Στα social media οι αναρτήσεις δίνουν και παίρνουν ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. «Ρακετίστες» και «αντί ρακετίστες» επιχειρηματολογούν με πάθος για το ποιος από τους δύο έχει δίκιο. Η χρήση ξύλινων ρακετών στις ελληνικές παραλίες, μια πολύ δημοφιλής δραστηριότητα για πολλούς λουόμενους, είναι ο εφιάλτης εξίσου πολλών, άλλων λουόμενων.
Αναπόφευκτα, η πρόσφατη απόφαση που πήρε ο Δήμος Βάρης- Βούλας- Βουλιαγμένης για απαγόρευση της χρήσης ξυλορακέτας σε δύο κοσμοσύχναστες παραλίες στο Καβούρι– Πλαζ Αγίου Νικολάου και παραλία Μαλτσινιώτη– με τους παραβάτες να έρχονται αντιμέτωποι με πρόστιμο 1.000 ευρώ, προκάλεσε συζητήσεις και διαφωνίες κι από τις δύο διαφορετικές ομάδες.
Ο συγκεκριμένος Δήμος είναι σήμερα ο μόνος στον οποίο εφαρμόζεται μια τέτοια απόφαση. Πριν από δέκα χρόνια, απαγόρευση για τις ξυλορακέτες είχε επιβάλλει και ο Δήμος Δυτικής Μάνης στην παραλία της Καλογριάς, στη Μεσσηνία. Η εν λόγω απόφαση δεν εφαρμόστηκε ποτέ επί της ουσίας. Προϊστορία έχει βέβαια και η ίδια η απόφαση του Δήμου Βάρης- Βούλας- Βουλιαγμένης.
Η απαγόρευση της χρήσης ξυλορακέτας στην πλαζ Αγίου Νικολάου, από τις πιο αγαπημένες των φανατικών του σπορ στην Αττική, ήρθε το 2006 με την παράβαση να επιφέρει τότε πρόστιμο 10.000 ευρώ. Την επιβολή του μέτρου είχε προκαλέσει η ολοήμερη όχληση κατοίκων που μένουν ελάχιστα μέτρα από την εν λόγω παραλία.
«Στα 18 μόλις μέτρα από την πλαζ, υπάρχει ένα συγκρότημα 48 κατοικιών. Εκεί, έχει τύχει να δω μέχρι και 150 άτομα να παίζουν ρακέτες. Όταν ένοικοι και ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων παραπονέθηκαν σε όσους έπαιζαν ρακέτες ασταμάτητα από το πρωί μέχρι και μετά τις 23:00, κάποιοι από τους τελευταίους, για αντίποινα, χτυπούσαν τα κουδούνια της πολυκατοικίας», περιγράφει στην «Κ» ο δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης και μέλος του ΔΣ της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας), Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.
Ο ίδιος παραδέχεται πως το ύψος του προστίμου ήταν ανεδαφικό και δεν έπειθε κανέναν, ούτε όμως και το επέβαλε ποτέ η δημοτική αρχή. Και καθώς η όχληση των κατοίκων από τον ολοήμερο, σύμφωνα με τον δήμαρχο, διαπεραστικό ήχο της χρήσης ρακετών, συνεχιζόταν αδιάκοπα, το 2017 το ύψος του προστίμου κατέβηκε στα 1.000 ευρώ, με τη λογική να ξεκινήσει να επιβάλλεται. Και πάλι όμως δεν βεβαιώθηκε καμία παράβαση από τη δημοτική αρχή.
Γιατί; «Γιατί δεν ήταν εύκολο να πάρουμε τα στοιχεία από αυτούς που έπαιζαν. Αρνούνταν να συνεργαστούν με τους ανθρώπους της δημοτικής αστυνομίας, οι οποίοι δεν τους… έπειθαν. Σκεφτείτε πως πέρυσι δύο γυναίκες δημοτικοί αστυνόμοι προπηλακίστηκαν από “ρακετοφόρους” σε βαθμό κακουργήματος. Τις απείλησαν ότι θα τις πετάξουν στη θάλασσα με τα ρούχα. Από την άλλη, οι αστυνομικοί της ΕΛΑΣ, δύσκολα μπαίνουν στις παραλίες για τέτοια ζητήματα», λέει ο κ. Κωνσταντέλλος.
H παραπάνω κατάσταση άλλαξε φέτος, όταν και η απαγόρευση της χρήσης ξυλορακέτας συμπεριέλαβε και έτερη πλαζ στο Καβούρι, την παραλία Μαλτσινιώτη. Έχουν επιβληθεί 15 πρόστιμα, με τα 5 εξ αυτών να έχουν ήδη πληρωθεί.
