Σχεδόν το 70% των ποσοτήτων ελαιολάδου που διατίθενται στην Ελλάδα, διακινούνται παράνομα, χωρίς παραστατικά, με αποτέλεσμα να διοχετεύονται σε σημεία πώλησης αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα. Όπως αναφέρει στο powergame.gr o Γιώργος Μητράκος, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), από τους περίπου 230.000 τόνους, περίπου το 50% διατίθεται στην Ελλάδα και από αυτούς περίπου 80.000 διατίθενται παράνομα, χωρίς παραστατικά σε χύδην μορφή.
Το φαινόμενο του τενεκέ στην Ελλάδα
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ στις χώρες του εξωτερικού το ελαιόλαδο δεν πωλείται σε χύδην μορφή. «Στην Ισπανία για παράδειγμα είναι κάτι που έχει πάψει να συμβαίνει από τη δεκαετία του ’80, όπου είχε συμβεί να χάσουν τη ζωή τους αρκετά άτομα και να μείνουν παράλυτα ή με άλλα προβλήματα αρκετά ακόμη από την κατανάλωση χύμα ελαιολάδου. Στην Ελλάδα αντιθέτως, θεωρούμε ότι αγοράζοντας έναν τενεκέ ελαιόλαδο, είναι πάντα και το καλύτερο προϊόν που μπορεί κανείς να αγοράσει, απορρίπτοντας ταυτόχρονα το τυποποιημένο. Κύριος λόγος που συμβαίνει αυτό, θεωρώ ότι είναι η χαμηλότερη τιμή που έχει το ελαιόλαδο σε τενεκέ, σε σύγκριση με το συσκευασμένο. Ένα μικρό μέρος διατίθεται μέσω αυτοκατανάλωσης, δεδομένου ότι αρκετά σπίτια διαθέτουν κάποια ελαιόδεντρα και παράγουν ελαιόλαδο για τις ανάγκες τους. Ωστόσο η αυτοκατανάλωση είναι ένα πολύ μικρό μέρος του προβλήματος. Διότι όταν κάποιος διαθέτει σε φίλους και συγγενείς χύμα ποσότητες ελαιολάδου, τότε δεν μιλάμε πλέον για αυτοκατανάλωση αλλά για εμπόριο. Το γεγονός είναι ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες ποσότητες που διακινούνται με τενεκέ».
«Υφίσταται η νομοθεσία αλλά δεν εφαρμόζεται»
Εξηγεί ότι η υφιστάμενη νομοθεσία επιτρέπει τη διακίνηση ελαιολάδου σε δοχεία με χωρητικότητα έως και πέντε λίτρα και όχι σε τενεκέ. «Το πρόβλημα είναι ότι υφίσταται η νομοθεσία, η οποία δεν εφαρμόζεται. Κατ’ επέκταση οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν τι ποιότητας είναι το χύμα ελαιόλαδο που αγοράζουν. Αυτό οδηγεί σε φαινόμενα νοθείας με κίνδυνο ακόμα και για την υγεία των αγοραστών».
Ο κύριος Μητράκος επισημαίνει για παράδειγμα ότι το ελαιόλαδο μπορεί να πωλείται, βαπτιζόμενο ως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο είναι υψηλότερης ποιότητας, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να είναι απλό ελαιόλαδο ή ακόμα και να αναμειγνύεται έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με ηλιέλαιο ή πυρηνέλαιο. «Έχουμε διαπιστώσει ότι οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται είναι πλημμελείς. Πρόκειται για αρμοδιότητα του ΕΦΕΤ να ελέγξει τις διακινούμενες ποσότητες που φεύγουν από τα ελαιοτριβεία και καταλήγουν στην αγορά, ενώ αποτελεί ευθύνη των εμπλεκόμενων υπουργείων, να εφαρμοστεί η νομοθεσία. Για παράδειγμα το υπουργείο Οικονομικών οφείλει να παρέμβει, προκειμένου να διαπιστώσει εάν εκδίδονται παραστατικά ή όχι».
Ελπίδα για περιορισμό του φαινομένου από το ελαιοκομικό μητρώο και τα ηλεκτρονικά δελτία αποστολής
«Υπάρχει μία ελπίδα για τον κλάδο, ότι με την εφαρμογή των ηλεκτρονικών δελτίων αποστολής και του ηλεκτρονικού ελαιοκομικού μητρώου, θα περιοριστεί σε ένα βαθμό το φαινόμενο. Τα συγκεκριμένα μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, θα πρέπει όμως ταυτόχρονα να ενταθούν και οι έλεγχοι».
Ταυτόχρονα, οι απώλειες από την μη καταβολή του ΦΠΑ για τα κρατικά ταμεία από τις παράνομα διακινούμενες ποσότητες, είναι σημαντικές και υπερβαίνουν σημαντικά τα 100 εκατομμύρια ευρώ, επισημαίνει ο κύριος Μητράκος.
«Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις που τυποποιούν νομότυπα και διαθέτουν στην αγορά ελαιόλαδο, δημιουργείται καθεστώς αθέμιτου ανταγωνισμού. Ως ΣΕΒΙΤΕΛ έχουμε ζητήσει από την κυβέρνηση την εφαρμογή της νομοθεσίας αλλά και την εφαρμογή του ελαιοκομικού μητρώου και των ηλεκτρονικών δελτίων αποστολής κατά τη διακίνηση του ελαιολάδου. Έχουμε λάβει τη δέσμευση από πλευράς της κυβέρνησης ότι θα εφαρμοστούν. Επρόκειτο να ξεκινήσει η υλοποίησή τους από τον Απρίλιο, ωστόσο έλαβαν μία μικρή παράταση. Ταυτόχρονα, αιτηθήκαμε να δημιουργηθεί ένα μητρώο για τους ελαιοτριβείς, προκειμένου να ελέγχεται αποτελεσματικότητα η διάθεση και η ποιότητα του προϊόντος», αναφέρει ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ.
Βασικό αίτημα η διάθεση συσκευασμένου ελαιολάδου στην εστίαση
Στα κύρια αιτήματα του ΣΕΒΙΤΕΛ είναι επίσης να ενεργοποιηθεί η υφιστάμενη νομοθεσία, η οποία υποχρεώνει να βρίσκεται πάνω στα τραπέζια των καταστημάτων εστίασης, φιάλη συσκευασμένου ελαιολάδου, χωρητικότητας από 100 έως και 500 ml. «Με αυτόν τον τρόπο θα αποφεύγονται φαινόμενα όπου διατίθεται στα τραπέζια το γνωστό λαδόξυδο, με αμφιβόλου προέλευσης και ποιότητας ελαιόλαδο. Το συγκεκριμένο μέτρο είχε εφαρμοστεί στην αρχή και στη συνέχεια ατόνησε».