Παρά το γεγονός ότι οι επόμενες αμερικανικές εκλογές είναι ακόμα μακριά, ένας διαφορετικός πόλεμος μαίνεται εδώ και καιρό στις ΗΠΑ, με υπόβαθρο την τεράστια ανάπτυξη των κρυπτονομισμάτων (Crypto) ως τάχιστα ανερχόμενο, κυρίαρχο επενδυτικό μέσο, αλλά και ως ένας τρόπος φθηνότερων και ταχύτερων συναλλαγών σε σχέση με παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Διαβάζουμε καθημερινά για νέες εταιρείες crypto και επενδύσεις μέσω tokens, αλλά όλα αυτά είναι καινούργια επενδυτικά «φρούτα», ελάχιστοι καταλαβαίνουν τι ακριβώς σημαίνουν και δικαίως αναρωτιούνται αν τα περίφημα blockchains είναι το μέλλον ή μία ακόμα τεχνολογική φούσκα που θα σκάσει, όπως τα «dot com», τα δάνεια ακινήτων με την κατάρρευση το 2008, ή οι απάτες Ponzi με «πυραμίδες επενδυτών».
To σημείο – κλειδί στις επενδυτικές εταιρείες crypto, σαν αυτές της οικογένειας Τραμπ, που θα μας απασχολήσουν εδώ (λόγω του διάσημου ονόματος της οικογένειας, του τεραστίου χαρτοφυλακίου, αλλά και της πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων) είναι ότι ο ενδιαφερόμενος επενδυτής δεν αγοράζει μετοχές αλλά τα περίφημα tokens.
H διαφορά «κλειδί» μεταξύ μετοχής και token
Τα tokens δεν έχουν καμία σχέση με τις μετοχές. Είναι ψηφιακά «κουπόνια» ή μονάδες αξίας (οι σχετικοί όροι δεν μεταφράζονται εύκολα ή πετυχημένα) μέσα σ’ ένα blockchain (την κεντρική υποδομή – ψηφιακή αλυσίδα συναλλαγών, στην οποία στηρίζεται ένα κρυπτονόμισμα) και δίνουν στον κάτοχό τους πρόσβαση σε κάποιες υπηρεσίες -μπορεί και σε καμία- πλην της κερδοσκοπίας από μεταγενέστερη πώληση.
Aν τα πουλήσεις με μεγαλύτερη αξία απ’ ότι τα αγόρασες τότε κέρδισες τη διαφορά (αυτή είναι και η μοναδική ομοιότητα μ’ ένα κλασικό χρεόγραφο, όπως ένα ομόλογο ή μετοχή). Αν κρατήσεις ένα token που η αξία του πέφτει συνεχώς, τότε είσαι χαμένος μέχρι να ξανα-ανέβει (αν ανέβει…).
Κάποια από αυτά αν τα «ποντάρεις» (staking) προσφέρουν μια απόδοση εν είδει «τόκου», αλλά όχι σε δολάρια αλλά πάλι σε crypto. Και φυσικά υπάρχει πάντα η διαδικασία mining που δημιουργούνται («εξορύσσονται») συνεχώς νέα crypto-νομίσματα μέσω φρενιτιώδους και συνεχούς λειτουργίας υπολογιστών, σε σημείο που να αυξάνεται δραματικά η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Πώς διασφαλίζεται ο επενδυτής
Στις μετοχές π.χ. υπάρχουν επιτροπές διασφάλισης των επενδυτών, όπως η SEC (ΗΠΑ), ESMA (ΕΕ), Eπιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Ελλάδα). Ελέγχονται Πόθεν Έσχες, εταιρικές οικονομικές καταστάσεις, συγκρούσεις συμφερόντων.
Τα crypto tokens δεν εποπτεύονται ενιαία, διότι το ίδιο το σύστημα πάνω στο οποίο είναι δομημένα δεν διαθέτει κάποια κεντρική εποπτική αρχή. Δεν θεωρούνται ως καθαρά, κλασικά χρηματοοικονομικά ή τραπεζικά προϊόντα και υπάρχουν διάφορα νομικά κενά. Διακινούνται μέσω αυτών δισεκατομμύρια επενδυτικών κεφαλαίων χωρίς ικανοποιητικό έλεγχο με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η SEC (U.S. Securities and Exchange Commission) έχει τον κύριο ρόλο στην προστασία των επενδυτών, όταν πρόκειται για crypto tokens που λειτουργούν ως τίτλοι. Η CFTC (Commodity Futures Trading Commission) έχει ρόλο σε ψηφιακά assets όπως bitcoin/ethereum.
