Πολλοί επενδυτές, οι οποίοι αγωνίζονται να επωφεληθούν από το μεγάλο «ράλι» του Bitcoin, έχουν στοιχηματίσει στο κρυπτονόμισμα μέσω επενδυτικών καταπιστευμάτων αντί της απευθείας αγοράς του. Αυτά τα trusts που λειτουργούν ως funds έχουν ορισμένα πλεονεκτήματα: οι μετοχές τους μπορούν να αγοραστούν και να πωληθούν μέσω χρηματιστηρίου, χωρίς την ανάγκη δημιουργίας ψηφιακών πορτοφολιών ή μεταφοράς χρημάτων σε ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Ορισμένοι θεσμικοί επενδυτές, δε, δεσμευμένοι από το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των funds τους να μη διατηρούν Bitcoin, έχουν επίσης στραφεί στα trusts. Η Cathie Wood, για παράδειγμα, έχει καταστήσει το Grayscale Bitcoin Trust την τέταρτη μεγαλύτερη συμμετοχή στο Ark Next Generation Internet ETF.
Η αγοραία αξία των καταπιστευμάτων, ωστόσο, μπορεί να κυμαίνεται πολύ υψηλότερα ή χαμηλότερα από την αξία των Bitcoin που κατέχουν, προσθέτοντας ένα νέο στοιχείο κινδύνου σε μια ήδη ασταθή επένδυση. Ας λάβουμε ως παράδειγμα το μεγέθους 25 δισ. δολ. Grayscale. Η ζήτηση ήταν τόσο «αδυσώπητη» τον Δεκέμβριο που η αξία του εκτοξεύθηκε κατά 40% πάνω από εκείνη του ενεργητικού του, δηλαδή την αξία όλων των Bitcoin που κατείχε. Οι επενδυτές πληρώνουν έτσι έμμεσα 14.000 δολ. για Bitcoin αξίας 10.000 δολ. Πρόκειται για αρκούντως κακή συνθήκη. Όταν όμως το Bitcoin υποχωρεί, η αξία των καταπιστευμάτων όπως το Grayscale θα μπορούσε να βυθιστεί κάτω από εκείνη των περιουσιακών τους στοιχείων, εκτοξεύοντας περαιτέρω τις απώλειες των επενδυτών.
Εάν το Grayscale ήταν ETF, θα είχε εξειδικευμένους traders να εργάζονται παρασκηνιακά ώστε να είναι βέβαιο ότι αυτή η απόκλιση δεν θα λάμβανε χώρα. Όταν η τιμή των μετοχών ενός ETF αποκλίνει των υποκείμενων συμμετοχών, οι «μεσολαβητές» τις ωθούν ξανά σε «φυσιολογικά» επίπεδα με μια διαδικασία που βασίζεται στην ικανότητα του ETF να εκδίδει και να επαναγοράζει τις δικές του μετοχές προκειμένου να εξισορροπεί προσφορά και ζήτηση. Ενώ όμως ένα trust κρυπτονομίσματος έχει το δικαίωμα να εκδίδει νέες μετοχές, δεν έχει τη δυνατότητα να τις επαναγοράζει – βασικός λόγος για τον οποίο οι τιμές τους αποκλίνουν από την αξία του Bitcoin.
Όταν οι επενδυτές επιθυμούν να εξέλθουν ενός Bitcoin fund, πρέπει να βρουν στην αγορά κάποιον πρόθυμο να αγοράσει τις μετοχές τους. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα όταν το Bitcoin είναι «στα πάνω του» και στην πραγματικότητα οι traders είναι πρόθυμοι να αγοράσουν με premium. Ωστόσο, η αποσύνδεση μπορεί να έχει και αντίθετη κατεύθυνση. «Ένα premium -και αρκετά σημαντικού ύψους- μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε σημαντική έκπτωση όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να πωλούν – δεν χρειάζεται καν μεγάλη πίεση μαζικών πωλήσεων, δεδομένου ότι δεν υπάρχει η συγκεκριμένη βαλβίδα αποσυμπίεσης», σημειώνει ο Ben Johnson, διευθυντής έρευνας επί των ETF στη Morningstar.
