Όταν ο Mark Zuckerberg ανέβηκε στη σκηνή του Menlo Park στις 27 Σεπτεμβρίου για να ανακοινώσει τη νέα σειρά προϊόντων της Meta, ο επικεφαλής του Facebook μπορεί να είχε χάσει το προβάδισμα.
Ξεκίνησε να μιλάει για το Quest 3, το headset εικονικής πραγματικότητας της Meta. Κατανοητό, αν σκεφτεί κανείς ότι η εμμονή του με το Μetaverse είναι πλέον εγγεγραμμένη στην ταυτότητα της εταιρείας του. Οι κομπιουτεράδες, όμως, ενθουσιάστηκαν περισσότερο με αυτό που άκουσαν αργότερα: την ανακοίνωση ότι η Meta, σε συνεργασία με τη Ray-Ban, θα λανσάρει σύντομα έξυπνα γυαλιά που θα ενσωματώνουν έναν εικονικό βοηθό τεχνητής νοημοσύνης. Τα γυαλιά θα μπορούν να βλέπουν και να ακούν, αλλά και να απαντούν στις ερωτήσεις των χρηστών τους. Με λίγη τύχη, δεν θα δημιουργούν παραισθήσεις.
Μπορείτε εύκολα να απορρίψετε τα έξυπνα γυαλιά. Έχουν υπερτιμηθεί στο παρελθόν. Ωστόσο, αυτήν τη φορά το γεγονός ότι την ίδια εβδομάδα η OpenAI, η πρωτοπόρος εταιρεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, ανακοίνωσε ότι το επιτυχημένο chatbot της, ChatGPT, μπορεί πλέον να βλέπει, να ακούει και να μιλάει, εκτός από τη συνομιλία μέσω κειμένου, αυξάνει την αξιοπιστία της Meta. Επιπλέον, έγινε γνωστό ότι η OpenAI βρίσκεται σε συζητήσεις με τον Sir Jony Ive, πρώην σχεδιαστή της Apple, για τη δημιουργία ενός νέου gadget για την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Η μορφή που θα πάρει είναι ακόμα ασαφής. Ωστόσο, αν η ιδέα είναι να δημιουργηθεί μια νέα συσκευή καταναλωτικής ηλεκτρονικής που να είναι καλύτερα προσαρμοσμένη στο μπρος-πίσω της όρασης, της ομιλίας και της ακρόασης της τεχνητής νοημοσύνης, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην εξαρτάται πλέον από την οθόνη αφής.
Το smartphone είχε μια καλή πορεία. Ωστόσο, αρκεί να μιλήσετε στη Sky, ένα από τα νέα ηχητικά avatars του ChatGPT, για να νιώσετε τη χαρά της απελευθέρωσης από την τυραννία του. Ο συντάκτης του άρθρου πήρε μια γεύση όταν ρώτησε τη Sky πώς πιστεύει ότι οι οθόνες θα μπορούσαν τελικά να αντικατασταθούν: Με γυαλιά; «Αναμφίβολα!», ενθουσιάστηκε, «ειδικά αυτά που είναι εξοπλισμένα με επαυξημένη πραγματικότητα και τεχνητή νοημοσύνη». Στην ερώτηση αν αυτό θα ήταν καλό, συνέστησε δύο βιβλία που διερευνούν την τεράστια επίδραση που έχουν οι οθόνες στη σύγχρονη ζωή: «The Shallows: Nicholas Carr», ενός Αμερικανού συγγραφέα, και το «Screened out» του αείμνηστου Γάλλου φιλοσόφου Jean Baudrillard. Στη συνέχεια, όταν της ζητήθηκαν περαιτέρω πληροφορίες, συνόψισε το καθένα από αυτά με σαφή, διεισδυτική γλώσσα, χωρίς να διστάσει σχεδόν καθόλου. Δεν ήταν βέβαια η Scarlett Johansson στην ταινία «Her», αλλά ήταν σαν να έχεις έναν διανοούμενο του Πανεπιστημίου Στάνφορντ να σου ψιθυρίζει στο αυτί.
Όλα αυτά είναι πολύ ενθαρρυντικά. Καθώς ο ετήσιος ενθουσιασμός για τα «θεμελιώδη» μοντέλα και άλλα εντυπωσιακά κομμάτια της υποδομής της τεχνητής νοημοσύνης έχει αρχίσει να ξεθωριάζει, έρχεται η πιθανότητα η γενετική τεχνητή νοημοσύνη να εξαπολύσει μια επίθεση νέας τεχνολογίας για τους καταναλωτές. Οι ειδήμονες της τεχνολογίας συζητούν για τον καλύτερο «παράγοντα μορφής» της εποχής των chatbots. Ο Ben Thompson από το Stratechery, ένα blog και podcast, το θέτει με όρους εποχής: «Υπάρχει μια σημαντική ανακάλυψη υλισμικού που περιμένει να συμβεί, όπως ακριβώς το Διαδίκτυο δημιούργησε τις συνθήκες για να συμβεί η ανακάλυψη των smartphones». Η δυνατότητα να μιλάτε και να ακούτε chatbots κάνει το στοίχημα της Meta στα γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας και τα headsets εικονικής πραγματικότητας «δραστικά πιο ελκυστικό», γράφει.