Σημειώνεται ότι αν η πλατφόρμα ανταλλαγής crypto δεν είναι ρυθμιζόμενη (π.χ. δεν είναι εγγεγραμμένη ως broker ή ATS), δεν υπάρχει πλήρης προστασία. Επίσης, οι κεντρικές πλατφόρμες ανταλλαγής crypto (π.χ. Binance, Coinbase, Kraken) υπόκεινται σε έλεγχο από πολλαπλές αρχές (SEC, FinCEN, πολιτειακές ρυθμιστικές αρχές).
Σε καμία περίπτωση, όμως, το token δεν προσφέρει στον κάτοχό του δικαιώματα ιδιοκτησίας ως μετόχου στην εταιρεία που επενδύει. Δεν έχει απολύτως καμία σχέση με μετοχή ως τίτλος εταιρικής ιδιοκτησίας ή συμμετοχής σε εταιρικό χρηματιστηριακό κεφάλαιο.
Τα tokens εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 2015 με την πλατφόρμα τύπου Βlockchain, την Ethereum (πάνω στην οποία βασίζεται το κρυπτονόμισμα Ether) και έγιναν ευρέως γνωστά το 2017-2018, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο της πυραμίδας επενδυτών Ponzi, με το πρώην κρυπτονόμισμα Bitconnect.
Οι επενδύσεις του Τραμπ και η επιστροφή στον Λευκό Οίκο
Οι επενδύσεις της οικογένειας Tραμπ έχουν πολλά σκέλη. Πλην του επενδυτικού κινδύνου υφίσταται διαχρονικά το πρόβλημα της σύγκρουσης συμφερόντων σε πολιτικό επίπεδο. Γι’ αυτό και ήδη αποτελεί βαθύ πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, κυρίως από τη στιγμή που ο Τράμπ ξανάγινε πρόεδρος.
Αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει κανένας ομοσπονδιακός ή πολιτειακός νόμος που να απαγορεύει στον πρόεδρο (και τον αντιπρόεδρο) των ΗΠΑ να κατέχουν εταιρείες, δικές τους ή της οικογενείας, ή να επενδύουν σε άλλες, αποκομίζοντας εκατομμύρια κέρδη. Υπάρχουν, όμως, πολλοί νόμοι που το απαγορεύουν σε κυβερνήτες πολιτειών, ανώτατους ή ανώτερους κρατικούς λειτουργούς, δικαστικούς κλπ. Εδώ, ίσως υπάρχει μια αντίφαση και επίσης νομικό κενό.
Από την άλλη μεριά, για την ασφάλεια των crypto-συναλλαγών γίνονται πολλές συζητήσεις, διότι υποτίθεται πως η τεχνολογία blockchain είναι ασφαλής λόγω του αποκεντρωμένου ψηφιακού σχεδιασμού και συμμετοχής πολλών υπολογιστών ανά τον κόσμο.
Όσο όμως ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται σε τι ακριβώς επενδύει, τους κινδύνους και τις διαφορές των εννοιών, αυτό συνιστά ένα εκμεταλλεύσιμο διάστημα κερδοσκοπίας από πλευράς εταιρειών που προωθούν τα συγκεκριμένα προϊόντα ως κάτι νέο, ελπιδοφόρο και υποσχόμενο γρήγορα κέρδη.
Οι μεγαλύτεροι επενδυτές παγκοσμίως είναι κατά των κρυπτονομισμάτων
Επενδυτές, όπως ο Γουόρεν Μπάφετ «δεν θα επένδυαν ποτέ σε crypto», διότι οι επενδύσεις δεν είναι σκέτο ρίσκο αλλά καλά υπολογισμένο ρίσκο, μαζί με πληροφόρηση, γνώσεις, εμπειρία, ένστικτο και χρονικά σωστά δομημένες τακτικές και στρατηγικές.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπάφετ θεωρεί τα crypto «σκουπίδια», ενώ έχει προβλέψει ότι «θα έχουν καταστροφικό τέλος, δεν παράγουν τίποτα και είναι καθαρός αέρας κερδοσκοπίας χωρίς καμία διασφάλιση, όπως η κλασική μετοχή». Ο στενός συνεργάτης του, Τσάρλι Μάνγκερ, συνήθιζε να λέει ότι «έπρεπε να είχαν απαγορευτεί».
