Του Jared Dillian
Το Bitcoin και άλλα περιουσιακά στοιχεία του κλάδου των κρυπτονομισμάτων είναι διαβόητα ασταθή, υφιστάμενα συνήθως μεγάλες πτώσεις της τάξης του 50% ή και περισσότερο.
Αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί ιδιαίτερα τους σκληροπυρηνικούς «πιστούς» των crypto, οι οποίοι έχουν συνηθίσει σε πτώσεις αυτού του μεγέθους. Εκείνοι αξιοποιούν απλώς τις πτώσεις αυτές για να αγοράζουν περισσότερα. Ακόμη κι έτσι, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στον χώρο οι οποίοι θυμούνται τον «χειμώνα των κρυπτονομισμάτων», την περίοδο μεταξύ των αρχών του 2018 και των μέσων του 2020, όταν οι τιμές μειώθηκαν και παρέμειναν χαμηλά, με μεγάλο μέρος της καινοτομίας στον κλάδο να «τραβά χειρόφρενο».
Μακρά ή παροδική κρίση;
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι: τι συμπέρασμα βγαίνει από τις πρόσφατες «περιστροφές» αξιών στον κλάδο, με τον δείκτη Bloomberg Galaxy Crypto Index να έχει καταγράψει πτώση περίπου 60% από την κορύφωσή του στις αρχές Νοεμβρίου του 2021; Σηματοδοτούν αυτές την αρχή ενός νέου, μακρύ χειμώνα μετά από μια σύντομη άνοιξη ή είναι απλώς μια αναζωογονητική παύση;
Αν και το sell-off στα κρυπτονομίσματα μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλο όσο άλλα ανάλογα στην ιστορία τους, δημιουργεί χειρότερη αίσθηση επειδή η αγορά έχει μεγαλώσει πια τόσο πολύ – σε μέγεθος τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ζημιά στα κρυπτονομίσματα είναι μεγάλη, με εκατοντάδες νομίσματα να έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 90%. Το Bitcoin, το μεγαλύτερο και πιο γνωστό μεταξύ των ψηφιακών νομισμάτων, δεν τα έχει πάει τόσο άσχημα, ωστόσο εξακολουθεί να έχει υποχωρήσει κατά 56% από την ιστορική «κορυφή» του.
Στην κορυφή της bull market πέρυσι, υπήρχε ένα ευρύ πνεύμα «ύβρεως», μάτια τα οποία πετούσαν φωτιές, άβαταρ CryptoPunk και αγενής συμπεριφορά που συνόδευε τα κορυφαία συνέδρια Bitcoin ανά τον κόσμο. Όλα αυτά ήταν σημάδι των δύσκολων καιρών. Αμέτρητοι αριθμοί σκεπτικιστών ως προς τα κρυπτονομίσματα κατέληγαν μέσα σε λάκκους σκυλοκαβγάδων στο Twitter επειδή υποστήριζαν ότι η bull market είχε χαρακτηριστικά που έμοιζαν με φούσκα.
Ένας ομιλητής σε ένα πρόσφατο συνέδριο στο οποίο ήμουν οικοδεσπότης ήταν ένας πρώην «εξορύκτης» Ethereum. Μίλησε για τον προηγούμενο χειμώνα των crypto όταν, στη μέση του «μακελειού», πόνταρε σχεδόν κάθε τελευταίο δολάριο που είχε στο ότι τα κρυπτονομίσματα θα ανακάμψουν, αγοράζοντας όλο και περισσότερες GPU για την εξόρυξη Ethereum όταν οι τιμές τους αυξάνονταν. Τελικά όντως τα κρυπτονομίσματα ανέκαμψαν, ωστόσο είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος δεν είναι πλέον κομμάτι του χώρου της εξόρυξης Ethereum, έχοντας αναπροσανατολίσει τον εξοπλισμό του σε αποθηκευτικούς χώρους cloud.
