Οι κάλπες στην Τουρκία έκλεισαν στις 17:00 και ο χρόνος μετρά αντίστροφα μέχρι να ανακοινωθεί ο νικητής των εκλογών. Το τοπίο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει κατά τις 21:00 με περίπου το 50% των ψήφων καταμετρημένο, ενώ αργά το βράδυ θα φανεί εάν θα χρειαστεί να διεξαχθεί δεύτερος γύρος.
Σε αυτό το κλίμα πόλωσης στο οποίο διεξάγεται η όλη διαδικασία, δεν έλειψαν επεισόδια ξυλοδαρμού σε εκλογικά κέντρα, ενώ εντύπωση προκάλεσε η πόλυ μεγάλη συμμετοχή των Τούρκων, με περίπου 65 εκατ. να προσέρχονται στις κάλπες.
Σημειώνεται ότι τους 1,7 εκατ. φτάνουν οι πολίτες από όλο τον κόσμο που έχουν ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα στο εξωτερικό, στη Γερμανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες, συμμετοχή που συνιστά ρεκόρ.
Χαρακτηριστικό του υψηλού ποσοστού συμμετοχής στην Άγκυρα είναι το γεγονός ότι έφτασαν πάνω από 100 λεωφορεία που μετέφεραν πληγέντες κι εκτοπισμένους από το διπλό φονικό χτύπημα του Εγκέλαδου. Τουλάχιστον, δε, 11 τουρκικές επαρχίες έχουν επηρεαστεί από τον φονικό σεισμό.
Αν δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία κανένας από τους υποψήφιος σήμερα, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος την 28η Μαΐου.
Η τελευταία δημοσκόπηση, πάντως, πριν από τις κάλπες έδειξε προβάδισμα 49,1% Κιλιτσντάρογλου – 46,9% Ερντογάν.
Ο βασικός αντίπαλος του Ερντογάν είναι ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος. Ο 74χρονος άλλοτε δημόσιος λειτουργός είναι υποψήφιος της Εθνικής Συμμαχίας, ετερόκλιτου συνασπισμού έξι παρατάξεων, που κινούνται στο φάσμα από την εθνικιστική δεξιά ως τη φιλελεύθερη κεντροαριστερά περνώντας από το πολιτικό ισλάμ.
Ο Σινάν Ογάν, πρώην βουλευτής της άκρας δεξιάς, είναι επίσης υποψήφιος, όμως οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν του πιστώνουν παρά το 5% των προθέσεων ψήφου.
Ο τέταρτος είναι ο Μουχαρέμ Ιντζέ, που απέσυρε την υποψηφιότητά του την Πέμπτη, αλλά ήταν πια πολύ αργά για να αποσυρθεί το όνομά του από τα ψηφοδέλτια.
Τα πρώτα επεισόδια από τις εκλογές στην Τουρκία
Στην περιοχή Σανλιούρφα στην Νοτιαοανατολική Τουρκία, ένας άνδρας θέλησε να δώσει τη δική του ψήφο… διαμαρτυρίας για όλες τις γυναίκες, ψηφίζοντας Ερντογάν.
Σε βίντεο που ανέβηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται ο άνδρας να σφραγίζει δεκάδες ψηφοδέλτια και να βάζει την ειδική σφραγίδα μόνο στον Ερντογάν.
Μόλις τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής αντελήφθησαν τι συνέβη προσπάθησαν να τον απομακρύνουν, ενώ ο ίδιος δεν δίστασε να τους επιτεθεί, χτυπώντας τους.
Ο άνδρας συνελήφθη και η εκλογική διαδικασία συνεχίζεται κανονικά.
Ξύλο «έπεσε» και στην πόλη Νίσιβις στην επαρχία Σιρνάκ, όταν μέλη κόμματος προσπάθησαν να ανοίξουν την κάλπη.
Ειδικότερα, ο Λατόφ Οζέλ περιφερειάρχης και μέλος AKP εμφανίστηκε στο εκλογικό κέντρο με τους μπράβους του και άρχισε να παρενοχλεί την εφορευτική επιτροπή, εμποδίζοντας το απόρρητο της διαδικασίας.
Οι δηλώσεις των μονομάχων
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ψήφισαν νωρίτερα το πρωί της Κυριακής αποφεύγοντας με τις δηλώσεις τους να ρίξουν «λάδι στη φωτιά».