Ο Γκέιτς συμφωνεί με τον Μπάφετ ότι δεν προσφέρουν παραγωγικά αποτελέσματα και δεν θα επένδυε σε αυτά. Ο Μασκ, ενώ κατά καιρούς έχει εκφραστεί θετικά και είχε επενδύσει σε bitcoin και άλλα crypto, αργότερα πούλησε την επένδυσή του.
Ο Μπέζος ενδεχομένως ετοιμάζει κάποιο δικό του crypto για λανσάρισμα μέσω Amazon, βλέποντας την επιτυχία των Tραμπ. Θυμάται όμως ότι ο Ζούκερμπεργκ είχε αποτύχει παταγωδώς όταν δοκίμασε το δικό του Libra. Συνολικά, οι απόψεις και οι εμπειρίες των μεγαλύτερων επενδυτών είναι αρνητικές και φαίνεται ότι τα crypto είναι ελκυστικά μόνο σε μικροεπενδυτές.
Ποιες εταιρείες συνθέτουν την αυτοκρατορία Trump στα crypto
World Liberty Financial: Ιδρύθηκε το 2024 και αφορά DeFi/stablecoin/governance token (π.χ. $WLFI). Η οικογένεια Τραμπ (Donald Sr., Don Jr., Eric, Barron) κατέχει το 60% της εταιρείας και εισπράττει το 75% των εσόδων από τις πωλήσεις tokens. Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ έχει 15,75 δισ. governance tokens, περίπου το 57% της έκδοσης, ενώ η πώληση token ανήλθε συνολικά σε 1 δισ. δολάρια. Από το venture αυτό ο Τραμπ δήλωσε εισόδημα περίπου 57,7 εκατ. δολάρια για το 2024. Οι γιοί του (Don Jr. & Eric Τrump) λειτουργούν ως «Web3 ambassadors»/advisory board executives. Έχουν δικαίωμα σημαντικού μεριδίου εσόδων 7 % έκαστος. Πιθανόν 18 εκατ. δολάρια κέρδος έκαστος ετησίως.
American Bitcoin/Bitcoin Mining Venture: Ιδρύθηκε μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, τον Μάρτιο 2025 υπό την American Data Centers (μετοχικό δικαίωμα Τραμπ, Don Jr., Eric) σε συνεργασία με το Hut 8. Το τελευταίο κατέχει 80% και οι Τραμπ 20%. Ο Έρικ Τραμπ είναι Chief Strategy Officer και το venture ετοιμάζεται για δημόσια εγγραφή (Nasdaq) μέσω συγχώνευσης με Gryphon Digital Mining. Η συγκεκριμένη εταιρεία κερδίζει τόσο από την αύξηση αξίας ιδίων μετοχών μετά την IPO όσο και αποκτώντας μερίδιο κερδών μέσω mining.
Meme coin – $TRUMP. Ιδρύθηκε από τους Tραμπ στις 17 Ιανουαρίου 2025. Δυνητικές πωλήσεις ενός δισ. token, με 800 εκατ. να παραμένουν σε δομές ελεγχόμενες από εταιρείες της οικογένειας και 200 εκατ. σε δημόσια διάθεση. Η αξία στο peak ήταν >27 δισ. δολάρια. Τα έσοδα από token & fees (δικαιώματα/προμήθειες πώλησης) εκτιμώνται σε 350 εκατ. δολάρια.
Σημειώνεται ότι οι εταιρείες των Tραμπ εισπράττουν τέλη συναλλαγών (trading fees), που υπολογίζονται σε 100 εκατ. δολάρια μέσα σε διάστημα εβδομάδων ή και ημερών.
Νέες επενδύσεις σε bitcoin και ether για τον Όμιλο Τραμπ
Εν τω μεταξύ, αίτηση για τη σύσταση ETF (αμοιβαίο κεφάλαιο) που θα επενδύει απευθείας τόσο σε bitcoin όσο και σε ether υπέβαλε πρόσφατα η εταιρεία μέσων ενημέρωσης του Ντόναλντ Τραμπ (Trump Media).
