Δύο «καυτές» λίστες παρέλαβε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και ξεκινάει νέο γύρο διασταυρώσεων και ελέγχων στα περιουσιακά στοιχεία που διατηρούν οι Ελληνες φορολογούμενοι στο εξωτερικό, αλλά και στα εισοδήματα που αποκτήθηκαν στην Ελλάδα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου Airbnb).
Το πρώτο αρχείο που παρέλαβε η ΑΑΔΕ ομοιάζει με τη γνωστή «λίστα Λαγκάρντ» και προέρχεται από εφορίες και τράπεζες 120 χωρών που ανταλλάσσουν στοιχεία με την Ελλάδα. Πρακτικά, τα τραπεζικά ιδρύματα και οι εφορίες στις χώρες αυτές στέλνουν πληροφορίες για τις καταθέσεις και τα περιουσιακά στοιχεία Eλλήνων και παίρνουν αντίστοιχα στοιχεία των δικών τους πολιτών από τη χώρα μας. Eτσι, με αυτά τα δεδομένα η ΑΑΔΕ θα μπορέσει να κάνει διασταυρώσεις με τις φορολογικές δηλώσεις, το Ε9, το «πόθεν έσχες» κ.λπ. και να εντοπίζει τυχόν κρυφά εισοδήματα, περιουσιακά στοιχεία κ.ά.
Η δεύτερη λίστα που παρέλαβε η ΑΑΔΕ περιέχει στοιχεία από τις τρεις μεγάλες εταιρείες βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb Ireland UC, Booking.com BV, VRBO Expedia Group Vacation Rentals Ireland Limited) για τις ενοικιάσεις που έγιναν μέσα από τις πλατφόρμες τους. Με αυτά τα στοιχεία η Εφορία θα ελέγξει τα εισοδήματα από ενοίκια που δηλώνουν οι ιδιοκτήτες, αλλά και αν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους.
Ειδικότερα, η πρώτη λίστα είναι προϊόν της συμφωνίας που υπέγραψε Ελλάδα μαζί με 120 περίπου συνεργαζόμενες χώρες. Το «καμπανάκι» θα χτυπάει στις εξής 6 περιπτώσεις:
1. Η αρμόδια αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι στο άλλο κράτος υφίσταται φοροδιαφυγή.
2. Ενας φορολογούμενος επιτυγχάνει σε ένα κράτος μείωση ή απαλλαγή φόρου, η οποία συνεπάγεται γι’ αυτόν αύξηση φόρου ή υπαγωγή του σε φόρο στο άλλο κράτος.
3. Οταν πραγματοποιούνται επιχειρηματικές δραστηριότητες μεταξύ προσώπων των συμβαλλόμενων κρατών κατά τέτοιον τρόπο που ενδέχεται να συνεπάγονται μείωση ή εξάλειψη του φόρου είτε στο ένα, είτε στο άλλο, είτε και στα δύο συμβαλλόμενα κράτη.
4. Η αρμόδια αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι υφίσταται μείωση ή εξάλειψη φόρου, η οποία προκύπτει από εικονικές/πλασματικές μεταφορές κερδών εντός συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
5. Από πληροφορίες που διαβίβασε σε ένα κράτος η αρμόδια αρχή του άλλου κράτους προκύπτουν πληροφορίες που ενδέχεται να έχουν σημασία για την αξιολόγηση της επιβολής φόρου στο δεύτερο κράτος.
6. Για συγκεκριμένες φορολογικές γνωμοδοτήσεις όσον αφορά συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα (αρμοδιότητα της Δ/νσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων της Γενικής Δ/νσης Φορολογικών Λειτουργιών της ΑΑΔΕ).
