Του Timothy L. O’Brien
Ο Έλον Μασκ μόλις αγόρασε μερίδιο αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Twitter Inc. καθώς, όταν είσαι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, μπορείς να πετάς στο τραπέζι δισεκατομμύρια σαν να πετάς μάρκες στο πόκερ.
Αυτό μπορεί να είναι απλώς ακόμη μία ιδιότυπη «παράσταση» από πλευράς Μασκ, ο οποίος έχει εναλλάξ υποστηρίξει και λίγο αργότερα καταβαραθρώσει το Bitcoin, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και στις δύο περιπτώσεις. Έχει επίσης χρησιμοποιήσει (ως χρήστης) το Twitter για να διαφημίσει εναλλακτικά κρυπτονομίσματα όπως το Dogecoin και το Shiba Inu, ενώ ταυτόχρονα προειδοποιούσε τους ακολούθους του: «Μην στοιχηματίζετε την περιουσία σας στα κρυπτονομίσματα!».
«Η αληθινή αξία είναι να δημιουργείς προϊόντα και να παρέχεις υπηρεσίες στους συνανθρώπους σου, όχι να αποκτάς χρήματα σε οποιαδήποτε μορφή», έχει επισημάνει, κάτι που μπορεί να αποτελεί εύκολη συμβουλή για κάποιον η καθαρή αξία της περιουσίας του οποίου αντιστοιχεί σε 273 δισεκατομμύρια δολάρια, η εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων του οποίου βλέπει τη μετοχή της να εκτινάσσεται και ο οποίος μπορεί ταυτόχρονα να εκτοξεύει δικούς του πυραύλους στο διάστημα.
Επομένως, ίσως θα έπρεπε να θεωρήσουμε την επένδυση του Μασκ στην Twitter ως «μία από τα ίδια» από έναν τύπο ο οποίος διαλογιζόταν επάνω στο νόημα της ζωής πίνοντας ουίσκι και καπνίζοντας «χόρτο» κατά τη διάρκεια ενός podcast και κάποτε ισχυρίστηκε μυστηριωδώς ότι είχε «εξασφαλίσει χρηματοδότηση» για να βγάλει την Tesla από το χρηματιστήριο. Υποψιάζομαι ωστόσο ότι υπάρχει κάτι πιο σοβαρό σαν μήνυμα πίσω από την απόφαση του Μασκ να επενδύσει στην Twitter, ακόμα κι αν γενικά του αρέσει διασκεδάζει με την «βαβούρα» που προκαλούν οι κινήσεις του: ίσως να θέλει να φέρει το Twitter στα μέτρα του, με άλλα λόγια να το υποτάξει.
Σκεφτείτε τη δημοσκόπηση που πραγματοποίησε (πού αλλού; φυσικά στο Twitter) πριν από 10 ημέρες. «Η ελευθερία του λόγου είναι απαραίτητη για μια λειτουργική δημοκρατία», έλεγε. «Πιστεύετε ότι το Twitter τηρεί αυστηρά αυτήν την αρχή;» Περισσότερα από δύο εκατομμύρια χρήστες απάντησαν σε αυτήν την ερώτηση, με το 70,4% από αυτούς να ψηφίζει «όχι».
Μια ημέρα αργότερα, ο Μασκ, ο οποίος καθορίζει τον εαυτό του ως «υπερασπιστή της απόλυτης ελευθερίας του λόγου χωρίς όρια», βρέθηκε ξανά στην πλατφόρμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης: «Δεδομένου ότι το Twitter λειτουργεί ντεφάκτο ως η πλατεία της πόλης, η αποτυχία τήρησης των αρχών της ελευθερίας του λόγου υπονομεύει θεμελιωδώς τη δημοκρατία. Τι πρέπει να γίνει;». Αυτή τη φορά δεν ασχολήθηκε με δημοσκοπικά ερωτήματα, αλλά ρωτούσε ευθέως: «Υπάρχει ανάγκη για μια νέα πλατφόρμα;»
Όλα αυτά ακολουθούν τη μακροχρόνια διαμάχη του Μασκ με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC), η οποία παρακολουθεί τις αναρτήσεις του στο Twitter για έναν πολύ προφανή λόγο: επειδή οι τελευταίες κινούν τις αγορές. Ο Μασκ υποστήριξε σε υπόμνημά του προς τη Δικαιοσύνη ότι η εποπτεία της SEC φαίνεται «υπολογισμένη με τέτοιο τρόπο που να περιορίζει την άσκηση εκ μέρους του» της ελευθερίας του λόγου.
