Είναι εντυπωσιακό πώς αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες με το πέρασμα των χρόνων, αναφέρει σε δημοσίευμά του ο Economist.
Ενδεικτικό είναι ότι το 1755, στο Λεξικό Αγγλικής Γλώσσας του Σάμουελ Τζόνσον η «βρώμη» περιγράφεται ως «δημητριακό το οποίο αρχικά στην Αγγλία χρησιμοποιούνταν ως τροφή για τα άλογα, αλλά στη Σκωτία καταναλώνεται και από ανθρώπους».
Όπως σημειώνει το βρετανικό περιοδικό, οι Ιάπωνες εθνικιστές του 19ου αιώνα μιλούσαν απαξιωτικά για τον δυτικό πολιτισμό που «βρωμάει βούτυρο» (bata kusai). Οι Βρετανοί χαρακτηρίζονται «λεμονάδες» (limeys), οι Μεξικανοί ως «φασολάδες» (beaners) και οι Γάλλοι ως «βατραχάδες» (frogs).
Η νέα μόδα στην «εναλλακτική» διατροφή είναι η κινόα. Το νέο μοδάτο δημητριακό από τη Λατινική Αμερική έχει προκαλέσει διχάσει τους καταναλωτές. Για τους «οπαδούς» της θεωρείται υπετροφή (superfood), ενώ οι επικριτές της την παρομοιάζουν με τις τοιχογραφίες επιστημονικής φαντασίας που βρέθηκαν στα παλάτια του Σαντάμ Χουσεΐν –δηλαδή, πομπώδη και άνοστη.
Μια διαφήμιση που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τα McDonald’s για το Big Mac είναι ενδεικτική για τον «πόλεμο της κινόας»: «Γαστρονόμοι και λάτρεις της υγιεινής διατροφής παρακαλούνται να κλείσουν τα μάτια τους. Δεν πρόκειται ποτέ να βρουν κάτι τόσο ζουμερό στη σόγια ή την κινόα». Και προσθέτει: «Μπορεί το Big Mac να έχει μεγαλώσει, αλλά όχι ο εγωισμός του».
Ακόμη και αυτοί που τρώνε κινόα, πάντως, προβληματίζονται μήπως πρέπει να κάνουν κράτει, αφού η αυξημένη ζήτηση από τους χίπστερ ανά τον κόσμο σπρώχνει τις τιμές τα ύψη, με κίνδυνο οι Λατινοαμερικάνοι να μην μπορούν να αγοράσουν πια το αγαπημένο τους δημητριακό. Αν, όμως, πέσουν οι τιμές και γίνουν φτωχότεροι; Ο τίτλος σε σχετικό δημοσίευμα του αριστερού περιοδικού είναι χαρακτηριστικός για τη σύγχυση που συνοδεύει το δημοφιλές δημητριακό: «Κινόα: καλή, καλή ή απλώς πολύπλοκη;»
Το άρθρο του Economist δεν εξετάζει εάν η κινόα είναι νόστιμη όχι. Διαπιστώνει, όμως, ότι η ραγδαία εξάπλωση της αγαπημένης τροφής των χίπστερ είναι σύμπτωμα της μιας «χαρούμενης μόδας».
Αυξάνεται η ζήτηση για… εξωτικές γεύσεις
Ολοένα περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται σε ασυνήθιστα δημητριακά. Οι πλούσιοι καταναλωτές της Δύσης τρώνε ολοένα λιγότερο σιτάρι και προσθέτουν στη διατροφή τους δημητριακά που καλλιεργούνται παραδοσιακά σε φτωχά κράτη όπως κεχρί, σόργο και φυσικά… κινόα. Οι Ασιάτες της μεσαίας τάξεις τρέφονται με περισσότερο σιτάρι –στα noodles και το ψωμί– παρά ρύζι. Οι κάτοικοι της Δυτικής Αφρικής τρώνε 25% περισσότερο ρύζι ανά κεφαλή σε σύγκριση με το 2006, ενώ η ζήτηση για κεχρί σημείωσε ισόποση πτώση.
Τα νέα αυτά είναι ευχάριστα γιατί αποτελούν ένδειξη ευημερίας και μεγαλύτερης γκάμας επιλογών. Η διάδοση πιο εξελιγμένων μεθόδων καλλιέργειας έχει οδηγήσει σε αύξηση των αποδόσεων των καλλιεργειών, γεγονός που σημαίνει ότι θα υπάρχουν αρκετά τρόφιμα παρά την αύξηση του πληθυσμού. Η ραγδαία αστικοποίηση συνεπάγεται ότι ολοένα λιγότεροι άνθρωποι καλλιεργούν την τροφή τους, την ίδια ώρα που περισσότεροι άνθρωποι έχουν την οικονομική δυνατότητα να δοκιμάζουν νέα διατροφικά είδη.
Η παγκοσμιοποίηση έχει συμβάλλει στη διάδοση των μεθόδων καλλιέργειας και κατεργασίας τροφών παγκοσμίως, το οποίο σημαίνει ότι ολοένα περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να μοιράζονται τις ίδιες γεύσεις. Οι Κινέζοι τουρίστες επιστρέφουν στη χώρα τους «τρελαμένοι» με τις μπαγκέτες. Αντίστοιχα, οι Αμερικανοί που ζουν κοντά σε Αιθίοπες μετανάστες λατρεύουν το injera (κάτι σαν λαγάνα).
«Τρίβουν τα χέρια τους» οι Περουβιανοί
Όσοι ανησυχούν για τις επιπτώσεις από την εκτίναξη της ζήτησης για κινόα, ας χαλαρώσουν: σύμφωνα με έρευνα του Marc Bellemare από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, η οικονομική κατάσταση των κατοίκων του Περού βελτιώθηκε χάρη στη μόδα της κινόας, ακόμη και αν δεν καλλιεργούν οι ίδιοι το εναλλακτικό δημητριακό, αφού οι καλλιεργητές κινόας έχουν αυξήσει τις καταναλωτικές τους δαπάνες διαχέοντας τα οφέλη σε ολόκληρη την οικονομία.
Ο πλούτος φέρνει… παχυσαρκία
Την ίδια ώρα, βέβαια, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου συνοδεύεται από παχυσαρκία. Η λύση, βέβαια, δεν είναι οι άνθρωποι να γίνουν φτωχότεροι –το οποίο θα συμβεί εάν ενισχυθεί το ρεύμα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση.
Αντιθέτως, υποστηρίζει ο Economist, αυτό που χρειάζεται είναι αλλαγή στα διατροφικά πρότυπα ώστε οι μπριζόλες που τρώει ο Ντόναλντ Τραμπ με κέτσαπ να αντικατασταθούν από πιο υγιεινές τροφές –όχι απαραίτητα κινόα.