Πάνω από το 15-20% των καταναλωτικών δανείων χορηγούνται εκτός του τραπεζικού δικτύου, δηλαδή μέσα από συνεργαζόμενους λιανέμπορους. Οι τράπεζες επένδυσαν σημαντικά κεφάλαια το προηγούμενο διάστημα στην ανάπτυξη λογισμικού που δίνουν πρόσβαση στον λιανέμπορο σε συγκεκριμένο κομμάτι στο μηχανογραφικό, ώστε σε δευτερόλεπτα να ζητούν και να λαμβάνουν έγκριση ή απόρριψη καταναλωτικού δανείου. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο εννεάμηνο σε περίπου 140 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, πωλήσεις της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ τον χρόνο, με αυξανόμενο ρυθμό, αναμένουν οι τράπεζες, μέσω τρίτων επιχειρήσεων που δεν ανήκουν στον χρηματοοικονομικό κλάδο, αλλά και από τη διάθεση software και λύσεων λογιστηρίου και άλλων μη τραπεζικών υπηρεσιών από τα ψηφιακά τους κανάλια. Το μέγεθος αυτό περιλαμβάνει κι άλλες υπηρεσίες, όπως πώληση τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών γενικότερα από επιχειρήσεις του μη τραπεζικού κλάδου. Πρόκειται για το λεγόμενο «Banking-as-a-Service», το οποίο έχει ήδη ενσωματωθεί στο στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης των τραπεζών και ήδη παράγει σχεδόν το 12% των καταναλωτικών δανείων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η αγορά αυτοκινήτου. Η υπηρεσία αυτή θα αποτελέσει και ένα από τα βασικά προϊόντα της ιντερνετικής τράπεζας των Πειραιώς-Natech, δίνοντας τη δυνατότητα σε μη τραπεζικά ιδρύματα να κάνουν τις δικές τους «χρηματοοικονομικές υπηρεσίες».
Εστιάζοντας μόνο στην καταναλωτική πίστη και στο λιανικό εμπόριο, τα μοντέλα των «άτοκων δόσεων” ή το «σπάσιμο σε 4 δόσεις” ή «αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα” αποτελούν πλέον έναν ακόμα εναλλακτικό τρόπο πληρωμής, προώθησης προϊόντων και βελτίωσης της ρευστότητας για τους εμπόρους. Πίσω από όλες αυτές τις μεθόδους υπάρχει ένα δάνειο, το οποίο εγκρίνεται online από τη τράπεζα μέσα από το κατάστημα του εμπόρου. Ο πελάτης πληρώνει την πρώτη δόση, αλλά η τράπεζα που εγκρίνει το δάνειο πληρώνει στον έμπορο όλο το ποσό.
Υφιστάμενες συνεργασίες
Ήδη, από τις επιτυχημένες συνεργασίες μεταξύ Εθνικής Τράπεζας-Κωτσόβουλου, Alpha Bank-Public, Eurobank με Γερμανό, Πράκτικερ και άλλους, έχουν ήδη ενισχύσει την καταναλωτική επέκταση κατά περίπου 140 εκατ. ευρώ. Τα νέα καταναλωτικά δάνεια στο οκτάμηνο συνολικά ανήλθαν σε περίπου 760 εκατ. ευρώ. Μέχρι το τέλος του έτους, εκτιμάται ότι οι νέες χορηγήσεις μέσω συνεργασιών θα είναι τουλάχιστον άλλα 40 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας το τελικό ποσό πάνω από τα 180 εκατ. ευρώ. Εφόσον συμβεί αυτό, το μερίδιο των λιανικών αλυσίδων στη συνολική πίτα των καταναλωτικών δανείων θα φτάσει περίπου σε εκείνο που αντιστοιχεί στην αγορά αυτοκινήτου (με δάνειο).
ΤΒΙ και η νέα τράπεζα των Natech-Πειραιώς
Σε αυτή την αγορά έχει εισέλθει στην ελληνική αγορά η TBI Bank, με τη μέθοδο πληρωμής «αγόρασε-τώρα, πλήρωσε αργότερα” (Buy Now, Pay Later ή BNLP), ενώ πιο πρόσφατε έφερε και το μοντέλο «split in 4”. Δηλαδή το σπάσιμο σε τέσσερις άτοκες δόσεις.