Εμπιστοσύνη
Οι περισσότεροι έξυπνοι άνθρωποι συμφωνούν ότι η τεχνολογία blockchain η οποία στηρίζει τα κρυπτονομίσματα έχει τεράστιες δυνατότητες, αν και δεν ξέρουμε πραγματικά πώς θα μοιάζει σε 10 χρόνια από σήμερα. Οι επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων πιστεύουν σε αυτό και έχουν κάνει πολλές επενδύσεις στο Web3 (αποκεντρωμένο Διαδίκτυο) λαμβάνοντας μάρκες ως αντάλλαγμα. Έχουν δημιουργηθεί τεράστιες περιουσίες σε μη ανταλλάξιμες μάρκες ή σε NFTs. H αξία όλων αυτών των περιουσιακών στοιχείων έχει «σφαγιαστεί» τους τελευταίους μήνες.
Αν σκεφτείτε τον φυσιολογικό κύκλο των επενδύσεων σε τεχνολογία, η πτώση των dot-com η οποία ξεκίνησε το 2000 και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2002 απέτρεψε τις επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων για σχεδόν μια δεκαετία, σε σημείο που οι καλύτερες ιδέες τους ήταν το FarmVille και διάφορα περίεργα εγχειρήματα cleantech (σ.σ. τεχνολογίας για την περιβαλλοντική αειφορία).
Οι μεγάλες εταιρείες venture capital συγκέντρωσαν πολλά χρήματα για τον κλάδο των crypto τον τελευταίο χρόνο και οι αποδόσεις θα είναι αβυσσαλέες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι φυσιολογικό. Όποτε ένα περιουσιακό στοιχείο δεν δημιουργεί ταμειακές ροές και κέρδη, η αποτίμηση βασίζεται κυρίως στην εμπιστοσύνη. Μερικές φορές αισθανόμαστε καλά με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και άλλες φορές αισθανόμαστε άσχημα.
Το βλέπει κανείς αυτό να παίζεται μπροστά στα μάτια του αυτή τη στιγμή στο χρηματιστήριο. Οι μετοχές οι οποίες έχουν πληγεί περισσότερο είναι εκείνες που δεν έχουν καμία ισχυρή θεμελιώδη βάση. Αυτό είναι που κάνει την επένδυση σε crypto τόσο ριψοκίνδυνη.
Η bear market και το 2%
Σε προηγούμενες bear market των κρυπτονομισμάτων, οι άνθρωποι αναρωτούνταν εάν το Bitcoin θα ανακάμψει. Τώρα, αναρωτούνται μεγαλοφώνως για το μέλλον του blockchain συνολικά. Δεν πρέπει να τίθεται ζήτημα για τις απεριόριστες δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας.
Εάν έχετε σήμερα ένα καλάθι περιουσιακών στοιχείων crypto, όπως εγώ, πιθανότατα θα αξίζει πολύ περισσότερο σε σχέση με σήμερα στο μέλλον. Αλλά πόσο περισσότερο και πότε στο μέλλον είναι ερωτήσεις που κανείς δεν μπορεί να απαντήσει. Τα κρυπτονομίσματα θα περάσουν έναν νέο χειμώνα, αλλά από αυτή την «παραμέλησή» τους θα αναπτυχθεί μια νέα bull market, με οδηγούς μια χούφτα κρυπτονομισμάτων τα οποία θα κινηθούν πολύ πέρα από αυτό που υπάρχει σήμερα.
Μερικές φορές η αυτοπεποίθηση εξαφανίζεται για λίγο, αλλά πάντα επανέρχεται. Ίσως αντί για Web3 και NFTs, να είναι μια διαφορετική τεχνολογία η οποία θα αιχμαλωτίσει τη φαντασία.
Αξίζει να επισημανθεί, ωστόσο, ότι πολλοί επιζώντες της αποτυχίας των dot-com συνέχισαν να είναι θεαματικοί «νικητές», συμπεριλαμβανομένων των Amazon, Facebook και Google – ακόμη και του eBay.
Οι κεφαλαιαγορές είναι μια γιγάντια μηχανή διαλογής, η οποία φιλτράρει τις κακές ιδέες και ανταμείβει τις καλές. Έτσι, όταν οι άνθρωποι ρωτούν εάν τα κρυπτονομίσματα θα επιστρέψουν δυναμικά, η απάντηση είναι ναι, σίγουρα, αλλά αυτό θα αφορά το 2% εξ αυτών, ενώ το 98% θα χαθεί.