Πανάκριβα πληρώνουν οι ελληνικές οικογένειες το βρεφικό γάλα, σύμφωνα με την έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού που έγινε μέσα στο Νοέμβριο. Τα στοιχεία της έρευνας δημοσιοποιήθηκαν στο news letter της Επιτροπής όπου γίνεται απολογισμός του έργου για το 2023, με τον πρόεδρο Ιωάννη Λιανό να αποχωρεί και τη θέση του να αναλαμβάνει η Μαίρη Σαρπ.
Τα αποτελέσματα της έρευνας για το βρεφικό γάλα είναι εντυπωσιακά σε ορισμένες περιπτώσεις. Οπως προκύπτει, ανάλογα με τη μάρκα του γάλατος, η διαφορά στις τιμές σε σχέση με άλλες χώρες είναι από 32% έως 213%.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η Επιτροπή Ανταγωνισμού:
Τα αποτελέσματα της τιμοληψίας δείχνουν την Ελλάδα να είναι η χώρα με τις πιο υψηλές τιμές (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) στα εξεταζόμενα είδη φόρμουλας στην ΕΕ.
Στο Frisolac 0-6 και Frisomel 6-12 οι τιμές στην Ελλάδα είναι από 32% έως 53% υψηλότερα σε σχέση με τη χαμηλότερη τιμή που εντοπίζεται στη Λετονία.
Στην Ελλάδα, η χαμηλότερη τιμή για το Frisolac 0-6 εντοπίζεται σε φαρμακείο με ηλεκτρονικό κατάστημα ενώ περίπου η ίδια τιμή εντοπίζεται σε σουπερμάρκετ της Λιθουανίας.
Η έρευνα για το Almiron 0-6 (Danone- Nutricia) έδειξε ότι οι τιμές στην Ελλάδα είναι από 144% έως 171% πάνω από τη χαμηλότερη τιμή που εντοπίζεται στο Βέλγιο.
Το Almiron 6-12 (Danone- Nutricia) στην Ελλάδα πωλείται από 78% έως 136% υψηλότερα από την χαμηλότερη τιμή για το προϊόν που εντοπίζεται στο Βέλγιο και την Ολλανδία.
Τα γάλατα Milupa 0-6 και 6-12 (Danone – Nutricia) στην Ελλάδα αποκλίνουν από 102%-114% από την Αυστρία που αποτελεί και τη μοναδική χώρα που εντοπίζεται η ετικέτα.
Το βρεφικό γάλα ΝΑΝ 0-6 (Nestlé), στην Ελλάδα, αποκλίνει από 167% έως 213% από την χαμηλότερη τιμή που εντοπίζεται σε Φινλανδία και Σουηδία. Κατ’ αντιστοιχία, η τιμή για το ΝΑΝ 6-12 (Nestlé) στην Ελλάδα είναι από 146% έως 197% πιο υψηλή από την χαμηλότερη τιμή που εντοπίζεται στη Γαλλία.
Τέλος, στην Ελλάδα, το Novalac 0-6 και 6-12 για το οποίο έχουμε συγκρίσιμα στοιχεία από τα φαρμακεία πέντε χωρών (Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία), είναι ακριβότερο από 140% έως 173% σε σχέση με την χαμηλότερη τιμή η οποία εντοπίζεται στην Ιταλία.
Οι χώρες για τις οποίες πραγματοποιείται η σύγκριση τιμών, αφενός είχαν διαθέσιμο στην αγορά το αντίστοιχο προϊόν, αφετέρου υπήρχε διαθέσιμος από τον ΟΟΣΑ ο αντίστοιχος δείκτης στάθμισης. Αυτό συνεπάγεται ότι, ενώ έχει γίνει λήψη τιμών, δεν συμπεριλήφθηκαν στην τελική σύγκριση η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ρουμανία. Για κάθε μια από τις δύο κατηγορίες βρεφικού γάλακτος πραγματοποιήθηκαν τρεις τιμοληψίες εντός του Νοεμβρίου 2023, ήτοι την 1η Νοεμβρίου, στις 20 Νοεμβρίου και στις 30 Νοεμβρίου, στα ίδια σουπερμάρκετ και φαρμακεία. Η ανάλυση έδειξε ότι δεν υπάρχει ομοιογένεια στην παρουσία των ετικετών στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για συγκεκριμένες ετικέτες έχουμε περισσότερα διαθέσιμα στοιχεία σε σύγκριση με άλλες.
