Στην κατάσταση της ελληνικής οικονομίας αναφέρονται με εκτενές κείμενο οι New York Times με τίτλο «Ελληνική τραγωδία, πράξη πέμπτη».
Στο κείμενο, ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτηρίζεται «μεταλαϊκιστής» και «δεξιοτέχνης στους πολιτικούς ελιγμούς» που στέφει το κόμμα του προς το κέντρο.
Ολόκληρο το κείμενο των NYT:
«Μετά από μια δεκαετία στην Ελλάδα, ο Ντέιβιντ Χόρνερ, πρόεδρος του Αμερικανικού Κολεγίου της χώρας, τα έχει δει όλα: οργή για τους Αμερικανούς επί Μπους, σχεδόν σεβασμό για την προεδρία Ομπάμα και απόλυτη απογοήτευση τώρα που πρόεδρος είναι ο Ντόναλντ Τραμπ.
Βρεθήκαμε σε μικρό χρονικό διάστημα από το υπόστεγο, στο ρετιρέ, στην απομόνωση» λέει. Αν το να είσαι Αμερικανός στην Αθήνα έχει σκαμπανεβάσματα τα τελευταία χρόνια, προσπάθησε να είσαι Έλληνας. Η οικονομία έχει μειωθεί κατά ένα τέταρτο. Η ανεργία στους νέους έχει καταρρακώσει μια ολόκληρη γενιά. Η ζωή για πολλούς έχει γίνει μια άσκηση επιβίωσης.
Χωρίς τα «μαξιλάρια» του ήλιου, της οικογένειας και έναν πολιτισμό με βαθιές ρίζες, θα υπήρχε σίγουρα ένα βίαιο ξέσπασμα. Είναι μια παρατεταμένη Μεγάλη Ύφεση. Η αίσθησή μου τώρα είναι πως αν και η Ελλάδα δεν έχει ακριβώς αλλάξει πορεία, τα χειρότερα έχουν περάσει. Έχει ανάπτυξη για δυο συνεχόμενα τρίμηνα -0,5% αλλά και πάλι. Η έξοδος στις αγορές τον Ιούλη, η πρώτη μετά από χρόνια, είδε την αγορά να ανταποκρίνεται. Ο τουρισμός ανθεί, λόγω και των προβλημάτων σε Τουρκία και Αίγυπτο. Το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης λήγει στα μέσα του 2018. Η εξευτελιστική κηδεμονία της Ελλάδας, που είναι και η κύρια πηγή του αντι-γερμανικού μένους, ίσως τελειώσει σύντομα.
Όμως τα πραγματικά στοιχεία δεν προκύπτουν από τους αριθμούς. Η ένταση, που κάποτε φαινόταν στους δρόμους, έχει μειωθεί. Οι άνθρωποι σκληραγωγήθηκαν. Τα είδαν όλα -μια ακροδεξιά επέλαση, κλειστές τράπεζες, ένα δημοψήφισμα απόρριψης της λιτότητας που επέβαλαν οι δανειστές που αγνοήθηκε, κυβερνήσεις απ” όλο το πολιτικό τόξο – και επιβίωσαν. Οι τελευταίες εξελίξεις είδαν την αριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, του μαρξιστή και άλλοτε φλογερού πολέμιου της λιτότητας, να στρέφεται προς το κέντρο, και να καλεί να γίνουν ξένες επενδύσεις που η Ελλάδα χρειάζεται «αγκαλιάζοντας» τις ΗΠΑ.
Ο Τσίπρας, μαθαίνω, άρχισε να αποκαλεί τις ΗΠΑ «στρατηγικό εταίρο». Επίσης προσπαθεί να κανονίσει μια συνάντηση με τον Τραμπ (στον οποίο μπορεί να μην αρέσει το γεγονός πως ο νεαρός Έλληνας ηγέτης και ο Ομπάμα είχαν καλή σχέση). Προσπαθεί να σταματήσει την ορμή του Κυριάκου Μητσοτάκη, του χαρισματικού, απόφοιτου του Χάρβαρντ και επικεφαλής της Νέας Δημοκρατίας, ανακαλύπτοντας τις χάρες του ιδιωτικού τομέα. Αυτό δεν είναι απλό για τον Τσίπρα, ο οποίος στα 43 του, έχει εξελιχθεί σε δεξιοτέχνη των ελιγμών. Ο δημόσιος τομέας παραμένει διογκωμένος.
Ο δημόσιος τομέας παραμένει διογκωμένος, η παλιά ελληνική συνήθεια του νεποτισμού είναι πολύ ισχυρή για να εξαλειφθεί. Τα συνδικάτα των δημοσίων υπαλλήλων αντιδρούν έντονα στην αξιολόγηση στο Δημόσιο. Αυτό θεωρείται «διχαστικό». Φαντάζομαι ότι μπορεί να γίνει.
Διαχρονικό σύμβολο της ελληνικής γραφειοκρατικής αδράνειας είναι η τεράστια έκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Η τύχη του συζητείται για περισσότερο από μία δεκαετία. Θα μπορούσε να γίνει πανευρωπαϊκά, ένα από τα μεγαλύτερα έργα στο χώρο των ακινήτων, όμως κάθε φορά που φτάνουμε σε μία συμφωνία με ιδιώτες επενδυτές, προκύπτει κι ένα νέο εμπόδιο, με τις πιο πρόσφατες ενστάσεις να έχουν διατυπωθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και τη δασική αρχή του Πειραιά. Στην έκταση, σύμφωνα με έναν παρατηρητή, υπάρχουν μόνο ορισμένοι ψηλοί θάμνοι.