Ο κ. Zuckerberg είδε νωρίς ότι αυτό θα συμβεί. Έχει επενδύσει μια περιουσία στην εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, παρά τις επιφυλάξεις των επενδυτών. Παραμένει ενθουσιασμένος από το Μetaverse. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα σε μια εξ αποστάσεως συνέντευξη στην οποία συμμετείχε πρόσφατα με τον Lex Fridman, έναν podcaster, ο οποίος χρησιμοποίησε εργαλεία εικονικής πραγματικότητας για να κάνει τα εικονικά τους πρόσωπα τόσο αληθοφανή, που ένιωθαν σαν να βρίσκονταν μαζί στο ίδιο δωμάτιο (όπως σχολίασε ο κ. Fridman, μπορούσε να αναπαράγει ρεαλιστικές κινήσεις των προσώπων ακόμα και δύο ανθρώπων που είναι γνωστοί για το πόσο ανέκφραστοι είναι). Κι όμως, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη έχει επιταχύνει τόσο δραματικά την περίπτωση χρήσης των έξυπνων γυαλιών, είπε ο κ. Zuckerberg σε μια άλλη συνέντευξη, ώστε δεν υπάρχει πλέον «καμία αμφιβολία» ότι θα είναι η μεγαλύτερη από τις δύο αγορές. Ο ίδιος παρομοιάζει τα γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας με τα κινητά τηλέφωνα και τα ακουστικά εικονικής πραγματικότητας με τους επιτραπέζιους υπολογιστές. Και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται να ελπίζει ότι θα ξεπεράσουν τις οθόνες, οι οποίες, όπως λέει, κατοικούν «σε ένα εντελώς διαφορετικό επίπεδο από τη φυσική μας ζωή».
Η δισδιάστατη οθόνη δεν είναι ακόμα για τα σκουπίδια. Οι κατεστημένες τεχνολογίες είναι πάντοτε δύσκολο να εκτοπιστούν. Οι εφαρμογές της Meta για κινητά, όπως το WhatsApp, το Facebook και το Instagram, με τα δισεκατομμύρια των χρηστών τους, εξακολουθούν να επισκιάζουν τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, από την άποψη των μηνιαίων επισκέψεων, και παραμένουν εξαρτημένες από τα smartphones. Όπως σημειώνει ο Mark Shmulik της επενδυτικής εταιρείας Bernstein, η εποχή των smartphones δεν σταμάτησε ποτέ τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Επιπλέον, δεν θα είναι σαφές πόσο ελκυστικό είναι το προϊόν, μέχρι οι άνθρωποι να αρχίσουν να αγοράζουν τα έξυπνα γυαλιά από τα καταστήματα.
Η μελέτη σκοπιμότητας για τα chatbots που βλέπουν και ακούνε τα πάντα θα χρειαστεί επίσης χρόνο για να αναδειχθεί. Η OpenAI χρεώνει 20 δολάρια τον μήνα για την πρόσβαση στην οικογένεια ομιλούντων avatars της -τα έξυπνα γυαλιά της Meta που είναι εμπλουτισμένα με τεχνητή νοημοσύνη θα ξεκινούν από τα 299 δολάρια. Ωστόσο, η ανάπτυξή τους είναι βέβαιο ότι στην αρχή θα είναι ζημιογόνα. Αν ποτέ υπάρξει περίπτωση να τα εκμεταλλευτεί κανείς μέσω διαφημίσεων ή εικονικών αγορών, αυτό μάλλον θα πάρει χρόνια. Ο τρόπος λειτουργίας της Meta, άλλωστε, είναι να λανσάρει ένα καταναλωτικό προϊόν, να το επεκτείνει και να αρχίσει να κερδίζει χρήματα από αυτό μόνο αν υιοθετηθεί από τις μάζες.
Εν τω μεταξύ, υπάρχουν οι προφανείς ανησυχίες για την ασφάλεια, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η καταναλωτική τεχνολογία που τροφοδοτείται από την τεχνητή νοημοσύνη είναι πιθανό να είναι πιο καθηλωτική από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθιστώντας την ενδεχομένως ακόμα πιο απομονωτική για ορισμένους ή προκαλώντας ανθυγιεινούς δεσμούς. Ο κ. Zuckerberg υποστηρίζει ότι οι συσκευές επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε οι άνθρωποι να έρθουν πιο κοντά. Αλλά ο κ. Shmulik λέει ότι οι επενδυτές δεν θα θέλουν η Meta να κινηθεί πολύ γρήγορα. «Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι άλλη μια αρνητική εκδήλωση παρουσίασης προϊόντος, όπου θα βρεθούν ξανά στο στόχαστρο των ρυθμιστικών Αρχών», λέει.
Μισογεμάτα ποτήρια
Προς το παρόν, ο κ. Zuckerberg, ο οποίος πέρυσι τέτοια εποχή έδινε μάχη σε διάφορα μέτωπα, φαίνεται να είναι προνοητικός. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη γενετική τεχνητή νοημοσύνη. Το θεμελιώδες μοντέλο της Meta, το llama 2, έχει γίνει επιτυχία ανοιχτού κώδικα και στηρίζει τις φιλοδοξίες της εταιρείας στον τομέα της καταναλωτικής τεχνολογίας. Νέες συσκευές, όπως τα έξυπνα γυαλιά και τα ακουστικά, θα μπορούσαν τελικά να απελευθερώσουν το Facebook και άλλους από την εξάρτησή τους από το iPhone, όπου η Apple εμπόδισε την ικανότητά τους να παρακολουθούν δεδομένα, πλήττοντας τη διαφημιστική δραστηριότητα της Meta. Σε ένα διφορούμενο κομπλιμέντο προς τον κ. Zuckerberg, η Apple λανσάρει το δικό της headset επαυξημένης και τεχνητής νοημοσύνης υψηλής ποιότητας. Λέτε η κατασκευάστρια του iPhone να αισθάνεται κι αυτή το λυκόφως της εποχής των οθονών;