Οι αλλαγές που εξετάζει η κυβέρνηση για την Golden Visa σε περιοχές που αντιμετωπίζουν οικιστική πίεση – αστικά κέντρα και νησιά – κυριάρχησε στην απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ερώτηση για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης μετά από ερώτηση του Νίκου Ανδρουλάκη στην Βουλή στην «Ώρα του πρωθυπουργού».
Η ομιλία Μητσοτάκη λεπτό προς λεπτό
– Τέλος θέλω να κάνω μια ειδική αναφορά στις τράπεζες που φαίνονται διστακτικές να χρηματοδοτήσουν την αγορά ακινήτων. Πρέπει να είναι πιο τολμηρές και βέβαια πρέπει να ανοίξει η αγορά των στεγαστικών δανείων από μη τραπεζικά ιδρύματα.
– Το συνολικό άθροισμα των αποφάσεων της παρέμβασής μας στην οικιστική πολιτική είναι 2,3 δισ.
– Για να μην αφήσω ασχολίαστο το θέμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων δεν έχει εύκολη και προφανή λύση. Είναι βέβαιο ότι έχουν αφαιρέσει πολλά σπίτια για μακροχρόνια μίσθωση. Υπάρχει κίνδυνος για ολόκληρες γειτονιές που ενοικιάζονται μόνο μέσω Airbnb.
– Άκουσα όσα είπατε κ. Ανδρουλάκη για τα κλειστά ακίνητα. Ας διαθέσει τα κλειστά ακίνητα ο δήμαρχος Αθηναιών σε ευάλωτα νοικοκυριά και όχι σε συλλογικότητες και καταλήψεις
– Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι σημαντικό εργαλείο αλλά δεν υπάρχει ταμείο pass για να αντιμετωπίζονται όλα τα προβλήματα της χώρας.
– Ένα σύνθετο πρόβλημα προϋποθέτει συνείδηση του οικονομικού αποτυπώματος που θα αφήσει κάθε μέτρο. Η στεγαστική πολιτική είναι μέρος του συνολικού οικονομικού οικοδομήματος της χώρας. Άρα είναι λάθος ο αφορισμός ότι δεν μας ενδιαφέρει καθόλου το θέμα της στεγαστικής ακρίβειας. Καλό είναι να μην ακούγονται απλοικά επιχειρήματα όπως πλαφόν στα ενοίκια που δεν έχουν δουλέψει πουθενά και διαστρεβλώνουν την αγορά. Θυμάστε τον διάλογο για το κόστος της προεκλογικής δέσμευσης για κατασκευή 150.000 κοινωνικών κατοικιών
– Θα διαπιστώσετε ότι δεν είναι λίγα αυτά που έχουν γίνει με αιχμή το στεγστικό και μάλιστα θα λειτουργήσει portal στεγαστικής πολιτικής ώστε όποιος θέλει να μπορεί βρει πληροφορίες και να ξέρει εγκαίρως αν τον ενδιαφέρει κάτι για να προετοιμάζεται ανάλογα
– Έχουμε ολιστικό σχέδιο για τη στήριξη όσων δεν έχουν δυνατότητα στέγασης. Είναι πολυ συγκινητικό όταν μπορούμε να δώσουμε σπίτι σε ανθρώπους που ζουν στον δρόμο. Για την κυβέρνηση δεν υπάρχουν αόρατοι πολίτες.
– Ακούω και την πρόταση για όσους έχουν ακίνητα Golden Visa να τα μισθώνουν μόνο μακροχρόνια και οχι βραχυπρόθεσμα. Το βρίσκω ενδιαφέρον.
– Πολύ σύντομα θα υπάρξει περαιτέρω παρέμβαση όχι για πλήρη αναστολή του μέτρου αλλά ξέκαθαρίζοντας ότι αφορά επενδύσεις πολύ μεγαλύτερης κλίμακας που δεν ανταγωνίζονται το μέσο ακίνητο.
– Ο διαχωρισμός περιοχών στην Αττική όπου κάπουν έχουν όριο 250.000 και άλλα 500.000 έχει δημιουργήσει πίεση προς τη δυτική Αθήνα όπου έχουμε αύξηση και εκεί. Συζητούμε και θα ανακοινώσουμ σύντομα είναι περαιτέρω αύξηση του ορίου επενδύσεων που θα αφορα όλες εκείνες τις περιοχές που δέχονται πίεση στην τιμή της αύξηση των ενοικίων και αναφέρομαι και σε αστικά κέντρα και τα νησιά. Μπορεί να πάει στα 800.00 ευρώ ή μπορεί να κρατήσουμε 250.000 ευρώ για περιοχές που δεν υπάρχει οικιστική πίεση
– Για τη Golden Visa έχετε επιλέξει να είναι ο κακός για την αγορά ακινήτων. 7% της αγοραπωλησίας πήγε σε αυτό.