Πιο συγκεκριμένα, για την εταιρεία Friesland-Campina και το γάλα Frisolac 0-6 και Frisomel 6-12 έχουμε συγκρίσιμες τιμές μόνο από τρεις χώρες (Ελλάδα, Λετονία, Λιθουανία).
Για τα βρεφικά γάλατα φόρμουλα Almiron 0-6 και 6-12 μηνών της Danone- Nutricia έχουμε συγκρίσιμα στοιχεία από 17 χώρες μέλη της ΕΕ, ενώ για το Milupa 0-6 και 6-12 μηνών της ίδιας εταιρείας, έχουμε συγκρίσιμα στοιχεία μόνο από δύο χώρες. Για το NAN 0-6 και 6-12 μηνών της Nestlé έχουμε τιμές από 15 χώρες μέλη της ΕΕ ενώ για το Novalac 0-6 και 6-12 έχουμε στοιχεία μόνο από πέντε χώρες.
Η τιμοληψία και σύγκριση εστιάζει στο προϊόν «βρεφικό γάλα» και καταγράφει τις τιμές που πωλούνται τα προϊόντα αυτά στα ηλεκτρονικά καταστήματα των δύο μεγαλύτερων σουπερμάρκετ ανά κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πώς έγινε η σύγκριση
Η έρευνα αναφέρει ότι το γάλα αποτελεί τη μοναδική τροφή (και πηγή λήψης νερού) για το βρέφος και άρα το μοναδικό μέσο επιβίωσης του, από τη γέννηση του έως τους 4 πρώτους μήνες της ζωής του. Συνιστά, επίσης, τη βασική τροφή του από 5 έως 8 μηνών, ενώ συνεχίζει απαραίτητα να συμπεριλαμβάνεται στην ημερήσια διατροφή του έως και τη συμπλήρωση των 12 μηνών. Τα χαμηλά ποσοστά μητρικού θηλασμού στην Ευρώπη γενικά, και στην Ελλάδα ειδικότερα (περίπου 76.000 γεννήσεις το 202211 με κάτω από το 50% των βρεφών12 -σύμφωνα με έρευνες- να τρέφεται με μητρικό γάλα), είναι, ταυτόχρονα, στοιχεία δηλωτικά της επιλογής γάλακτος-φόρμουλας για την κάλυψη των αναγκών επιβίωσης και ανάπτυξης των βρεφών. Η παρούσα ανάλυση τιμών εστιάζει στο προϊόν «βρεφικό γάλα» και καταγράφει τις τιμές που πωλούνται τα προϊόντα αυτά στα ηλεκτρονικά καταστήματα των δύο μεγαλύτερων σουπερμάρκετ ανά κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανάλυση δεν δύναται να εντοπίσει στοιχεία ποιοτικής διαφοράς μεταξύ των διαφορετικών ετικετών γάλακτος. Λόγω της ιδιαιτερότητας του προϊόντος, λαμβάνονται, επίσης, τιμές και από ένα φαρμακείο με ηλεκτρονικό κατάστημα ανά χώρα ώστε να έχουμε περισσότερα συγκρίσιμα στοιχεία, δεδομένου ότι από προηγούμενες μελέτες της Επιτροπής Ανταγωνισμού μεγάλο μέρος των πωλήσεων βρεφικού γάλακτος πραγματοποιείται και μέσω φαρμακείων.
