Σε όλους τους τόνους η κυβέρνηση διαμηνύει τις τελευταίες μέρες ότι δεν θα πρέπει να αναμένονται μαξιμαλιστικές εξαγγελίες από τον Κυριάκο Μητσοτάκη το ερχόμενο Σάββατο από το βήμα της ΔΕΘ. Κάτι τα ασφυκτικά δημοσιονομικά περιθώρια, κάτι το πιο στενό ευρωπαϊκό «κοστούμι» που ισχύει για τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης μετά την παρέλευση της περιόδου έκτακτης ανάγκης, η κατάσταση είναι συγκεκριμένη, γι’ αυτό και στο κυβερνητικό επιτελείο… ξύνουν τον πάτο του βαρελιού προκειμένου να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για τη χρηματοδότηση κρίσιμων παρεμβάσεων, κυρίως για τη στέγη και την οικογένεια.
Οι παρεμβάσεις που θα εξαγγελθούν, πάντως, ακόμα και αυτές που τηρούνται ως επτασφράγιστο μυστικό από το κυβερνητικό επιτελείο, θα είναι άμεσα συνυφασμένες με την καθημερινότητα των πολιτών και με διαπιστωμένα προβλήματα. Ο κ. Μητσοτάκης ψάχνει «έξυπνες κινήσεις» οι οποίες να είναι ουσιαστικές για σημαντικές κοινωνικές ομάδες, αλλά ταυτόχρονα να μην είναι και εξαιρετικά δαπανηρές.
Οπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ» από την όποια έκπληξη μπορεί να αναζητείται, μια κίνηση που είναι στο τραπέζι της κυβέρνησης είναι η περαιτέρω εισοδηματική στήριξη των εργαζόμενων του ΕΣΥ. Ο τρόπος δεν είναι σαφής, με δεδομένα τα ασφυκτικά οικονομικά περιθώρια, αλλά είναι κοινός τόπος και στην κυβέρνηση ότι οι αμοιβές των γιατρών και των νοσηλευτών του ΕΣΥ παραμένουν χαμηλές. Την ερχόμενη εβδομάδα θα κλειδώσουν και η φόρμουλα και το ύψος της ενίσχυσης.
Βεβαίως, όλο το προηγούμενο διάστημα έχουν γίνει κινήσεις στήριξης του εισοδήματος τόσο με την ad hoc αύξηση 10% που ίσχυσε από τις αρχές του 2023 με κόστος 65 εκατ. ευρώ όσο και με τις αυξήσεις που δόθηκαν συνολικά στα μισθολόγια του Δημοσίου από τις αρχές του 2024, ύψους 20 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, αυξήσεις της τάξης του 20% δόθηκαν και στις εφημερίες, με ετήσιο κόστος περί τα 45 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το ΕΣΥ εξακολουθεί να χειμάζεται.
Η κυβέρνηση επεδίωξε το προηγούμενο διάστημα να βρει και άλλες λύσεις, όπως τη δυνατότητα γιατρών του ΕΣΥ να έχουν και παράλληλη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και να λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή είτε μέσω της συμμετοχής τους στα απογευματινά χειρουργεία είτε μέσω της συμμετοχής τους στον προσωπικό ιατρό. Επίσης, εκκρεμεί το επόμενο διάστημα η ΚΥΑ του υπουργείου Υγείας που θα παρέχει επιπλέον κίνητρα σε γιατρούς που υπηρετούν σε ακριτικές περιοχές.
Κονδύλια για τα σχολικά κτίρια
Ενα δεύτερο πεδίο που είναι στο μικροσκόπιο είναι η εκπαίδευση. Σε σύσκεψη την περασμένη Πέμπτη ο κ. Μητσοτάκης και ο Κυριάκος Πιερρακάκης ανακοίνωσαν 11 παρεμβάσεις επί της σχολικής καθημερινότητας, συμπεριλαμβανομένου και του διορισμού 10.000 μόνιμων εκπαιδευτικών. Μεγάλη συζήτηση έγινε για την επαναφορά της αποβολής σε περίπτωση που μαθητής κάνει χρήση του κινητού του εντός της τάξης.