Τι άλλαξε; «Ήρθαν αστυνομικοί από το Α.Τ. Βάρης- Βούλας- Βουλιαγμένης. Να σημειώσω εδώ πως στην παραλία Μαλτσινιώτη, επιτρέψαμε τη χρήση της ρακέτας σε έναν χώρο στη γωνία της παραλίας, ο οποίος είναι απομακρυσμένος από τα σπίτια».
Σημειώνεται πως αντίστοιχη απόφαση είχε πάρει το 2013 και ο Δήμος Δυτικής Μάνης για τη διάσημη και πολυσύχναστη παραλία Καλογριά στη Στούπα, όπου η χρήση ξύλινων ρακετών αλλά και το βόλεϊ στην παραλία, είχαν εξαπλωθεί σε τεράστιο βαθμό. Η απόφαση είχε ληφθεί μετά από διαμαρτυρία του Συλλόγου Επαγγελματιών Στούπας αλλά και του Συνδέσμου Καταλυματιών Δυτικής Μάνης, με αφορμή τον τραυματισμό τουρίστριας η οποία έπαθε κάταγμα στη γνάθο από μπαλιά ξυλορακέτας.
Όπως ανέφεραν τότε οι δύο σύλλογοι σε επιστολή τους στον δήμαρχο Δυτικής Μάνης:
«Η πιο δημοφιλής παραλία της περιοχής μας είναι το πανέμορφο και γραφικό αμμώδες ακρογιάλι της Καλογριάς. Είναι παραλία εκτάσεως 8.000 τ.μ., οργανωμένη με ξαπλώστρες και ομπρέλες, που εκμισθώνει ο Δήμος σε ιδιώτες. Εκ τούτου, ο χώρος που μένει γι’ αυτούς που δεν θέλουν να νοικιάσουν ομπρέλα και ξαπλώστρα, αλλά να καθίσουν στην άμμο ελεύθερα, είναι ελάχιστος και αυτόν τον έχουν καταλάβει οι φανατικοί οπαδοί της ρακέτας, οι οποίοι είναι, κυρίως, άνθρωποι άσχετοι με τον τουρισμό, που δεν σέβονται κανέναν και παίζουν με τρελό ζήλο ανάμεσα στις ξαπλώστρες των επισκεπτών μας, που αντί να χαλαρώσουν και να χαρούν τον ήλιο και τη θάλασσα, σπάνε τα νεύρα τους από τα μπαλάκια που σφυρίζουν δίπλα στα αυτιά τους και κυριολεκτικά τρομοκρατούνται από τα καρφωτά μπαλάκια που δέχονται πολύ συχνά κατακέφαλα. Έχουμε γίνει μάρτυρες εξαιρετικά δυσάρεστων καταστάσεων στο παρελθόν και δέκτες έντονων διαμαρτυριών από τους πελάτες μας. Μάλιστα, οι τραυματισμοί είναι συχνοί».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της περιοχής, Δημήτρη Γιαννημάρα, η απόφαση έμεινε στα χαρτιά και γρήγορα άρθηκε. Ο ίδιος λέει πως η μεν χρήση της ρακέτας εξορθολογίστηκε, ενώ όσον αφορά στο βόλεϊ, η δημοτική αρχή κάλυψε το υπαίθριο παλιό γήπεδο στην παραλία, με υφασμάτινο πλέγμα, για να μην βγαίνει η μπάλα έξω.
«Εθνικό άθλημα» η ξυλορακέτα αλλά και η κατάχρηση του δημόσιου χώρου
Ο Κώστας Βαρδάκης, Πρόεδρος της Α΄ Ένωσης Συλλόγων Αντισφαίρισης Ξυλορακέτας, λέει στην «Κ» πως από τότε που δημιουργήθηκε η ένωση το 2014, οι άνθρωποι που ασχολούνται πιο σοβαρά με το άθλημα και λαμβάνουν μέρος σε διοργανώσεις, αυξάνονται διαρκώς. «Πρόκειται για λαϊκό και εξαιρετικά δημοφιλές άθλημα» λέει ο ίδιος.
Ο κ. Βαρδάκης τονίζει βέβαια, πως οι αθλητές που λαμβάνουν μέρος στα τουρνουά και οι οποίοι φτάνουν σήμερα τους 200, εξασκούνται και παίζουν σε παραλίες οι οποίες διαθέτουν γήπεδα και χώρους για χρήση ξυλορακέτας.