Με βάση τα στοιχεία που λαμβάνει η Εφορία, θα προχωρεί στη φορολόγηση των εντοπισμένων παραβατών. Η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου θα εκδίδεται με βάση στοιχεία που έχουν τυχόν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική δήλωση ή κάθε άλλο στοιχείο που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση. Σε περίπτωση που από στοιχεία που διαθέτει η φορολογική διοίκηση προκύπτει ότι έχουν αποκτηθεί από φορολογούμενο (φυσικό πρόσωπο) εισοδήματα, ημεδαπής ή αλλοδαπής, αδιακρίτως κατηγορίας και πηγής προέλευσης (ήτοι ενδεικτικά εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδήματα από ακίνητα, μερίσματα, τόκους, δικαιώματα κ.λπ.) που δεν έχουν περιληφθεί σε δήλωσή του, τότε θα εκδίδεται και θα κοινοποιείται πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, με την οποία προσδιορίζεται ο τυχόν οφειλόμενος επιπλέον φόρος και κατά περίπτωση τα τυχόν ποσά της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος και του φόρου πολυτελούς διαβίωσης.
Παράλληλα, ξεκινούν οι διασταυρώσεις με βάση τη 2η λίστα για τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων από βραχυχρόνιες μισθώσεις φυσικών προσώπων. Συγκεκριμένα, θα διενεργηθεί έλεγχος από την ΑΑΔΕ προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός συμμόρφωσης όσων μισθώνουν ακίνητα μέσα από τις πλατφόρμες και σε δεύτερο στάδιο θα γίνουν διασταυρώσεις των μισθωμάτων με τα εισοδήματα που αποτυπώνονται στις φορολογικές δηλώσεις. Ποινές επιβάλλονται στις εξής περιπτώσεις:
■ Παράλειψη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.
■ Μη εμφανής αναγραφή του αριθμού εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής στην ανάρτηση του ακινήτου στις ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς και σε κάθε άλλο μέσο προβολής.
■ Μη εμφανής αναγραφή του αριθμού του Ειδικού Σήματος Λειτουργίας (ΕΣΛ) στην ανάρτηση του ακινήτου στις ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς και σε κάθε άλλο μέσο προβολής από τους διαχειριστές για τους οποίους δεν υπάρχει υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.
Σημειώνεται ότι το νέο πρόστιμο για τους παραβάτες ορίζεται, ανά φορολογικό έτος, στο 50% των ακαθάριστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ. Σήμερα το πρόστιμο που επιβάλλεται σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης είναι οριζόντιο, ανέρχεται σε 5.000 ευρώ και επιβάλλεται στον διαχειριστή – είτε είναι κύριος είτε επικαρπωτής είτε τρίτος.
Με βάση το επικαιροποιημένο Μνημόνιο Συνεργασίας με την ΑΑΔΕ οι ψηφιακές πλατφόρμες υποχρεούνται πλέον να:
■ Εισάγουν συντακτικούς ελέγχους στο πεδίο όπου αναγράφονται οι Αριθμοί Μητρώου των Ακινήτων (ΑΜΑ / ΕΣΛ / ΜΑΓ) προς αποφυγή λαθών και καταστρατηγήσεων από τους διαχειριστές.
■ Αποστέλλουν επιπλέον το όνομα και το επίθετο του κατόχου λογαριασμού IBAN για την ταυτοποίηση και τον έλεγχο των διαχειριστών.
■ Συμπεριλαμβάνουν το σύνολο των ετήσιων ενοικιάσεων (διανυκτερεύσεων) της κάθε καταχώρησης.
■ Επιστρέφουν στην ΑΑΔΕ, σε μορφή αρχείου, τους διαχειριστές που δεν συμμορφώθηκαν ενώ έχουν ήδη λάβει ειδοποιήσεις για να συμπληρώσουν ή να διορθώσουν τον αριθμό του ακινήτου τους.
■ Ανταλλάσσουν υποχρεωτικά τα δεδομένα σε συγκεκριμένη μορφή αρχείου, γεγονός που διευκολύνει και επιταχύνει τη διαδικασία.
Ηδη η ΑΑΔΕ έχει ζητήσει από τις ψηφιακές πλατφόρμες να απενεργοποιήσουν συνολικά 17.612 καταχωρήσεις ακινήτων, καθώς είτε δεν είχαν Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) ή ο ΑΜΑ που αναγραφόταν ηλεκτρονικά δεν ήταν έγκυρος. Συνολικά, από τον πρώτο γύρο διασταυρώσεων εντοπίστηκαν 73.000 περιπτώσεις φοροφυγάδων που κλήθηκαν να δηλώσουν 102 εκατ. ευρώ.