Σε διάλεξη στο London School of Economics στο Λονδίνο παρουσίασε η Λούκα Κατσέλη τα πέντε μαθήματα από τη κρίση
Αισιόδοξη για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας εμφανίστηκε η Πρόεδρος της ΕΤΕ Λούκα Κατσέλη σε ομιλία της στο London School of Economics στο Λονδίνο, σε δημόσια διάλεξη με θέμα «Μαθήματα από την ελληνική κρίση».
Η κ.Κατσέλη επισήμανε ότι το τρίτο Μνημόνιο είναι πιο διαχειρίσιμο και έχει μικρότερο υφεσιακό αντίκτυπο από ό,τι τα προηγούμενα, ενώ κάνοντας αυτοκριτική, είπε πως έκανε λάθος όταν ως υπουργός Οικονομίας πίστεψε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε τον χρόνο να προσαρμοστεί δημοσιονομικά και να μην υπογράψει το 1ο Μνημόνιο.
Σύμφωνα με την κ.Κατσέλη, το τρίτο Μνημόνιο δεν περιλαμβάνει τόσα υφεσιακά μέτρα όσο τα προηγούμενα, καθώς:
– Απαιτεί μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα
– Περιλαμβάνει προβλέψεις για τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, νέα προγράμματα αναδιάρθρωσης και βελτιώσεις στην εταιρική διακυβέρνηση
– Προβλέπει ένα ταμείο για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, το οποίο θα κεφαλαιοποιήσει περιουσιακά στοιχεία σε μία περίοδο 30 ετών προκειμένου η χώρα να ανταποκριθεί στις αποπληρωμές προς τον ESM, να μειώσει το χρέος και να κάνει επενδύσεις
– Δίνει προτεραιότητα σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων, στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και την αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος
– Ορίζει ότι μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα ανοίξει η συζήτηση για την επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού χρέους.
Τα 5 διδάγματα της κρίσης
Η κα Κατσέλη συνόψισε σε πέντε τα διδάγματα της κρίσης, όντας άκρως επικριτική έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών για τις «υφεσιακές» πολιτικές που επέβαλαν στην Ελλάδα.
- Σε μια μικρή οικονομία η ύπαρξη των δίδυμων ελλειμμάτων, δημοσιονομικού και ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, την καθιστούν ακόμα πιο ευάλωτη και παράγουν μη βιώσιμο χρέος. Ενδεικτικά ανέφερε πως παρά τον υψηλό ρυθμό ανάπτυξης των δεκαετιών του 1980 και του 1990 η Ελλάδα ανέπτυξε σοβαρό κενό ανταγωνιστικότητας και τελικά συσσώρευσε ελλείμματα που την άφησανεκτεθειμένη σε κερδοσκοπικές επιθέσεις.
- Οι επιθετικές εμπροσθοβαρείς περιοριστικές πολιτικές μπορούν να διαβρώσουν τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Η δομή της εκάστοτε οικονομίας παίζει ρόλο και ότι οι πιστωτές της Ελλάδας είχαν στο νου τους καταρτίζοντας το μνημόνιο το βορειοευρωπαϊκό μοντέλο οικονομίας με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τη δυνατότητα προσαρμογής κερδοφορίας και τιμών. Αντίθετα στην Ελλάδα που η οικονομία βασίζεται σε μικρές επιχειρήσεις, η δραματική μείωση της ρευστότητας οδήγησε σε πολλά λουκέτα, σε υψηλή ανεργία, σε δραματική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και κατά συνέπεια σε επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών.
- Η επιλογή και η αλληλουχία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμης σημασίας. Στην Ελλάδα, ανέφερε, πολλές μεταρρυθμίσεις ανταγωνίζονταν την ανάπτυξη όντας «μεταμφιεσμένα δημοσιονομικά μέτρα». Έδωσε ως παράδειγμα τη μεταρρυθμιστική ατζέντα στην αγορά εργασίας με την εσωτερική υποτίμηση που οδήγησε σε περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.
- Η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας ύπαρξης ενός αποτελεσματικού δικτύου κοινωνικής προστασίας για την επίτευξη βιώσιμων δημοσίων οικονομικών. Η κα Κατσέλη είπε ότι η σημερινή κατάσταση στη χώρα για πολλούς πολίτες είναι άμεση συνέπεια μιας κακοσχεδιασμένης πολιτικής λιτότητας.
- Διδαχθήκαμε πως για να γίνει αποτελεσματική διαχείριση μίας κρίσης, οι θεσμοί της ΕΕ πρέπει να προωθούν την οικονομική σταθερότητα, αλλά με τρόπο που να συνάδει με τη διατήρηση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης και τη δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμών αυτών. Η Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας σχολίασε χαρακτηριστικά ότι τις μέχρι τώρα κρίσεις η Ευρώπη τις διαχειρίστηκε μέσω μίας διακυβερνητικής διαδικασίας που ήταν χρονοβόρα και ανεπαρκής να εξαλείψει τα συστημικά ρίσκα, με την τρόικα να έχει ασθενή δημοκρατική νομιμοποίηση σε εθνικό επίπεδο στις χώρες εφαρμογής προγραμμάτων διάσωσης. Αποτέλεσμα της διαχείρισης των κρίσεων είναι ο αυξημένος ευρωσκεπτικισμός, είπε η κα Κατσέλη.