Το προφίλ της εταιρείας η οποία επιχειρεί να προσεγγίσει την περιοχή και να δοκιμάσει τα όρια των τουρκικών προκλήσεων.
Με το ερευνητικό σκάφος της Exxon Mobil να βρίσκεται καθ’ οδόν προς το λεγόμενο «Οικόπεδο 10» της κυπριακής ΑΟΖ –συνοδεία πλοίων του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού- η διεθνής κοινότητα αναμένει με μεγάλο ενδιαφέρον την αντίδραση των τουρκικών αρχών, ιδιαίτερα μετά την άκρως προκλητική στάση που τήρησε απέναντι στις άκαρπες προσπάθειες της ιταλικής ΕΝΙ να προσεγγίσει πριν λίγες ημέρες την περιοχή.
Ο εκπρόσωπος της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας, Suann Guthrie, δήλωσε την περασμένη Κυριακή στο ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) ότι «ύψιστη προτεραιότητα της Exxon Mobil είναι η ασφάλεια των πληρωμάτων των σκαφών που θα διενεργήσουν έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και όσων άλλων βρίσκονται στην περιοχή».
Πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία
Συγκεκριμένα, η διαδικασία θα ξεκινήσει με τη λήψη των απαραίτητων αδειών και δεδομένων με τη βοήθεια ερευνητικών σκαφών. Μετά την ολοκλήρωση των ερευνών στους επόμενους δύο μήνες, θα διενεργηθούν δύο ερευνητικές γεωτρήσεις, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018. Πέρα, όμως, από τα όποια περιβαλλοντικά ζητήματα που τίθενται στο πλαίσιο των γεωτρήσεων, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι απειλές της τουρκικής πολιτικής σκηνής που προέρχονται από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ, που δήλωσε ότι «οι προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο θα έχουν την απάντησή τους», αλλά και από τον εκπρόσωπο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που υπογράμμισε ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικαιώματά της ως προς τις έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ τονίζουν τη σημασία της κυριαρχίας της Κύπρου στα κοιτάσματα χωρίς, όμως, να απαντούν στην ουσία του θέματος των απειλών του Τούρκου πρωθυπουργού για την άφιξη του ερευνητικού πλοίου της Exxon Mobil στην περιοχή. Χαρακτηριστικά, αξιωματούχος του State Department δήλωσε ότι «Η πολιτική των ΗΠΑ για την ΑΟΖ της Κύπρου είναι μακρά και δεν έχει αλλάξει: οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης. Αποθαρρύνουμε κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή».
Παρά τα προβλήματα που παρατηρούνται στα εσωτερικά της εταιρείας και στο γεωπολιτικό περιβάλλον της περιοχής, η εκμετάλλευση της κυπριακής ΑΟΖ αποτελεί μια καινοτομία, που πραγματοποιείται με τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία της Exxon Mobil και που ίσως ανοίξει το δρόμο για νέες επενδύσεις στο χώρο του πετρελαίου.
Η δύσκολη πορεία και η ανάγκη να ανακτήσει τα πρωτεία
Η Exxon Mobil βρέθηκε φέτος στη δεύτερη θέση πίσω από τη Shell, μετά από ένα δύσκολο πρώτο τρίμηνο. Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους ο αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός έχασε τη πρωτιά είναι επειδή τον προηγούμενο μήνα σημείωσε απώλειες 200 εκατομμυρίων δολαρίων μετά την αποχώρησή της από την κοινοπραξία που είχε συνάψει με τη ρωσική Rosneft. Ο στόχος τους ήταν η από κοινού εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στη Θάλασσα Κάρα της Ρωσίας και στη Μαύρη Θάλασσα, όμως, λόγω των κυρώσεων που επέβαλλαν οι ΗΠΑ στη Ρωσία, το 2014 η πολυεθνική αναγκάστηκε να τερματίσει το σχέδιο.
Η καθοδική πορεία της Exxon Mobil διαφαίνεται πιο έντονα μετά την εκλογή του Ντάρεν Γουντς ως Διευθύνοντα Σύμβουλου της πριν από δυο χρόνια. Τα δύο τελευταία χρόνια τα λάθη στη διαχείριση της εταιρείας συσσωρεύονται, με την αποχώρηση από την κοινοπραξία και τις λάθος επιλογές στα σχέδια για την εκμετάλλευση φυσικού αερίου στον Καναδά και το Μεξικό. Τα λάθη αυτά αντικατοπτρίζονται στο χάσιμο της πρωτιάς της εταιρείας από τη Shell αλλά και στα ανεπαρκή έσοδα το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, κάτι που προκαλεί ανησυχία στους αναλυτές και τους επενδυτές. Μάλιστα, πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν ήδη για την αποτυχημένη διοίκηση του Γουντς.
Παρά, όμως, τις τωρινές δυσκολίες, αξίζει να σημειωθεί ότι η Exxon Mobil παραμένει ένας πανίσχυρος πετρελαϊκός κολοσσός, ο οποίος από το 2008 ελέγχει το 3% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Η επίδραση που ασκεί τόσο στον Λευκό Οίκο όσο και στην παγκόσμια πολιτική σκηνή είναι αποτέλεσμα χρόνων lobbying σχετικά με την ύπαρξη κλιματικής αλλαγής αλλά και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η «αυτοκρατορία» της Exxon Mobil επεκτείνεται σε όλο τον κόσμο, από την Ινδονησία και τη Ρωσία έως τη Βενεζουέλα. Παρόλα αυτά, η εταρεία έχει συνδεθεί με ένα αριθμό σημαντικών ατυχημάτων, που οδήγησαν στην ανεξέλεγκτη εκροή πετρελαίου, όπως το 1989 με το «Valdez Oil Spill» μέχρι το πιο πρόσφατο «Mayflower Oil Spill» του 2013.