Το fund με την ονομασία Truth Social bitcoin and ethereum ETF έχει στόχο να προσφέρει στους επενδυτές έναν «εύκολο τρόπο» να αποκτήσουν πρόσβαση σε «δύο μεγάλα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία», ως μια «απλή και οικονομικά αποδοτική» εναλλακτική λύση στη χρήση δικτύων peer-to-peer ή ψηφιακών πλατφορμών.
Η Trump Media & Technology Group -η εταιρεία πίσω από την πλατφόρμα Truth Social η οποία ανήκει κατά πλειοψηφία στον Αμερικανό πρόεδρο- αυξάνει συνεχώς τη συμμετοχή της σε ψηφιακά επενδυτικά προϊόντα. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να δανειστεί για να αγοράσει bitcoin, ενώ νωρίτερα είχε δηλώσει ότι θα επενδύσει στα ETF (αμοιβαία κεφάλαια) που σκοπεύει να εκδώσει.
Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι οι εταιρείες crypto των Τραμπ, τρέχουν με κινέζικο εξοπλισμό (computers, data centers, περιφερειακά, κλπ) και οι ιθύνοντες των εταιρειών παραπονιούνται ότι οι δασμοί του Τραμπ βλάπτουν την κερδοφορία του… αφεντικού τους!
Κέρδη και από την κινητή τηλεφωνία
Σε μια παράλληλη κίνηση, οι υιοί Έρικ Τραμπ και Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ λανσάρουν υπηρεσία κινητής τηλεφωνίας και συσκευή με το εμπορικό σήμα Τραμπ, που βασίζεται σε δίκτυα και υλικό «made in America». Ο Λευκός Οίκος έχει δηλώσει ότι «ο πρόεδρος δεν εμπλέκεται στις επιχειρήσεις», καθώς έχει μεταφέρει μετοχές της Trump Media, αξίας περίπου 4 δισ. δολαρίων, σε τραστ που ελέγχεται από τον Τραμπ Τζούνιορ.
Να σημειωθεί ότι τα ETF κρυπτονομισμάτων υπήρξαν δημοφιλή στους επενδυτές φέτος. Το iShares Bitcoin Trust έχει καταγράψει εισροές 12,5 δισ. δολαρίων το 2025, ανεβάζοντας το ενεργητικό του στα 70 δισ. δολάρια, ενώ τα προϊόντα που επικεντρώνονται στο crypto Ether έχουν επίσης παρουσιάσει άνοδο.
Έχοντας εισπράξει συνολικά πάνω από 2 δισ. δολάρια, τα iShares Ethereum Trust ETF και 2x Ether ETF είναι ο δεύτερος και ο τρίτος μεγαλύτερος φορέας εισροής μετρητών μέχρι στιγμής φέτος μεταξύ όλων των ETF/αμοιβαίων κεφαλαίων κρυπτονομισμάτων στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Bloomberg.
Πόσα τελικά έχει βγάλει ο Τραμπ
Κάνοντας μια επισκόπηση των εισοδημάτων του Nτόναλντ Τραμπ για το 2024, διαπιστώνονται τα ακόλουθα:
Crypto & meme-coin: Περίπου 260 εκατ. δολάρια
Real Estate & Golf Resorts: ~ 200 εκατ. δολάρια
Media (TMTG, Τruth Social, κλπ): Xωρίς κέρδη πέρυσι, αλλά με σημαντική εταιρική αξία
Licensing, merchandising, βιβλία: ~ 20 εκατ. δολάρια
Ομιλίες & public events: ~ 20 εκατ. δολάρια
Σύνολο ατομικού καθαρού εισοδήματος: 500 εκατ. δολάρια -ή μισό δισεκατομμύριο- μόνο για το 2024
Ο Τραμπ ποτέ δεν ήταν φτωχός. Ακόμα και στις πιο δύσκολες επιχειρηματικές περιόδους του πάντα κατάφερνε να «αναστηθεί» από τις στάχτες της πτώχευσης. Έχει όμως τεράστια διαφορά να είσαι επιχειρηματίας ή επενδυτής, από το να είσαι παράλληλα και ανώτατος ηγέτης υπερδύναμης…