Έτσι, παρά τον άφθονο χώρο τον οποίο διαθέτει για να εξασκεί αυτή την ελευθερία – και προσπαθώντας μάλιστα επιθετικά να περιορίσει την αντίστοιχη ελευθερία ορισμένων από τους επικριτές του – ο Μασκ αισθάνεται για κάποιο λόγο θιγμένος. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι γιατί το Twitter να αποτελεί στόχο του.
Απόλυτος οπαδός της ελευθερίας του λόγου; Όχι ακριβώς
Οι κραυγές και οι οιμωγές του στο Twitter έχουν υπάρξει εκτεταμένες και απεριόριστες. Κάποτε ανήρτησε στο Twitter κι έπειτα διέγραψε ένα meme το οποίο συνέκρινε τον Καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό με τον Χίτλερ. Έχει αναρτήσει τρανσφοβικά memes. Έχει παρουσιάσει έναν Βρετανό εξερευνητή σπηλαίων ως «παιδόφιλο». Όλα αυτά σημαίνουν πολλή και μεγάλη ελευθερία λόγου και το Twitter δεν έχει κάνει και πολλά για να την περιορίσει.
Μια εξήγηση για την ευαισθησία του Μασκ μπορεί να βρεθεί στις ελευθεριακές φιλελεύθερες τάσεις του. Καθυστερημένες προσπάθειες από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να περιορίσουν ορισμένες από τις πιο επιθετικές μορφές πολιτικής προπαγάνδας έχουν προκαλέσει την οργή αυτής της πολιτικής υποομάδας (μαζί και εκείνη των ακροδεξιών και των «τραμπίστας»). Τώρα ο Μασκ έχει ρίξει τουλάχιστον μία τροχιοδεικτική βολή προς την κατεύθυνση της Twitter, αγοράζοντας το 9,2% των μετοχών της – κάτι που είναι εξάλλου πολύ φθηνότερο από το να έκανε το ίδιο στο Facebook (ένα μερίδιο 9,2% στη Meta Inc. θα του κόστιζε περίπου 58 δισεκατομμύρια δολάρια).
Στόχοι
Θέλει ο Μασκ να καταλάβει εξ εφόδου την Twitter; Δεν το νομίζω. Τα οικονομικά της εταιρείας δεν είναι σε καλή κατάσταση και το να «τρέξει» κανείς μια εταιρεία μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι δύσκολη. Η καταστροφή στην οποία φαίνεται να εξελίσσεται το πείραμα του τέως προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, Truth Social, είναι ένα μήνυμα προειδοποίησης για τον Μασκ. Θέλει πλην του εαυτού του να ορίσει και ακόμη μερικά πρόσωπα στο διοικητικό συμβούλιο της Twitter; Ίσως. Αυτό θα του επέτρεπε να έχει κάποιον λόγο για τις υποθέσεις της, χωρίς να ξοδεύει πολύ χρόνο ή χρήμα.
Αυτό θα ήταν ανησυχητικό, γιατί δεν είναι ιδανική συνθήκη να έχει κανείς έναν οπαδό της ελευθερίας του λόγου χωρίς όρια, ο οποίος δεν έχει αποδειχθεί στην πράξη τέτοιος στο τιμόνι – ή ακόμη και κοντά σε αυτό – μιας εταιρείας μέσων ενημέρωσης. Ο Μασκ έχει ήδη λάβει μια μεγάλη οικονομική ώθηση από το ποντάρισμά του στο Twitter. Η μετοχή σημείωσε άλμα 26% τη Δευτέρα μετά την αποκάλυψη της επένδυσής του σε έγγραφα προς τις ρυθμιστικές αρχές. Έτσι, θα επιμείνει περισσότερο σε αυτή του την κίνηση και οι εικασίες ότι η μοίρα του Twitter μπορεί να «παίζεται» θα διογκώνει περαιτέρω την αξία του μεριδίου του.
Ο Μασκ, ωστόσο, μάλλον δεν μπήκε σε αυτή την ιστορία για τα χρήματα. Πιθανότατα το έκανε για να στείλει ένα μήνυμα. Κι ακόμη, για να τρομάξει τη διοίκηση του Twitter. Κάποιος ο οποίος έχει παραπονεθεί ότι η ελευθερία του λόγου του «νοθεύεται» θα έπρεπε, ίσως, να είναι ευαίσθητος σε αυτές τις αποχρώσεις. Μια τέτοια παραδοχή, ωστόσο, θα σήμαινε ότι ο Μασκ είναι περισσότερο «φιλόσοφος» και λιγότερο «νταής».