Στον Βορρά, μια επένδυση 3 δισ. ευρώ -της καναδικής μεταλλευτικής εταιρείας Eldorado Gold- αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να τιναχθεί στον αέρα εξαιτίας προβλημάτων με τις άδειες. Διακυβεύονται περίπου 2.400 θέσεις εργασίας.
Αν ο μεταλαϊκιστής Τσίπρας μιλά σοβαρά για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη -κι αυτός είναι ο μόνος τρόπος η Ελλάδα να πάει μπροστά- πρέπει να δείξει ότι μπορεί να ξεπεράσει τα εμπόδια. Όμως η συμμαχία που έχει σχηματίσει είναι ακόμα εγκλωβισμένη κάπου μεταξύ ιδεοληψίας και πραγματισμού.
Ευρισκόμενη σε μία ταραχώδη γειτονιά, εν μέσω μίας καταστροφής που σπανίως απαντάται εκτός καιρών πολέμου, με περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες να διασχίζουν τη χώρα τα τελευταία χρόνια (και δεκάδες χιλιάδες εξ αυτών να παραμένουν εντός ελληνικών συνόρων) η Ελλάδα έχει επιδείξει αντοχή και γενναιοδωρία. Πρόκειται για κάτι εντυπωσιακό και χαιρετίζω την Ελλάδα γι” αυτό.
Ο αντιαμερικανισμός των Ελλήνων, που κάποτε ήταν τοξικός, έχει ξεθωριάσει. Οι παλιοί θεσμοί που ιδρύθηκαν μετά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν χλευαστεί από τον Trump, αλλά στήριξαν την Ελλάδα κατά τα χρόνια της κρίσης. Χωρίς το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η πιθανότητα μίας καταστροφικής διολίσθησης της Ελλάδας στο χάος θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Φυσικά, η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ – ένα νόμισμα που παραδόξως το μοιράζεται με τη Γερμανία – ευθύνεται για την κρίση και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας από τους θεσμούς που επέβαλαν τη ολέθρια λιτότητα. Αλλά στο τέλος, λειτούργησε καθησυχαστικά για τους Έλληνες το γεγονός ότι είναι κάτοχοι ευρωπαϊκών διαβατηρίων και το ότι ζουν σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ειρήνης και σταθερότητας.
Ένα ισχυρό μάθημα της κρίσης είναι η ανθεκτικότητα της Ευρώπης. Η αφοσίωση χωρών όπως η Ελλάδα και η Γαλλία, στην Ε.Ε. είναι ισχυρή και έχει αυξηθεί μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν. Ο ρομαντισμός και όχι η λογική, κρύβεται πίσω από την απόφαση της Ελλάδας να συμμετάσχει στο ευρώ, αλλά ο ρομαντισμός έχει έναν πυρήνα αλήθειας – Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ιδέας.»
Υπάρχουν περισσότεροι παράγοντες εκτός από τον ήλιο, την οικογένεια, τα εμβάσματα και τον πολιτισμό που ανέφερα προηγουμένως πίσω από την σταθερότητα. Ο Geoffrey Pyatt, ο Αμερικανός πρέσβης, μου είπε ότι τον προηγούμενο μήνα επισκέφτηκε τη Ρόδο και συνάντησε τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργο Χατζημάρκο. Ένα αμερικανικό πολεμικό πλοίο με 300 ναύτες ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι του νησιού. Καθώς η συζήτηση στράφηκε στις προκλήσεις στην περιοχή, ο Χατζημάρκος πήγε στο παράθυρο και έδειξε το πλοίο λέγοντας «πρέσβη, ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί η στρατηγική κατεύθυνση της Ελλάδας, βρίσκεται μπροστά μας, στο λιμάνι».
Ο ελληνικός αντι-αμερικανισμός, κάποτε δηλητηριώδης, είναι πλέον εκτός μόδας. Παλιοί θεσμοί που στήθηκαν μετά τον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο αψηφούνται από τον Τραμπ. Όμως έχουν επιβιώσει από την εληλλνική κρίση. Χωρίς το ΝΑΤΟ, χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση η πιθανότητα η Ελλάδα να βρισκόταν σε χάος θα ήταν πολύ μεγαλύτερη. Ο Τραμπ, πρέπει να κρεμάσει ένα πλακάτ πάνω από το κρεβάτι του: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πόλος ειρήνης.
Φυσικά, η ελληνική συμμετοχή στο Ευρώ, ένα νόμισμα που μοιράζεται με τη Γερμανία, ήταν πίσω από την κρίση. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ένας από τους θεσμούς που επιβάλλοντας λιτότητα προκάλεσαν πανωλεθρία. Όμως στο τέλος, οι Έλληνες συνέχισαν να έχουν τα ευρωπαϊκά τους διαβατήρια γνωρίζοντας ότι ζουν στο πιο ειρηνικό και σταθερό κομμάτι του κόσμου. Ένα από τα ισχυρά μαθήματα της κρίσης, είναι η ανθεκτικότητα της Ευρώπης. Η αφοσίωση των χωρών σαν την Ελλάδα και την Γαλλία στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ισχυρή – ακόμα περισσότερο μετά από την βρετανική απόφαση για αποχώρηση. Ο ρομαντισμός και όχι η λογική, κρύβεται πίσω από την απόφαση της Ελλάδας να συμμετάσχει στο ευρώ, αλλά ο ρομαντισμός έχει έναν πυρήνα αλήθειας – Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ιδέας».