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, για τον οποίο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να ηττηθεί για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, προσήλθε σε γυμνάσιο στη γειτονιά Ουσκουντάρ της Κωνσταντινούπολης, μαζί με τη σύζυγό του, Εμινέ. Προσερχόμενος στο σχολείο, ο Ερντογάν χαιρέτησε υποστηρικτές του, ενώ φωτογραφήθηκε με μικρά παιδιά που ήταν στον χώρο, στα οποία μάλιστα… μοίρασε και χαρτζιλίκι.
«Μετά τη βραδινή καταγραφή των αποτελεσμάτων, προσευχόμαστε στον Κύριο για ένα καλό μέλλον για την τουρκική δημοκρατία και το τουρκικό έθνος. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έλαβα από τον υπουργό Εσωτερικών, η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς προβλήματα, χωρίς επεισόδια. Οι πολίτες μας στις σεισμόπληκτες περιοχές έδωσαν επίσης την ψήφο τους με μεγάλη αγάπη. Είναι πολύ σημαντικό οι ψηφοφόροι μας να ρίξουν την ψήφο τους χωρίς καμία ανησυχία» είπε ο Ερντογάν, στις δηλώσεις που έκανε μετά την άσκηση του δικαιώματός του.
Ο Κιλιτσντάρογλου μετέβη στο δημοτικό σχολείο Arjantin της Άγκυρας μαζί με τη σύζυγό του, υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Στις δηλώσεις του ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Εκφράζω την αγάπη και τον σεβασμό μου σε όλους τους πολίτες που ψηφίζουν. Σε όλους μας έχει λείψει τόσο πολύ η δημοκρατία, μας έλειψε να είμαστε μαζί, μας έλειψε τόσο πολύ η αγκαλιά. Θα τα δείτε όλα αυτά από εδώ και πέρα, ελπίζω ότι η άνοιξη θα έρθει σε αυτή τη χώρα και η άνοιξη θα συνεχίζεται πάντα».
Οι μεγάλες δεξαμενές
Για την πλειονότητα των αναλυτών πρόκειται για μια σφιχτή εκλογική κούρσα, με τον Τούρκο πρόεδρο να πραγματοποιεί ομιλίες σε 2-3 πόλεις καθημερινά και τον ανθυποψήφιό του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να στοχεύει σε 81 οικισμούς σε όλη την Τουρκία. Στους καταλύτες, ωστόσο, της εκλογικής αναμέτρησης συγκαταλέγονται η ψήφος των νέων, η εκλογική προτίμηση των Τούρκων ομογενών, αλλά και η τελική επιλογή της μεσαίας τάξης, η οποία αναδύθηκε κατά την πρώτη δεκαετία διακυβέρνησης Ερντογάν και τα τελευταία χρόνια συμπιέζεται αφόρητα από τις δημοσιονομικές του αλχημείες.
Ηδη, στα μέσα της εβδομάδας ολοκληρώθηκε η διαδικασία της ψηφοφορίας για τους Τούρκους απόδημους, η οποία έτρεχε από τις 27 Απριλίου, με πρωτόγνωρα μάλιστα ποσοστά συμμετοχής, πολύ μεγαλύτερα από το ποσοστό συμμετοχής 50% στις προεδρικές εκλογές του 2018. Παράλληλα, στο εκλογικό σώμα εντάσσονται, σύμφωνα με την τουρκική εκλογική αρχή, 167 χιλιάδες Σύροι, οι οποίοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα ψήφου στις επερχόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.
Μόνο στη Γερμανία ψήφισαν σχεδόν 642.000 πολίτες τουρκικής καταγωγής. Η πλάστιγγα εκεί γέρνει παραδοσιακά υπέρ του Ερντογάν, ο οποίος είχε αποσπάσει το 64,8% των Τούρκων ψηφοφόρων της γερμανικής επικράτειας το 2018. Παρ’ όλα αυτά, η σταθερή τους προτίμηση προς το Κόμμα Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης δεν αποκλείεται να ισοφαριστεί από την κινητοποίηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η οποία περιγράφεται ως πρωτόγνωρη από τον γερμανικό Τύπο.