Το χάσμα τιμής προς καθαρή αξία περιουσιακών στοιχείων (NAV) του Grayscale μειώθηκε πρόσφατα, καθώς το Bitcoin είχε κατρακυλήσει από το ιστορικό υψηλό του άνω των 40.000 δολ. στις 35.000 δολ. Ποτέ δεν έγινε αρνητικό. Ωστόσο, εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ένας επενδυτής ο οποίος θα επιθυμούσε την έξοδό του από το καταπίστευμα, θα πωλούσε τις μετοχές του σε τιμή μικρότερη από το κόστος του Bitcoin που θα αντιπροσώπευαν. Και φυσικά το fund δεν χρειάζεται να «κατρακυλήσει» σε έκπτωση παροξύνοντας τις απώλειες – η συμπίεση του premium θα μπορούσε να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα.
Επενδυτική «δίψα»
Η ζήτηση για έκθεση σε κρυπτονομίσματα «έστειλε» 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδυτικά προϊόντα της Grayscale Investments το δ’ τρίμηνο του 2020, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων απορροφήθηκε από το Grayscale Bitcoin Trust, ανακοίνωσε η εταιρεία τον Ιανουάριο. Εν τω μεταξύ, το Bitwise 10 Crypto Index Fund έχει ήδη συγκεντρώσει περισσότερα από 700 εκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία μετά την έναρξη λειτουργίας του στα μέσα Δεκεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Καθώς το Bitcoin έχει εκτιναχθεί, η Grayscale προσπάθησε να συμβαδίσει με τη ζήτηση εκδίδοντας περισσότερες μετοχές. Ωστόσο, μολονότι εξέδωσε μετοχές, αυξάνοντας το σύνολό τους στα 684 εκατομμύρια, από 278 εκατομμύρια πριν από έναν χρόνο και από μόλις 174 εκατομμύρια εν μέσω της «φρενίτιδας» του Bitcoin το 2017, δεν κατάφερε να συγκρατήσει την τιμή τους από το να κινηθεί πάνω από την αξία των assets του. Πλέον, η μαζική έκδοση δημιουργεί κίνδυνο επιδείνωσης της ανισορροπίας προσφοράς-ζήτησης σε περίπτωση sell-off.
Ο CEO της Grayscale, Michael Sonnenshein, δεν προβλέπει η τιμή του Bitcoin trust να βυθιστεί κάτω από την τιμή των περιουσιακών στοιχείων του σε ένα τέτοιο σενάριο. Η μόνη περίπτωση έκπτωσης για το Grayscale Bitcoin Trust σημειώθηκε τον Μάρτιο του 2017, ωστόσο συνέχισε να διαπραγματεύεται με premium, ακόμη και όταν το Bitcoin σημείωνε άνοδο σε επίπεδα -τότε ρεκόρ- των σχεδόν 20.000 δολ., πριν κατρακυλήσει στα 3.100 δολ. το επόμενο έτος.
«Στα πέντε χρόνια κατά τα οποία κυκλοφορεί αυτό το προϊόν στην αγορά, από το Bitcoin δεν έλειψαν καθόλου οι απότομες αυξομειώσεις τιμής και δημοτικότητας», τονίζει. «Η ζήτηση για πρόσβαση σε Bitcoin μέσω τίτλων παρέμεινε υψηλή».
Ο James Seyffart του Bloomberg Intelligence αναφέρει ότι μια σημαντική έκπτωση θα προσέλκυε traders οι οποίοι αναζητούν ευκαιρίες. Μολονότι η παραδοσιακή διαδικασία εξισορρόπησης δεν υφίσταται για τέτοια επενδυτικά προϊόντα, η φυσιολογική ζήτηση για μετοχές θα ευθυγράμμιζε τελικά τις τιμές των «οχημάτων» αυτών με τα υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία. Προτού συνέβαινε κάτι τέτοιο, ωστόσο, οι traders οι οποίοι θα είχαν αγοράσει όταν το Bitcoin βρισκόταν ψηλά και οι τιμές των μετοχών ακόμη υψηλότερα, θα περνούσαν από μια διαδικασία μεγάλου οικονομικού «πόνου».