Στη λεωφόρο Ποσειδώνος και στη Βουλιαγμένης, αστυνομικοί των Ομάδων Ελέγχου και Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων (ΟΕΠΤΑ) της Διεύθυνσης Τροχαίας Αττικής έχουν κλείσει όλες τις λωρίδες και κάνουν αλκοτέστ σε όποιον περνά από εκεί. Στη Συγγρού, αστυνομικοί παίρνουν τις πινακίδες από παράνομα παρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Στην είσοδο της Νέας Σμύρνης, οι έλεγχοι επικεντρώνονται σε όσους δεν φορούν κράνος και ζώνη. Στην Κηφισίας κόβουν κλήσεις σε όσους οδηγούν με τα κινητά τους τηλέφωνα στο χέρι και στην Εθνική και την Αττική Οδό τα ραντάρ «φρενάρουν» όσους οδηγούν με υπερβολική ταχύτητα. Στους δρόμους της Αθήνας, τα λεωφορεία που κυκλοφορούν φωτογραφίζουν όσους μπαίνουν σε λεωφορειολωρίδες.
Μόλις μία εβδομάδα μετά από την ψήφιση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) βλέπουμε μια πρωτοφανή αλλαγή του δόγματος λειτουργίας και ελέγχου της Τροχαίας. Πρόκειται για ένα δόγμα μηδενικής ανοχής σε παραβάσεις όπως η οδήγηση έπειτα από κατανάλωση αλκοόλ, με επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να ονομαστούν «κόσκινο», αφού σταματούν κυριολεκτικά τους πάντες.
Μόνο σε ένα πενθήμερο (12-16 Ιουνίου) και μόνο στο Λεκανοπέδιο Αττικής έγιναν περισσότεροι από 16.000 έλεγχοι και βεβαιώθηκαν περισσότερες από 1.600 παραβάσεις. Κατά μέσο όρο αυτό σημαίνει ότι κάθε λεπτό που περνά δύο οδηγοί ελέγχονται από την Τροχαία σε όλη την Αττική κι ένας παραβάτης εντοπίζεται κάθε 4 λεπτά.
Δεν είναι μια προσωρινή εξόρμηση που θα… περάσει αλλά μια νέα πραγματικότητα που μόλις άρχισε και θα ενταθεί με τη λειτουργία των χιλιάδων καμερών μέχρι να διορθωθεί το χάος που επικρατεί στους δρόμους και να σταματήσει το αιματοκύλισμα στην ελληνική άσφαλτο.
Κλιμάκια στα νησιά
Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει σχεδιάσει τη διεύρυνση και ένταση ελέγχων αλκοτέστ σε όλους τους οδηγούς (όχι μόνο στην παραλιακή), αλλά και την ενίσχυση των θερινών ελέγχων ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές όπου τα στατιστικά δείχνουν αυξημένα τροχαία. Γι’ αυτόν τον λόγο το αμέσως επόμενο διάστημα θα γίνει αποστολή ειδικών κλιμακίων της Τροχαίας στα νησιά για στοχευμένους ελέγχους.
Στο παιχνίδι για την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ μπαίνουν και οι δήμοι. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αμέσως επόμενο διάστημα, το υπουργείο Εσωτερικών θα πραγματοποιήσει σύσκεψη με την Ενωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), στην οποία οι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης θα ενημερωθούν για τις προβλέψεις του νέου ΚΟΚ και τα πεδία που θα κληθούν οι ίδιοι να συμβάλουν στην εφαρμογή του.
Καθώς φαίνεται, το σχέδιο της κυβέρνησης είναι, μαζί με τους ελέγχους της Τροχαίας, η επιτήρηση στους δρόμους να γίνεται από τις κάμερες. Το πρωτοποριακό εδώ, ωστόσο, είναι ότι τις επόμενες ημέρες κάποιοι οδηγοί θα παραλάβουν τις πρώτες κλήσεις από κάμερες οι οποίες έχουν τοποθετηθεί σε αστικά λεωφορεία.