– Στη βραχυχρόνια μίσθωση όσοι διαθέτουν πάνω από 3 και την έχουν κάνει επαγγλεματική εκμετάλλευση επιβαρύνονται με τέλη ξενοδοχειακών επιχειρήσεων
– Σε αυτό βοηθάει η ίδια η αγορά καθώς όσο οι τιμές των ενοικίων ανεβαίνουν όποιος έχει κλειστό ακίνητο το σκέφτεται δεύτερη φορά να επενδύσει χρήματα για να το ανακαινίσει με βοήθεια από το κράτος
– Έχουμε και τα προγράμματα εξοικονομώ ή το νέο πρόγραμμα ανακαινίζω-ενοικιάζω που ξεκινά άμεσα και έχει σημαντικό φορολογικό κίνητρο για να ανοίξουν δεκάδες χιλιάδες κλειστές κατοικίες. Προχθές άνοιξε κύκλος 110 εκατ. για να καλυφθούν ενεργειακές αναβαθμίσεις για ευάλωτα νοικοκυριά.
– Αδικείτε την κυβέρνηση όταν λέτε ότι δεν έχουμε ασχοληθεί καθόλου με την αύξηση στις τιμές των ακινήτων. Η κυβέρνηση το 2019 μείωσε τον ΕΝΦΙΑ αθροιστικά κατά 35%, διευκολύναμε την κινητικότητα στην αγορά μέσω της κατάργησης του φόρου γονικών παροχών με αποτέλεσμα σε 2 χρόνια να έχουν γίνει πάνω από 140.000 τέτοιες μεταβιβάσεις. Και βέβαια δεν υπάρχει ΦΠΑ σε νεόδμητες οικοδομές ένα μέτρο που παρατείνουμε.
– Καλό είναι να μην προτείνουμε λύσεις copy-paste αλλά να συνδιαμορφώσουμε λύσεις που να είναι εφαρμόσιμες και σωστά κοστολογημένες εντός των δυνατοτήτων του κρατικού προυπολογισμού
– Την ώρα που η ελληνική οικονομία έχει αλλάξει τροχιά και οι τράπεζες έχουν επιστρέψει στον χρηματοδοτικό τους ρόλοι ο όψιμος πληθωρισμός αύξησε τα κόστη δομικών υλικών και τα επιτόκια για στεγαστικό δανεισμό
– Αλήθεια είναι ότι πολλά μεσαία και χαμηλά εισοδήματα στράφηκαν στη βραχυχρόνια μίσθωση. Δεν είναι όφελος μόνο για τους μεγάλους αλλά και για τους μικρούς. Αλήθεια είναι ότι η Golden Visa είναι μέτρο που έχει φέρει πάνω από 2 δισ. ευρώ σε κεφάλαια και όταν εφαρμόστηκε ήταν για να δώσει ώθηση στη στεγαστική αγορά
– Μην ξεχνάμε ότι χαμηλά εσοδα, υψηλοί φόροι οδήγησαν στο παρελθόν να μην ανακαινίζονται τα κτήρια. Υπολογίζουμε 700.000 κτήρια μπορεί να είναι κλειστά και να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία
– Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι το ίδιο απλή πολύ περισσότερου που δεν είναι μόνο ελληνικό. Άλλο η Αυστρία που έχει μεγάλη παράδοση στη στεγαστική πολιτική, άλλη κουλτούρα έχουν Ισπανία και Πορτογαλία και άλλη η δομή ακινήτων στη χώρα μας που δεν είχε ποτέ μεγάλα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής. Στη χώρα μας 7 στα 10 νοικοκυριά μένουν στο δικό τους σπίτι
– Θέλω να θυμίσω ότι η αύξηση στις τιμές των ακινήτων είναι σημαντική τα τελευταία χρόνια αλλά ας θυμηθούμε την αφετηρία μετά την υπερδεκαετή κρίση. Η οικονομία πηγαίνει καλά και χαίρομαι που το αναγνωρίζετε. Οι τιμές των ακινήτων δεν έχουν φτάσει στα επίπεδα του 2007-2008, Έχουν αυξηθεί σημαντικά από μια χαμηλή βάση.
– Πράγματι τα τελευταία χρόνια οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, ένας θεσμός που έχει τονώσει την αγορά των ακινήτων αλλά περιορίζει και τον διαθέσιμο των ακινήτων και διαμερισμάτων για μακροχρόνια μίσθωση.
