Ο ιαματικός τουρισμός εμφανίζει σημαντική ανάπτυξη παγκοσμίως και φαίνεται να αποτελεί πλέον ιδιαίτερο κλάδο υψηλού επιπέδου, με σημαντικό παράγοντας ανάπτυξης τη χρησιμοποίηση ιαματικών φυσικών πόρων ή του θαλασσινού νερού.
Μάλιστα εκτιμάται ότι το 2025 ο ιαματικός τουρισμός αναμένεται να είναι μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες στον κόσμο ενώ τα έσοδα της παγκόσμιας αγοράς ιατρικού τουρισμού υπολογίζονται μεταξύ 45,5 δισ. και 72 δισ. δολαρίων, παρουσιάζοντας ρυθμό αύξησης 15% – 25%. Περίπου 14 εκατ. διασυνοριακοί ασθενείς σε όλο τον κόσμο ξοδεύουν κατά μέσο όρο 3.800 – 6.000 δολάρια ανά ιατρική επίσκεψη, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με ιατρικές υπηρεσίες, διασυνοριακές και τοπικές μετακινήσεις και την ενδονοσοκομειακή παραμονή.
Η Ελλάδα έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης και μπορεί να αποτελέσει τον «πρωταγωνιστή» στον ιαματικό τουρισμό, καθώς και στη δημιουργία μονάδων ιαματικής ιατρικής με δεδομένο το μοναδικό βιοκλίμα της και τον συνδυασμό της θάλασσας με τις ιαματικές πηγές.
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Σύνδεσμο Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδος, συνολικά έχουν καταμετρηθεί πάνω από 750 ιαματικές πηγές, από τις οποίες είναι αξιοποιημένες και επισκέψιμες περίπου οι 150-180.
Ωστόσο από αυτές μόνο 82 είναι αναγνωρισμένες ως αξιοποιημένες, αλλά μόλις 15 διαθέτουν σήμα λειτουργίας, σύμφωνα με στοιχεία από την Ελληνική Ακαδημία Ιαματικής Ιατρικής. Την ίδια στιγμή, από τις αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές, σύμφωνα με το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς, η πλειονότητα ανήκει σε δήμους, κάποιες στο Δημόσιο και λίγες σε ιδιώτες.
Επιπλέον, μόλις ολοκληρώθηκε από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.) η τεχνική μελέτη χαρακτηρισμού πηλών και ηφαιστειακών λίθων για ιαματική χρήση. Αναλύθηκαν 99 περιοχές ανά την επικράτεια, ενώ τα σημεία παρατήρησης ανέρχονται σε 514. Το Πηλοθεραπευτήριο Κρηνίδων, η Αγία Τριάδα Μεσολογγίου και η λουτρο-πηλοθεραπεία των Λουτρών Κυλλήνης αποτελούν τις επίσημες ανακηρυγμένες περιοχές για πηλοθεραπεία. Αναμένεται επίσης, η κατάθεση της αίτησης αναγνώρισης του πηλού Σαγιάδας του Δήμου Φιλιατών προς το Υπουργείο Τουρισμού και την Επιτροπή Προστασίας των Ιαματικών Φυσικών Πόρων. Από την ΕΑΓΜΕ έχει ήδη παραδοθεί στον δήμο η σχετική υδρογεωλογική μελέτη αναγνώρισης του πηλού Σαγιάδας με πολύ καλές προοπτικές ανάπτυξης καλύπτοντας όλες τις κατάλληλες προϋποθέσεις τόσο ποιοτικά, μικροβιολογικά όσο και ποσοτικά.
Οι επενδύσεις στον ιαματικό τουρισμό
Η Ελλάδα διαθέτει κάποια κέντρα ιαματικού τουρισμού, αλλά όχι σύγχρονα Health Resorts, τα οποία είναι δημοφιλή σε τουρίστες υψηλής εισοδηματικής στάθμης και μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης για ακόμα περισσότερους επισκέπτες, ακόμα και από το εξωτερικό.
Συνήθως γύρω από τις ιαματικές πηγές αναπτύσσεται αξιοσημείωτη τουριστική δραστηριότητα, με ξενοδοχεία, εστιατόρια κ.λπ., η οποία, ωστόσο, μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να ανταποκριθεί στην πληθώρα των ιαματικών πηγών που διαθέτει η χώρα.
Πέρα από τα διάσημα Καμένα Βούρλα, τα Λουτρά της Αιδηψού, του Καϊάφα, αλλά και τα εξαιρετικά δημοφιλή τα τελευταία χρόνια, Λουτρά Πόζαρ στην Αριδαία, οι υπόλοιπες ιαματικές πηγές είτε έχουν εγκαταλειφθεί, όπως π.χ. η επένδυση του Πλατύστομου στη Λαμία, η οποία γνώρισε δόξες πριν κάποια χρόνια και τώρα γίνεται ξανά προσπάθεια να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της, είτε δεν αξιοποιήθηκαν ποτέ όσο θα έπρεπε.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Therme Βalotesti στο Βουκουρέστι, μια αυστριακή επένδυση 60 εκατ. ευρώ, πολύ κοντά στην Ρουμανική πρωτεύουσα. Πρόκειται για ένα κέντρο που έχει κατορθώσει να είναι το μεγαλύτερο spa στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και να προσελκύει καθημερινά χιλιάδες άτομα, τόσο Ρουμάνους, όσο και επισκέπτες από ξένες χώρες.
Τι σχεδιάζει το ΤΑΙΠΕΔ
Επενδυτική κινητικότητα σε σχέση με τις ιαματικές πηγές της Ελλάδας παρατηρεί το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο αξιοποίησής τους. Το Ξενία Κύθνου, μαζί με τις ιαματικές πηγές, μετά από πολλές προσπάθειες πωλήθηκε σε ισραηλινών συμφερόντων εταιρεία, η οποία πραγματοποιεί μια σημαντική επένδυση στην περιοχής.
Στη Λουτρόπολη Καμένων Βούρλων, ο Όμιλος Μήτση, ο οποίος πλειοδότησε στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για τη μακροχρόνια παραχώρηση του ακινήτου, πρόκειται να πραγματοποιήσει μια επένδυση ύψους 50 εκατ. ευρώ. Το project περιλαμβάνει την αποκατάσταση των εγκαταλειμμένων ξενοδοχείων «Ράδιον» και «Θρόνιον», την αποκατάσταση των υδροθεραπευτηρίων «Ιπποκράτης» και «Ασκληπιός», τη συντήρηση του χώρου πρασίνου και των πεζοδρόμων, τη διαμόρφωση υπαίθριου χώρου στάθμευσης, τη διαμόρφωση περιμετρικού κυκλοφοριακού δακτυλίου οδών ήπιας κυκλοφορίας, τη διατήρηση των λειτουργικών προδιαγραφών του ξενοδοχείου «Γαλήνη».
Για την «Ιαματική Πηγή & Κάμπινγκ Κονιαβίτη» στα Καμένα Βούρλα, μετά από διαγωνιστική διαδικασία ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής η INMO PARCK INVEST S.A., η οποία προσέφερε περίπου 11 εκατ. ευρώ για την αγορά ενός μέρους της περιοχής και την 50ετή μίσθωση της υπόλοιπης έκτασης ενώ θα υλοποιήσει τα επόμενα έτη σημαντικές επενδύσεις, αξίας τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση και την αξιοποίηση του ακινήτου, του παραλιακού μετώπου και των ιαματικών πηγών, με τη δημιουργία πολυτελούς ξενοδοχείου, κατοικιών, μαρίνας, εγκαταστάσεων ευεξίας και καταστημάτων.