Από 16 Ιουνίου
Ηδη από την περασμένη Δευτέρα (16 Ιουνίου) το πιλοτικό πρόγραµµα εγκατάστασης κάµερας σε 10 λεωφορεία νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας της ΟΣΥ Α.Ε., µε στόχο την παρακολούθηση της παραβατικότητας στις λεωφορειολωρίδες, της κατάστασης του οδοστρώµατος, αλλά και του κυκλοφοριακού φόρτου άρχισε να παράγει δεδοµένα. Σε ό,τι αφορά τις παραβάσεις αρχικά θα εντοπίζονται οι εξής: κίνηση ή παρκάρισµα σε λεωφορειολωρίδα, παραβίαση ορίου ταχύτητας, στάση σε διάβαση πεζών κ.λπ.
Η λειτουργία των καμερών στα λεωφορεία για παραβίαση λεωφορειολωρίδας, παράνομο παρκάρισμα, υπερβολική ταχύτητα κ.ά. είναι ένα μικρό κομμάτι μόνο του Ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος για την Οδική Ασφάλεια, το οποίο θα αποτελέσει τον βασικό κορµό για την ψηφιακή καταγραφή, διαχείριση και επιβολή των τροχαίων παραβάσεων.
Το πληροφοριακό σύστημα θα ενσωματώνει λειτουργικότητες όπως η αυτόµατη διασύνδεση µε κάµερες επιτήρησης, η ηλεκτρονική καταγραφή και κοινοποίηση παραβάσεων, η αυτόµατη ενηµέρωση του Συστήματος Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (ΣΕΣΟ), η αφαίρεση διπλώµατος, η ηλεκτρονική πληρωµή προστίµων, η παρακολούθηση υποτροπών οδηγών.
Η αποσφράγιση των προσφορών για το έργο έγινε στις 13 Ιουνίου, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και επιλογής αναδόχου να ολοκληρώνεται τον Ιούλιο και την αρχική λειτουργία και διασύνδεση µε τις υφιστάµενες κάµερες να ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο. Το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και το πρώτο του 2026 έχει προγραμματιστεί η επέκταση διασύνδεσης µε το σύνολο των καµερών της Περιφέρειας Αττικής.
Τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται η προκήρυξη του διαγωνισμού για το Πρόγραµµα Ανάπτυξης και Εγκατάστασης Καµερών Επιτήρησης. Το εν λόγω πρόγραμμα προβλέπει την προµήθεια και εγκατάσταση περισσότερων από 2.500 σύγχρονων καµερών επιτήρησης παραβάσεων (π.χ. παραβίαση ερυθρού σηµατοδότη, υπέρβαση ταχύτητας, κίνηση σε λεωφορειολωρίδα) σε κοµβικά σηµεία του οδικού δικτύου, οι οποίες θα ενσωµατωθούν στο ενιαίο πληροφοριακό σύστηµα.
Με την έναρξη της προμήθειας από τον ανάδοχο να αναμένεται στο τέλος του έτους, από το α’ τρίμηνο του 2026 θα γίνει η σταδιακή έναρξη λειτουργίας των καμερών και έως το τέλος του επόμενου χρόνου θα ολοκληρωθεί η πλήρης λειτουργική διασύνδεση µε το πληροφοριακό σύστηµα σε εθνικό επίπεδο.
Ψηφιακός Χάρτης Οδικών Συγκρούσεων
Στην ψηφιακή διεύθυνση accidents.maps.gov.gr έχει ξεκινήσει να λειτουργεί ο Ψηφιακός Χάρτης Οδικών Συγκρούσεων, όπου ο πολίτης για πρώτη φορά στην Ελλάδα μπορεί ήδη να δει στοιχεία σημειακά. Μέχρι τώρα γίνονταν αναφορές ανά δήμο και ανά περιοχή, κάτι το οποίο δεν επέτρεπε σε Πολιτεία και Αυτοδιοίκηση να δράσουν, να παρατηρήσουν τη συσσώρευση οδικών συμβάντων σε έναν συγκεκριμένο δρόμο. Αυτό αλλάζει, ξεκινώντας από την Περιφέρεια Αττικής και θα επεκταθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Οι δήμοι ενθαρρύνονται να δουν τα στοιχεία που αφορούν τους δρόμους της δικής τους ευθύνης, να δουν ανά χρονολογία και ανά είδος συμβάντος ποιοι είναι οι δρόμοι και ποια είναι τα σημεία που είναι τόσο προβληματικά και να λάβουν μέτρα που θα αρμόζουν κατά τόπο. Για παράδειγμα, τοποθέτηση τεχνητών εμποδίων, καθρεφτών, αλλαγές στη σήμανση, καθαρισμός «τυφλών» σημείων ή των διαγραμμίσεων στους δρόμους, μέριμνα για την τήρηση του πλαισίου για την υπαίθρια διαφήμιση και την απαγόρευση των φωτεινών και εναλλασσόμενων μηνυμάτων.
Σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ και συνολικά την Αυτοδιοίκηση, θα πρέπει τα στατιστικά για τα τροχαία συμβάντα να είναι συνεχώς βελτιωμένα και να επιβραβεύονται οι δήμοι και οι δήμαρχοι οι οποίοι κάνουν καλύτερη δουλειά από άλλους.
Εκτός από τον Ψηφιακό Χάρτη, θα υπάρχει στενή συνεργασία με δήμους και περιφέρειες συνολικά για την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ. Θα σταλεί το επόμενο διάστημα ένα αναλυτικό υπόμνημα με τις αλλαγές, τα καθήκοντα, τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις των ΟΤΑ, αλλά και με τις δυνατότητες και τα εργαλεία που μπορούν να αξιοποιήσουν.
Συστράτευση για τα τροχαία
Καθώς φαίνεται, πάντως, υπάρχει μια συστράτευση όλων των υπουργείων που έχουν την παραμικρή αρμοδιότητα για την κίνηση στους δρόμους και την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ. Συνοπτικά, τα υπουργεία έχουν αναλάβει το καθένα τις εξής ενέργειες (εκτός από το Προστασίας του Πολίτη που, όπως αναφέραμε, εντείνει τους ελέγχους):
■ Το Υποδομών και Μεταφορών έχει αναλάβει την εκτέλεση βελτιωτικών έργων σε αυτοκινητόδρομους με έμφαση σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης, όπου παρατηρείται αυξημένος αριθμός ατυχημάτων.
■ Το Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσω της ΑΑΔΕ ξεκινά ψηφιακούς ελέγχους για οχήματα που είτε κυκλοφορούν ανασφάλιστα, είτε δεν έχουν πληρώσει τέλη κυκλοφορίας, είτε δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ, ξεκινά τη δημιουργία πληροφοριακού συστήματος στο οποίο θα είναι διασυνδεδεμένες όλες οι κάμερες ελέγχων και μέσω του οποίου θα γίνεται ψηφιακή επίδοση των κλήσεων. Εως το 2026 προβλέπεται η τοποθέτηση 2.500 καμερών, σε σημεία όλης της χώρας που η Ελληνική Αστυνομία υπέδειξε, ενώ ο νέος ΚΟΚ είναι ήδη διαθέσιμος στον ψηφιακό βοηθό AI του gov.gr.
■ Το υπουργείο Δικαιοσύνης προώθησε την αυστηροποίηση σχετικών διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, οι οποίες λειτουργούν συνδυαστικά με τον νέο ΚΟΚ. Στο άρθρο 290Α προβλέφθηκαν πρόσθετες περιπτώσεις όπου παραβάσεις οδηγών αντιμετωπίζονται ως κακούργημα, αν προκαλούν βαριά σωματική βλάβη ή και θάνατο (παραβίαση πινακίδας STOP, χρήση κινητού, οδήγηση χωρίς δίπλωμα οδήγησης κ.ά.). Με πρόσφατο νόμο καλύπτονται και άρα αντιμετωπίζονται ήδη ως κακουργήματα περιπτώσεις όπως η οδήγηση υπό την επήρεια μέθης, η υπερβολική ταχύτητα και η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη. Επίσης, η εγκατάλειψη τραυματία αναβαθμίζεται πλέον σε κακούργημα.