Οι παρεμβάσεις για τα σχολεία, όμως, δεν εξαντλούνται στην επαναφορά του ποινολογίου ή στη λειτουργία του ψηφιακού φροντιστηρίου, αλλά θα ανακοινωθούν ενέργειες αποκατάστασης και των σχολικών κτιρίων, πολλά εκ των οποίων είναι πεπαλαιωμένα και σε κακή κατάσταση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», το υπουργείο Παιδείας έχει καταφέρει να βρει ένα ικανό κονδύλι, το τελικό ύψος του οποίου δεν έχει κλειδώσει, για ανακαινίσεις κτιρίων ώστε να φύγουμε από τις εικόνες με τις… τουρκικές τουαλέτες. Η παρέμβαση θα είναι κατά τα πρότυπα των ενεργειών εκσυγχρονισμού που έχουν τρέξει στα νοσοκομεία, εν πολλοίς με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στήριξη στις οικογένειες
Ενα βασικό σκέλος της τοποθέτησης του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη θα αφορά και την ουσιαστική στήριξη των οικογενειών που αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος ζωής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κυβερνητικό επίπεδο έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία του Εθνικού Σχεδίου για το Δημογραφικό, το οποίο κατάρτιζε σε συνεννόηση με το Μέγαρο Μαξίμου η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, όμως ο πρωθυπουργός το εξαίρεσε από την ατζέντα του Υπουργικού της Τετάρτης προκειμένου ο ίδιος να ανακοινώσει τις κρίσιμες παρεμβάσεις που θα δρομολογηθούν.
Κάποια από τα μέτρα έχουν ήδη προεξοφληθεί και το «ΘΕΜΑ» έχει αναφερθεί σε αυτά, όπως η αύξηση του επιδόματος τέκνων, το επίδομα στέγασης και ενδεχομένως και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Το «ΘΕΜΑ», επίσης, αποκάλυψε προ δύο εβδομάδων τον νέο σχεδιασμό για το επίδομα ανεργίας, με αναλογικότερο υπολογισμό του και εμπροσθοβαρή καταβολή του, αλλά και αυστηρότερες προϋποθέσεις για την ένταξη κάποιου στην «ομπρέλα» του.
Εκτός αυτών, όμως, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο πρωθυπουργός καλείται να πάρει μια απόφαση για την ουσιαστική εξίσωση των τριτέκνων με τους πολύτεκνους, κάτι που επιφέρει μια σειρά εκπτώσεων και διευκολύνσεων σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής. Στο ίδιο πλαίσιο, το υπουργείο Παιδείας έχει αναλάβει να επεξεργαστεί παρεμβάσεις και στις μετεγγραφές φοιτητών για τους τρίτεκνους. Αυτό που δεν μοιάζει να προχωρά, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η περαιτέρω στήριξη οικογενειών με δεύτερο παιδί ή των μονογονεϊκών οικογενειών πέραν του υφιστάμενου πλαισίου.
Αντιθέτως, ένα μέτρο με μικρό δημοσιονομικό κόστος, αλλά υψηλό συμβολισμό, που φέρεται να μελετά η κυβέρνηση είναι η μείωση του φορολογικού συντελεστή στο ελάχιστο για τα bonus που δίνουν μεγάλες εταιρείες για την απόκτηση και άλλων παιδιών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πετρελαϊκής Motor Oil που ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι θα προσφέρει στις οικογένειες των εργαζομένων της για κάθε παιδί μετά το 2ο 5.000 ευρώ με τη γέννηση, 5.000 ευρώ μόλις το παιδί συμπληρώσει τα πρώτα 6 έτη ζωής, 5.000 ευρώ αφού γίνει 12 ετών και τέλος 5.000 ευρώ με την ενηλικίωσή του. Τα ποσά αυτά, όσο συμβολικά και αν είναι, φορολογούνται, συνεπώς ο στόχος αυτού του μέτρου θα είναι να δοθεί κίνητρο και στις επιχειρήσεις να μπουν στο παιχνίδι της στήριξης οικογενειών που αντιμετωπίζουν δυσανάλογα υψηλό κόστος ζωής.
Παρεμβάσεις για πολλούς
Είναι προφανές ότι μετά από ένα δύσκολο καλοκαίρι, ένα μη αναμενόμενο αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, την πυρκαγιά στην Αττική που θόλωσε την εικόνα μιας κατά τα άλλα ικανοποιητικής αντιπυρικής περιόδου και το παρατεταμένο «ζόρισμα» των πολιτών από την ακρίβεια, η κυβέρνηση αναζητά μια πολιτική επανεκκίνηση με άξονα τις μεταρρυθμίσεις αλλά και τις παρεμβάσεις στην καθημερινότητα. Μικρές ή μεγάλες.