Κατά τον ίδιο, η απόφαση του Δήμου Βάρης- Βούλας- Βουλιαγμένης, είναι αυθαίρετη κι αστήρικτη. «Το καταλαβαίνω για τις ώρες κοινής ησυχίας, αλλά το πρωί, τι πρόβλημα υπάρχει;» λέει ο ίδιος, παραδεχόμενος πάντως πως υπάρχει πρόβλημα.
Όπως εξηγεί: «ο γενικός, άγραφος κανόνας είναι πως στην παραλία, ο καθένας, είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Όπου υπάρχουν χώροι, η εικόνα είναι γενικώς καλή. Είναι όμως πραγματικότητα ότι πολλοί από όσους δεν είναι αθλητές και παίζουν ελεύθερα, δεν σέβονται στοιχειώδεις κανόνες καλής συμπεριφοράς».
Ο κ. Κωνσταντέλλος συμφωνεί με αυτή την τελευταία πρόταση και σημειώνει πως στον μεγάλο δήμο του, οι κλειστές-οργανωμένες πλαζ (αυτές δηλαδή στις οποίες το κοινό πληρώνει είσοδο) διαθέτουν χώρους για παιχνίδι ξυλορακέτας και μπιτς βόλεϊ. Δεν θα μπορούσαν άραγε να υπάρχουν και στις λαοφιλείς ελεύθερες παραλίες έτσι ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις αλλά κι ατυχήματα;
«Για τους περισσότερους δημάρχους είναι αποθαρρυντική η δημιουργία και η συντήρηση ειδικών χώρων. Η συμπεριφορά σημαντικής μερίδας των λουόμενων στις ελεύθερες παραλίες είναι η πιο κακή που επιδεικνύουν, από οπουδήποτε αλλού στον δημόσιο χώρο», λέει ο δήμαρχος και δίνει ένα παράδειγμα: «Από τις 270 ομπρέλες που έχουμε τοποθετήσει στις ελεύθερες παραλίες του δήμου, τις 80 περίπου, τις αντικαθιστούμε κάθε χρόνο λόγω φθορών. Εγκαταστάσεις καταστρέφονται συστηματικά».
Τοπικές αποφάσεις ελλείψει ρυθμιστικού πλαισίου
Σε κάθε περίπτωση, η βούληση ενός δημάρχου να εφαρμόσει μια απόφαση σαν κι αυτή, πρέπει να περάσει από διάφορα στάδια μέχρι να γίνει πράξη.
Όπως εξηγεί ο κ. Κωνσταντέλλος: «Είναι μια απόφαση κανονιστική. Για να θεσπιστεί, χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον του 50% των δημοτικών συμβούλων μιας περιοχής. Στη συνέχεια, αποστέλλεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση για έλεγχο νομιμότητας και έγκριση».
Όταν ρωτάμε τον δήμαρχο αν υπάρχει ένα γενικό ρυθμιστικό πλαίσιο με αυτά που επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται να κάνουν οι λουόμενοι στις παραλίες, ή για τον τρόπο που μπορούν να τα κάνουν αλλά και για το ποιος τα ελέγχει- σημειώνεται πως εντός υδάτων υπεύθυνο είναι το Λιμενικό- ο κ. Κωνσταντέλλος λέει πως αυτό το πλαίσιο, απουσιάζει πλήρως.
«Για ζητήματα όπως οι ρακέτες, το μπιτς βόλεϊ αλλά κι η πρόκληση ηχορρύπανσης από τα μεγάλα ηχεία που φέρνουν πολλοί μαζί τους στις παραλίες, βάζοντας τη μουσική στη διαπασών, δεν υπάρχει ένα κανονιστικό πλαίσιο» υπογραμμίζει και προσθέτει πως όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να ρυθμιστούν κεντρικά μέσα από μια κοινή υπουργική απόφαση των συναρμόδιων υπουργείων Εσωτερικών, Τουρισμού και Ναυτιλίας.
«Μέχρι να έρθει αυτή, εγώ δεν έχω νομική βάση να απαγορεύσω τη χρήση ξυλορακέτας σε παραλίες όπου δεν ενοχλούνται κάτοικοι. Η διασκέδαση στην παραλία είναι κι αυτή δικαίωμα. Χρειάζεται εξειδίκευση μέτρων. Η ΚΕΔΕ μπορεί να ζητήσει ένα τέτοιο ρυθμιστικό πλαίσιο από τα συναρμόδια υπουργεία, αρκεί να συνεννοηθούμε μεταξύ μας οι δήμαρχοι», καταλήγει ο κ. Κωνσταντέλλος.