Το buy now-pay later («BNPL”) εντάσσεται στην γκάμα των προϊόντων της νέας ανεξάρτητης ιντερνετικής τράπεζας των Natech και Τρ. Πειραιώς, η οποία βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο πριν το λανσάρισμα στην αγορά. Η νέα ιντερνετική τράπεζα προσδοκά έσοδα άνω των 50 εκατ. ευρώ μέχρι το 2025 και προσέλκυση περισσότερων από 1 εκατ. πελάτες στον Όμιλο. Πέρα από το «buy now-pay later”, η ιντερνετική τράπεζα της Πειραιώς θα προσφέρει «banking-as-a-service” (παροχή χρηματοοικονομικών προϊόντων μέσω άλλων επιχειρήσεων), καταναλωτικά προϊόντα κά. Απαιτεί επενδύσεις 40 εκατ. ευρώ στη 2ετία και αναμένεται να προσελκύσει νέο κοινό και να συμβάλει στην ελάφρυνση των καταστημάτων κατά 25%.
Πώς λειτουργεί
Η παροχή των άτοκων δόσεων και γενικότερα το μοντέλου του BNPL μέσω λιανικών αλυσίδων, πραγματοποιείται μέσω ενός μικρού σε ποσό και μικρής διάρκειας άτοκου δανείου. Το μοντέλο αυτό εξυπηρετεί αγορές μέχρι 10.000 ευρώ, ανάλογα με την αγορά και το προφίλ του καταναλωτή.
Ο πελάτης πληρώνει την πρώτη δόση την ημέρα της αγοράς, αλλά η τράπεζα καταβάλει στον έμπορο ολόκληρο το ποσό, χωρίς να περιμένει την καταβολή των δόσεων από τον πελάτη. Ως αντάλλαγμα, ο έμπορος καταβάλει μια προμήθεια στην τράπεζα. Λόγω των μικρών ποσών και της φύσης των προϊόντων (πχ κινητό τηλέφωνο) ο κίνδυνος αθέτησης πληρωμής επωμίζεται από τον έμπορο και την τράπεζα. Στις 90 ημέρες καθυστέρησης το δάνειο πλέον θεωρείται κόκκινο και στις 120 ημέρες διαγράφεται με αντίστοιχη ζημία για την τράπεζα. Λόγω της φύσης και του ύψους των αγορών αυτών δεν γίνονται κατασχέσεις ή δεν προβλέπονται ένδικα μέσα. Ωστόσο, ο καταναλωτής που δεν πληρώσει θα εμφανιστεί στη μαύρη λίστα του Τειρεσία και δεν θα μπορεί να κάνει χρήση της υπηρεσίας αυτής.
Γιατί κερδίζει έδαφος
Η τάση αυτή βρήκε παρθένο πεδίο ανάπτυξης στην ελληνική αγορά από την έναρξη της πανδημίας, καθώς έδωσε λύσει τρία ζητήματα ταυτόχρονα:
-Πρώτον, εναλλακτικός τρόπος πληρωμής κυρίως σε νέους και σε καταναλωτές χωρίς υψηλά εισοδήματα. Επίσης, αναφέρεται σε καταναλωτές που θεωρούν ξεπερασμένη ακόμα και τη χρήση κάρτας στις πληρωμής, ενώ η αίτηση για καταναλωτικό δάνειο, ειδικά για μικρά ποσά, ίσως να μην περνά από το μυαλό -ειδικά με επίσκεψη σε τραπεζικό κατάστημα.
-Δεύτερον, νέο τρόπο πώλησης προϊόντων από τους εμπόρους, με εξασφάλιση της ρευστότητας και μείωση του κινδύνου των δόσεων.
-Τρίτον, την προσέλκυση νέας και δυναμικής πελατείας, ηλικίας 20-35 ετών που θεωρεί ακόμα και την πληρωμή με κάρτα ξεπερασμένη, ενώ δεν μπαίνει στη σκέψη να κάνει αίτηση για καταναλωτικό δάνειο.