Σε αυτή τη λογική και ο κ. Μητσοτάκης καταρτίζει την ομιλία του για το επόμενο Σάββατο, πορευόμενος σε ορίζοντα τετραετίας, με δεδομένο ότι εκλογές θα γίνουν το 2027. Αυτό επισημαίνει ο ίδιος και σε αρκετούς που περνούν αυτές τις ημέρες από το γραφείο του και συζητούν για τα μελλούμενα, δίνοντας την εικόνα ότι δεν σκοπεύει να κάνει βιαστικές κινήσεις.
Από την άλλη, μεταξύ της προσέγγισης να κάνει μερικές «εντυπωσιακές» και στοχευμένες κινήσεις από το βήμα της ΔΕΘ και του να ανακοινώσει περισσότερα μέτρα, ίσως μικρότερης εμβέλειας, αλλά για περισσότερες κοινωνικές ομάδες, ο κ. Μητσοτάκης κλίνει προς τη δεύτερη στρατηγική. Εισηγήσεις για την πρώτη υπήρξαν, ενώ σε αυτή τη γραμμή μοιάζουν να είναι κυρίως βουλευτές της Ν.Δ. που σε ιδιωτικές συζητήσεις τους μοιράζονται προβληματισμούς έχοντας πάρει «θερμοκρασία» από τις εκλογικές τους περιφέρειες τις προηγούμενες εβδομάδες.
Ο κ. Μητσοτάκης, όμως, καλείται να ισορροπήσει μεταξύ της πολιτικής αναγκαιότητας η κυβέρνηση να ξαναπιάσει το νήμα και του να μην τινάξει την μπάνκα στον αέρα. Και παράλληλα, να δείξει ότι το επόμενο διάστημα σηματοδοτεί την εκπλήρωση δεσμεύσεων και όχι απλώς την ανάληψη νέων.
Εργα, όχι μακέτες
Βασικό σκέλος του πρωθυπουργικού σχεδιασμού, παράλληλα, είναι το επόμενο διάστημα να γίνουν στους πολίτες εμφανή τα δημόσια έργα που επηρεάζουν αρκετά σημαντικές περιοχές. Στο επίκεντρο του κυβερνητικού σχεδιασμού βρίσκεται η Θεσσαλονίκη, όπως φάνηκε και από την πρόσφατη επίσκεψη Μητσοτάκη στην πόλη, με την προαναγγελία έναρξης λειτουργίας του μετρό στις 30 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους, μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις.
Παράλληλα, για το 2025 δρομολογείται και η επέκταση προς την Καλαμαριά. Ως προς το Flyover, ένα έργο που εκτιμάται ότι θα δώσει κυκλοφοριακή ανάσα στην υπερκορεσμένη πόλη, η δέσμευση Μητσοτάκη είναι ότι θα έχει ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές του 2027. Η αλλαγή κλίματος στην πόλη ήταν αισθητή για τον κ. Μητσοτάκη και στην πρόσφατη συνάντηση που είχε με τους «γαλάζιους» βουλευτές στην Α’ και Β’ Θεσσαλονίκης, οι οποίοι πολλές φορές μεταφέρουν κυρίως παράπονα και προβληματισμούς. Σύμφωνα με κυβερνητικό στέλεχος, ένας λόγος για τη μερική αλλαγή κλίματος είναι τα αρκετά νέα λεωφορεία που κυκλοφορούν στους δρόμους της πόλης.
Τα 110 ηλεκτροκίνητα λεωφορεία που ενσωματώθηκαν στα δρομολόγια αποτελούν περίπου το 1/3 του στόλου που κυκλοφορεί σε καθημερινή βάση, οπότε η επίδρασή τους είναι αρκετά αισθητή. Κρίσιμη είναι η παρέμβαση στα αστικά λεωφορεία και στην Αθήνα, με τα πρώτα 30 από την παρτίδα των 211 νέων που παρελήφθησαν, ενώ εκκρεμεί για τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την προμήθεια άλλων 300 λεωφορείων μέσω leasing.
Σε κάθε περίπτωση, το σύνθημα του κυβερνητικού επιτελείου είναι «έργα, όχι μακέτες», με κυβερνητική πηγή να εξηγεί στο «ΘΕΜΑ» ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι πυκνοί σε εγκαίνια. Μάλιστα, το απόγευμα της Δευτέρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρίσκεται στην πολύπαθη Θεσσαλία, και συγκεκριμένα στη Λάρισα, όπου μαζί με κυβερνητικό κλιμάκιο και τον περιφερειάρχη Δημήτρη Κουρέτα θα παρουσιάσουν τα αντιπλημμυρικά έργα που δρομολογούνται, στον απόηχο και της μεγάλης καταστροφής του «Daniel».