Εξίσου σημαντική αριθμητικά δεξαμενή ψηφοφόρων παραμένει και αυτή της νεολαίας, καθώς υπολογίζεται ότι φέτος θα ψηφίσουν για πρώτη φορά 6 εκατομμύρια Τούρκοι ψηφοφόροι, οι οποίοι αντιστοιχούν περίπου στο 10% του εκλογικού σώματος. Σημαίνοντα ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει και η ψήφος των Κούρδων, η οποία αφορά σε 6 εκατομμύρια ψηφοφόρους, συντηρητικών, στην πλειοψηφία τους, καταβολών. Ως πολιορκητικός τους κριός περιγράφεται τις τελευταίες ημέρες ο «φιλιππικός» του υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος βάλλει κατά των «εσωτερικών εχθρών», όπως οι πρόσφυγες, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τα ερείσματα του καθεστώτος στον κουρδικό πληθυσμό, όταν το κατεξοχήν φιλοκουρδικό κόμμα (HDP) τείνει προς την πλευρά του Κιλιτσντάρογλου.
Μεταξύ Ανατολής και Δύσης
Με προμετωπίδα την οικτρή κατάσταση της οικονομίας, δηλαδή την εκτίναξη του κόστους ζωής λόγω του πληθωρισμού, οι δίδυμοι φονικοί σεισμοί του περασμένου Φεβρουαρίου με επίκεντρο τη νοτιοανατολική Τουρκία, προπύργιο του σημερινού κόμματος του προέδρου, βρέθηκαν στον πυρήνα της προεκλογικής αντιπαράθεσης, καθώς υπολογίζεται ότι 14 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 16% του γενικού πληθυσμού, επλήγησαν άμεσα.
Ωστόσο, η προεκλογική αντιπαράθεση έλαβε νέα δυναμική από τη χείρα φιλίας που έτεινε ο Κιλιτσντάρογλου προς τη Δύση, ξεκαθαρίζοντας στη «Wall Street Journal» πως σε περίπτωση επικράτησής του «θα γίνει επαναπροσέγγιση με τη Δύση, κυρίως με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης», πιέζοντας το στρατόπεδο Ερντογάν. Ο τελευταίος, αν και έχει προκαλέσει επανειλημμένα, ιδίως τα τελευταία χρόνια, τη Δύση στο πεδίο του σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως και στη ροπή του προς τον αυταρχισμό και εσχάτως τη σύσφιξη των σχέσεών του με τη Μόσχα, προσέφερε τελικά το τέλειο άλλοθι στις Βρυξέλλες να κρατά παγωμένη την ενταξιακή πορεία της γειτονικής χώρας, εξέλιξη που θέλει ορισμένους κύκλους των Βρυξελλών να καλοβλέπουν την επανεκλογή Ερντογάν.
Η εκλογική κούρσα, πάντως, εξελίχθηκε με όρους παντοκρατορίας του σημερινού προέδρου, καθώς το κόμμα του διαθέτει 3.600 λεπτά προβολής τις τελευταίες ημέρες, έναντι 42 μόλις λεπτών της αντιπολίτευσης. Το τελευταίο είναι ένα από τα στοιχεία που προβληματίζουν έναν σταθερά αυξανόμενο αριθμό μορφωμένων και υψηλού επιπέδου Τούρκων που εγκαταλείπουν τη χώρα, όταν, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Τουρκίας, 286 χιλιάδες νέοι ηλικίας μεταξύ 20 και 29 ετών έφυγαν από την Τουρκία μεταξύ 2019 και 2021.
Εστιάζοντας στο συντηρητικό ακροατήριο, ο Ερντογάν κινδυνολογεί απέναντι στον αφανισμό του θεσμού της οικογένειας, βάλλοντας την ίδια ώρα κατά των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ πολεμά λυσσαλέα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία προσκρούουν σε νομοθετικό τείχος που έχει ανεγείρει η διοίκηση Ερντογάν, επικαλούμενη την… παραπληροφόρηση. Στο μόνο σημείο που φαίνεται να ταυτίζονται όλοι οι υποψήφιοι για την τουρκική προεδρία είναι οι περίπου 3,7 εκατομμύρια Σύροι πρόσφυγες (από τα συνολικά 5,5 εκατομμύρια αλλοδαπών που ζουν στην Τουρκία), καθώς όλες οι εκλογικές συμμαχίες επιθυμούν την απομάκρυνσή τους σε μεγάλους αριθμούς από τη γειτονική χώρα.