Η κατηγορία βρεφικού γάλακτος στην οποία εστιάζει η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι 0 έως 6 μηνών και 6 έως 12 μηνών στην βασική σειρά (εξαιρείται δηλαδή η φόρμουλα με extra χαρακτηριστικά όπως βιταμίνες κ.α.), χάριν της αναγκαιότητας κατανάλωσης σε αυτές τις ηλικίες, στις περιπτώσεις όπου επιλέγεται το γάλα σε σκόνη έναντι του μητρικού θηλασμού.
Οι επιχειρήσεις των οποίων τα προϊόντα παρουσιάζονται είναι α) Friesland Campina, b) Danone Nutricia, c) Nestlé, d) Vian (ΒΙΑΝΕΞ ΑΕ). Πιο συγκεκριμένα, η Friesland Campina συμμετέχει με τα προϊόντα Frisolac 1 (0-6) και Frisomel 2 (6-12). H Danone – Nutricia συμμετέχει με το Almiron 1 (0- 6) και Almiron 2 (6-12) και Milupa 1 (0-6), Milupa 2 (6-12) (Milupa Aptamil (Ελλάδα) = Milupa Milumil (Αυστρία)). Από τη Nestlé εξετάζεται το NAN Optipro 1 (0-6) και το NAN Optipro 2 (6-12). Τέλος, από τη VIAN, η παρουσία της οποίας είναι μόνο στα φαρμακεία, παρουσιάζεται το Novalac 1 (0-6) και Novalac 2 (6-12). Όπως και σε άλλα καταναλωτικά είδη που διατίθενται από πολυεθνικές εταιρίες, έτσι και στο βρεφικό γάλα η ετικέτα αλλάζει από χώρα σε χώρα.
Ως εκ τούτου, για την Danone Nutricia, εντοπίστηκαν ως ισοδύναμα τα προϊόντα Almiron (Ελλάδα, Ισπανία), Aptamil Pronutra (Αυστρία, Βουλγαρία και αλλού), Nutrilon Advanced (Βέλγιο, Τσεχία και αλλού), Aptamil Nutribiotik (Εσθονία και αλλού), Bebilon (Πολωνία) και Gallia Calisma (Γαλλία). Για τη Nestlé, εντοπίστηκαν ως ισοδύναμα τα προϊόντα NAN Optipro (Ελλάδα και αλλού), BEBA (Αυστρία, Τσεχία και αλλού), NAN Pro (Φινλανδία και αλλού) και Nidal (Γαλλία). Για τις τιμές που ελήφθησαν από τη Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Πολωνία, Ρουμανία και Σουηδία, έγινε μετατροπή από τα εθνικά νομίσματα σε ευρώ. Για όλες τις χώρες από τις οποίες ελήφθησαν τιμές, έγινε στάθμιση αυτών με τον δείκτη Comparative Price Level (μηνός Σεπτεμβρίου) που δημοσιεύει ο ΟΟΣΑ λαμβάνοντας ως τιμή βάσης την Ελλάδα (=100), ενώ η σύγκριση γίνεται στην τιμή που προκύπτει για 100 γραμμάρια προϊόντος.
Οι χώρες για τις οποίες πραγματοποιείται η σύγκριση τιμών, αφενός είχαν διαθέσιμο στην αγορά το αντίστοιχο προϊόν, αφετέρου υπήρχε διαθέσιμος από τον ΟΟΣΑ ο αντίστοιχος δείκτης στάθμισης. Αυτό συνεπάγεται ότι, ενώ έχει γίνει λήψη τιμών, δεν συμπεριλήφθηκαν στην τελική σύγκριση η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ρουμανία. Για κάθε μια από τις δύο κατηγορίες βρεφικού γάλακτος πραγματοποιήθηκαν τρεις τιμοληψίες εντός του Νοεμβρίου 2023, ήτοι την 1η Νοεμβρίου, στις 20 Νοεμβρίου και στις 30 Νοεμβρίου, στα ίδια σουπερμάρκετ και φαρμακεία. Η ανάλυση έδειξε ότι δεν υπάρχει ομοιογένεια στην παρουσία των ετικετών στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για συγκεκριμένες ετικέτες έχουμε περισσότερα διαθέσιμα στοιχεία σε σύγκριση με άλλες.