– Το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται και σε περιοχές όπου υπάρχει πίεση λόγω της τουριστικής ανάπτυξης όπως για δημόσιους λειτουργούς και έτσι οι πολίτες της περιφέρειας δεν έχουν τους γιατρούς ή τους εκπαιδευτικούς που τους χρειάζονται
– Συμφωνώ στη διάγνωση του προβλήματος
– Είναι ευκαιρία να συνδιαμορφώσουμε ένα κοινό τόπο για ένα σημαντικό ζήτημα αυτός της στέγης
Η ερώτηση Ανδρουλάκη
Ξεκινώντας την ερώτησή του ο Νίκος Ανδρουλάκης σημείωσε ότι «τα τελευταία χρόνια το κόστος στέγασης έχει αυξηθεί. Η σωρευτική αύξηση την περίοδο 2018-2022 έφτασε το 50%».
Όπως είπε «πολλοί κάτοικοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης αναγκάζονται να μετακομίσουν. Πολυκατοικίες στα κέντρα των πόλεων μετατρέπονται σε ξενοδοχεί βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η Golden Visa οδηγεί στον αφελληνισμό ολόκληρων περιοχών. Σκεφτείτε σε πόσο δύσκολη θέση είναι νέοι φοιτητές που πάνε να εγγραφούν σε σχολές μετά τις πανελλαδικές εξετάσεις. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι φτάνουν στο σημείο να κάνουν μηχανογραφικά όχι βάσει των πραγματικών φιλοδοξιών αλλά βάσει της οικονομικής δυνατότητας της οικογένειάς τους».
«Το αποτέλεσμα της έλλειψης πολιτικής βούλησης από την κυβέρνηση οδήγησε αυτή η στεγαστική κρίση να έχει γιγαντωθεί. Εμείς έχουμε καταθέσει προτάσεις και μετά τις πιέσεις φέρατε μια σειρά μέτρων που όμως δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του. Η αδιαφορία σας καταγράφεται στο πώς αντιμετωπίζετε το Ταμείο Ανάκαμψης. Εντάξατε 100 κατοικίες στην Ελλάδα ενώ η Πορτογαλία έχει εντάξει 26.000 είτε μέσω νέων κατασκευών ή μέσω ανακατασκευών» συνέχισε ο κ. Ανδρουλάκης. «Πολύ απλά περιφρονείτε τις μεγάλες ανάγκες του λαού».
«Σιγά-σιγά το δικαιώμα στην κατοικία μετατρέπεται σε πολυτέλεια και αυτό πρέπει να το ανατρέψουμε άμεσα, συμπλήρωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Το μέτρο Σπίτι μου ύψους 1 δισ. εκατ. αφορά 1.800 δικαιούχους αλλά εμείς μιλάμε γι αυτούς που δεν μπορούν όχι μόνο να αγοράσουν ούτε να νοικιάσουν, είπε ο κ. Ανδρουλάκης παρουσιάζοντας τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ.
Προτείνουμε δημιουργία δεξαμενής κοινωνικών κατοικιών. Ένα μέρος αυτών, το μικρότερο όπως στις χώρες της Ιβηρικής και είτε θα κατασκευαστούν από την αρχή ή θα ανακασκευαστούν και θα μπουν στην δεξαμενή και τα νεόδμητα θα είναι τα λιγότερα, πρότεινε ο κ. Ανδρουλάκης. Οι κατοικίες αυτές θα παραχωρούνται μόνο προς ενοικίαση, παραμένουν εσαεί στην διάθεση του κράτους ώστε να υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης της κατάστασης της αύξησης των μισθωμάτων.
«Προτείνουμε να υπάρξει ρητή απαγόρευση να διατίθενται προς βραχυχρόνια μίσθωση όσα ακίνητα έχουν αγοραστεί μέσω της Golden Visa. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε υψηλότερα ενοίκια» είπε ακόμα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Ειδικά για την Golden Visa είπε ότι «καλώς έγινε αρχικά αλλά είναι ένα φάρμακο που έγινε φαρμάκι για χιλιάδες νέους στη χώρα μας γιατί αυτή η πολιτική είναι βασική για την αύξηση των ενοικίων στρεβλώνοντας την αγορά καθώς οι τιμές διαμόρφωνονται στη λογική της αγοράς και της ζήτησης. Ακόμα και το ΔΝΤ σε έκθεσή του είπε ότι η αγορά στην Ελλάδα δεν λειτουργεί με αυτούς τους όρους».