■ Το Παιδείας και Θρησκευμάτων έχει αναλάβει σειρά από εκπαιδευτικές δράσεις, σε συνεργασία με ινστιτούτα οδικής ασφάλειας, την ΕΛΑΣ και το ΕΚΑΒ και άλλους φορείς. Ειδικά στα Nηπιαγωγεία και σε κάποιες από τις τάξεις των Δημοτικών η Oδική Ασφάλεια διδάσκεται στα εργαστήρια δεξιοτήτων, ενώ υπάρχουν σχετικές ενότητες σε μαθήματα υπόλοιπων τάξεων. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής θα αποστείλει κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους οδηγό προς τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, στον οποίο θα υπάρχουν προτάσεις για την ένταξη της οδικής ασφάλειας στη διδασκαλία τους.
■ Τέλος, το υπουργείο Υγείας υλοποιεί ήδη μια σειρά από μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, όπως ο εκσυγχρονισμός του στόλου του ΕΚΑΒ και το νέο σύστημα ιχνηλάτησης των ασθενών στο Τμήμα Επειγόντων, που εφαρμόζεται πιλοτικά σε 15 δημόσια νοσοκομεία της χώρας.
Κυρανάκης: «Δεν είναι απλώς ένας νόμος»
Σε εφαρμογή ο νέος ΚΟΚ: Στην Αθήνα κυκλοφορούν 10 αστικά λεωφορεία που… κόβουν κλήσεις σε ΙΧ
«Είναι μια πολιτική απόφαση να προστατεύσουμε ζωές που χάνονται στην άσφαλτο», λέει ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης
«Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας δεν είναι απλώς ένας νόμος, είναι μια πολιτική απόφαση να προστατεύσουμε ζωές που χάνονται στην άσφαλτο. Δεν αρκεί όμως να ψηφίζουμε κανόνες, θα κριθούμε στην εφαρμογή τους», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης και συνεχίζει: «Η εποχή της ατιμωρησίας τελειώνει. Με δίκαιο σύστημα ποινών, με την τεχνολογία στο πλευρό της Πολιτείας στέλνουμε καθαρό μήνυμα: δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια, το χρωστάμε στις οικογένειες των θυμάτων».
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, τα πρώτα 24ωρα μετά την ψήφιση του νέου ΚΟΚ διεξήχθησαν 7.900 έλεγχοι αλκοτέστ, μετρώντας μόνο αυτούς σε κεντρικά σημεία της πόλης που συνήθως χρησιμοποιούν οδηγοί κατά τις νυχτερινές εξόδους. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο καταγράφηκαν και βεβαιώθηκαν περισσότερες από 600 παραβάσεις, ενώ από τις 12 έως τις 16 Ιουνίου βεβαιώθηκαν 166 παραβάσεις για οδήγηση υπό την επήρεια μέθης. Ηδη πριν από την ψήφιση του νέου ΚΟΚ έγιναν 352.000 έλεγχοι και βεβαιώθηκαν 8.000 πρόστιμα για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Αυξήθηκαν οι έλεγχοι που έφεραν καταγεγραμμένες παραβάσεις κατά 70%.
Κατά μέσο όρο, η Τροχαία διεξάγει περίπου 3.250 ελέγχους ημερησίως, εντοπίζοντας περίπου 340 παραβάσεις, εάν αναλογιστεί κανείς ότι το εξεταζόμενο τετραήμερο έγιναν τουλάχιστον 8.000 αλκοτέστ, 4.270 έλεγχοι για ταχύτητα, ζώνη, κινητό και συναφείς παραβάσεις, καθώς και 4.000 νυχτερινοί έλεγχοι (μία από τις παραπάνω βραδιές). Συνολικά, από τους 16.270 ελέγχους βεβαιώθηκαν 166 παραβάσεις για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, 1.222 για υπερβολική ταχύτητα, μη χρήση ζώνης/κράνους και κινητό, 300 για διάφορες άλλες παραβάσεις και 80 για μέθη ακόμα, ήτοι 1.688 παραβάσεις. Ωστόσο, αυτό δεν είναι όλο το… έργο που θα δουν μπροστά τους οι οδηγοί το επόμενο διάστημα.