόν 103 πτήσεις την εβδομάδα (από 82 πέρυσι και 46 το 2019), με το θερινό πρόγραμμα των αμερικανικών αεροπορικών να εξελίσσεται ήδη, πέραν και της Emirates που πετάει για Νέα Υόρκη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ενδεικτικά, προ ημερών, στις 5 του μήνα, ξεκίνησε και η νέα πτήση της American Airlines στη σύνδεση της Αθήνας με το Διεθνές Αεροδρόμιο «Σάρλοτ Ντάγκλας», με την ελληνική πρωτεύουσα να αποτελεί έναν από τους οκτώ ευρωπαϊκούς προορισμούς που εξυπηρετούνται απευθείας από το Σάρλοτ. Με διάρκεια περίπου 10 ώρες και 30 λεπτά, η διαδρομή προς το «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι η μεγαλύτερη εμπορική πτήση που έχει πραγματοποιήσει ποτέ η αμερικανική εταιρεία από το Σάρλοτ.
Η πρώτη φορά ήρθε και για το Λος Αντζελες: τις απευθείας πτήσεις της από το Λος Αντζελες προς την Αθήνα εγκαινίασε στις 3 του μήνα η Norse Atlantic Airways και είναι η πρώτη φορά που η ελληνική πρωτεύουσα συνδέεται απευθείας με τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ. Μάλιστα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Υπηρεσίας ΕΟΤ Βορείου Αμερικής Κωνσταντίνο Χαροκόπο, πέραν του ότι η Καλιφόρνια, και ειδικά το Λος Αντζελες, είναι μία από τις πιο σημαντικές πύλες εισόδου διεθνών ταξιδιωτών, με την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ακτής να παρουσιάζει εντυπωσιακή αύξηση τα τελευταία χρόνια, τα μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας της Καλιφόρνιας, από τις μεγαλύτερες ομογενειακές κοινότητες παγκοσμίως, θα έχουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται πιο συχνά και πιο εύκολα την Ελλάδα.
Γαλλία, Πολωνία
Χαμηλότερες είναι οι προσδοκίες από τη Γαλλία, με τους Γάλλους φέτος να πιέζονται οικονομικά και να προτιμούν τις διακοπές εντός των τειχών όπου καταγράφεται σημαντική αύξηση κατά 12%, με βάση τα νούμερα από το τελευταίο βαρόμετρο του Μαΐου του οργανισμού των Επιχειρήσεων Ταξιδίων EDV, που εκπροσωπεί το 85% της αγοράς των ταξιδιωτικών πρακτόρων στη χώρα. Σε σύγκριση με τον Μάιο του 2024, οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί και μεσογειακοί προορισμοί, όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Μαρόκο, ακόμη και η πιο προσιτή Τουρκία, καταγράφουν μείωση στις κρατήσεις.
Τα νούμερα για την Ελλάδα αποτυπώνονται και στους αριθμούς των προγραμματισμένων αεροπορικών θέσεων με πτώση κατά 2,8% στο πεντάμηνο έως και τον Οκτώβριο, με 1,34 εκατομμύρια προσφερόμενες θέσεις ανά την Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι στην Αθήνα, στη χαμηλή σεζόν, και δη το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου, οι Γάλλοι είναι 4η εθνικότητα με αύξηση κατά 35% σε σύγκριση με πέρυσι. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις τάσεις που έχει καταγράψει για φέτος η VISA, ο πιο δυνατός μήνας για τους Γάλλους τουρίστες θα είναι ο Σεπτέμβριος και θα προτιμηθεί από το 20%.
Περισσότερες αφίξεις αναμένονται φέτος από την Ιταλία, με αύξηση της προσφοράς στο πεντάμηνο κατά 4% και πάνω από 2,15 εκατομμύρια προσφερόμενες θέσεις στα ελληνικά αεροδρόμια. Πέραν των αεροπορικών συνδέσεων, είναι μεγάλο το μερίδιο των Ιταλών επισκεπτών που έρχονται και ακτοπλοϊκώς στη χώρα μας. Οι Ιταλοί επισκέπτες έχουν ανέβει και στην Αθήνα κατά 12% το πρώτο φετινό πεντάμηνο σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Στις αγορές που επίσης έχουν φρενάρει φέτος, ενώ πέρυσι είχαν κινηθεί πολύ δυναμικά, είναι και οι Πολωνοί, λόγω πίεσης των εισοδημάτων αλλά και της αρνητικής ψυχολογίας από τον γεωπολιτικό παράγοντα και τη γειτνίαση με την Ουκρανία, όπως σχολιάζουν αρμόδιοι τουριστικοί φορείς.
Τα στοιχεία για Ισραήλ
Στον αντίποδα, οι Ισραηλινοί έχουν επιστρέψει για τα καλά φέτος στην Ελλάδα, με αύξηση κατά 112% ήδη στην Αθήνα από τις αρχές του έτους, ενώ και οι προσφερόμενες αεροπορικές θέσεις για το προσεχές θερμό πεντάμηνο του καλοκαιριού καταγράφουν τη μεγαλύτερη αύξηση, πάνω από 41%, ξεπερνώντας το 1 εκατομμύριο από τις 755.000 πέρυσι.
Ωστόσο, το φρένο από τη συγκεκριμένη αγορά θεωρείται για το αμέσως επόμενο διάστημα δεδομένο μετά τις ανακοινώσεις της Παρασκευής για αναστολή των πτήσεωντις επόμενες εβδομάδες. Σημειωτέον ότι την τελευταία διετία η αγορά του Ισραήλ είχε υποστεί απώλειες λόγω των εξελίξεων με τη Χαμάς και το 2025 θεωρήθηκε η πρώτη χρονιά της ολικής επαναφοράς της συγκεκριμένης αγοράς.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2024 οι αφίξεις από το Ισραήλ αφορούσαν 621.000 με 1,7% μερίδιο επί του συνόλου των αφίξεων του ελληνικού τουρισμού. Οι διανυκτερεύσεις αντιστοιχούσαν σε 3,93 εκατομμύρια με 1,7% επίσης μερίδιο επί του συνόλου, ενώ οι εισπράξεις ήταν στα 419 εκατ. ή 2% επί του συνόλου. Οι εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά έκαναν λόγο για σημαντική αύξηση, με δεδομένη και τη μεγάλη άνοδο των προγραμματισμένων αεροπορικών θέσεων σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις.