Έξι ρυθμίσεις είναι «ανοιχτές” για όσους έχουν στα ασφαλιστικά ταμεία ληξιπρόθεσμες εισφορές. Η πρώτη είναι η πάγια ρύθμιση των 24 – 48 δόσεων. Η δεύτερη είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός, η τρίτη είναι δυνατότητα αναβίωσης χαμένων διακανονισμών (72 -120 δόσεων), η τέταρτη αφορά τους μερικώς συνεπείς οφειλέτες, η πέμπτη είναι η παραγραφή χρεών και η έκτη η ρύθμιση των εισφορών υγείας του 2022.
Πιο αναλυτικά:
1. Πάγια ρύθμιση
Μετά την υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη, οι προαναφερόμενες οφειλές δύνανται να ρυθμίζονται και να καταβάλλονται:
– Σε 2 έως 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ή
– σε 2 έως 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, εφόσον πρόκειται για οφειλές που βεβαιώνονται έπειτα από ουσιαστικό έλεγχο.
Επισημαίνεται ότι το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης της εν λόγω ρύθμισης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 50 ευρώ.
Το ποσό της κύριας οφειλής που υπάγεται στην παρούσα ρύθμιση επιβαρύνεται από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο.
Με την υπαγωγή στη ρύθμιση των κοινοποιούμενων διατάξεων, κατά τη διάρκεια αυτής και εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής:
– Χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας κατά τις ισχύουσες διατάξεις.
– Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και η σχετική δικογραφία τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Για την τυχόν απώλεια της ρύθμισης, το ΚΕΑΟ υποχρεούται να ενημερώσει αμελλητί, με σχετική βεβαίωση του χρόνου απώλειας της ρύθμισης και του υπολειπόμενου οφειλόμενου χρέους, τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ο οποίος με πράξη του ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο και συνεχίζει την ποινική διαδικασία.
Ο διανυθείς χρόνος από την παύση της ποινικής διαδικασίας μέχρι τον χρόνο απώλειας της ρύθμισης δεν υπολογίζεται στον χρόνο παραγραφής της πράξης, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών, περί αναστολής της παραγραφής. Σε περίπτωση ρύθμισης από οφειλέτη, που έχει απολέσει ρύθμιση στο παρελθόν για την ίδια οφειλή, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του Ποινικού Κώδικα.
– Αναστέλλεται η εκτέλεση ποινής που έχει επιβληθεί ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή διακόπτεται.
– Αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών ή ακινήτων. Εάν ο οφειλέτης απολέσει το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί συνεχίζονται.
– Αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των οφειλών.
Πάγωμα χρεών
Η αύξηση των επιτοκίων την οποία ανακοίνωσε τελευταία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν «ακουμπά” τις ασφαλιστικές οφειλές, οι οποίες θα ρυθμισθούν, μελλοντικά.
Και αυτό γιατί με τροπολογία που πέρασε το υπουργείο Εργασίας πέρσι, ισχύει αναδρομικά από τα μέσα Σεπτεμβρίου του 2022 και για ένα χρόνο (δηλαδή έως τον Σεπτέμβριο του 2023), το «πάγωμα» της αύξησης των επιτοκίων με τα οποία επιβαρύνονται οφειλές προς ασφαλιστικά Ταμεία, που υπάγονται προς ρύθμιση.
Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των ήδη ενεργών (όσων εκκίνησαν μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2022) ρυθμίσεων είναι σταθερά και δεν επηρεάζονται ούτε από τις ενέργειες της ΕΚΤ, ούτε από την παρούσα ρύθμιση.
Όσον αφορά πχ τη νέα πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων, το ποσό της κύριας οφειλής που υπάγεται στην παρούσα ρύθμιση επιβαρύνεται από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο.
Ωστόσο, το επιτόκιο της ΕΚΤ με το οποία επιβαρύνονται οι οφειλές που θα ρυθμιστούν έχει μείνει «παγωμένο» στο επίπεδο που ήταν στα μέσα Σεπτεμβρίου 2022 (σ.σ.δεν ενσωματώθηκε η αύξηση της 14ης Σεπτεμβρίου 2022), δηλαδή δεν επιβαρύνθηκε με τις μετέπειτα προσαύξησεις, ενώ δεν θα επιβαρυνθεί ούτε με την προσαύξηση την οποία ανακοίνωσε χθες η ΕΚΤ.
Έτσι το επιτόκιο με το οποίο θα επιβαρυνθεί μία ληξιπρόθεσμη οφειλή η οποία θα ρυθμιστεί μελλοντικά θα ανέλθει μόνο στο 5,5% (δηλαδή 5% συν 0,5% το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ κατά την 13η Σεπτεμβρίου 2022) και όχι στο 8,75%, καθώς (5% συν 3,75% το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ λόγω των αυξήσεων που «τρέχουν» από την 14η Σεπτεμβρίου 2022 μέχρι σήμερα στη μάχη κατά του πληθωρισμού).
Αυτό σημαίνει πως οι οφειλέτες οι οποίοι θα ρυθμίσουν τις οφειλές τους θα γλιτώσουν προσαυξήσεις της τάξεως των 3,25 μονάδων.
2. Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών (του ν.4738/2020)
Aίτηση για ρύθμιση οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούσε να υποβάλλει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση – μεταξύ άλλων – ότι τουλάχιστον το 90% των συνολικών οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα.
Με νέες οδηγίες τις οποίες εξέδωσε το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) τα κρίσιμα στοιχεία αυτού έχουν ως εξής:
-Αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση μπορούν να υποβάλουν πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα, τα οποία έχουν οφειλές σε ποσοστό τουλάχιστον 90% των συνολικών οφειλών τους προς έναν χρηματοδοτικό φορέα.
-Αίτηση που δεν έχει οριστικοποιηθεί σε διάστημα 90 ημερών από τη δημιουργία της και για την οποία δεν εκκρεμεί αίτημα συμπλήρωσης ή διόρθωσης στοιχείων, ακυρώνεται αυτομάτως από την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών και θεωρείται μη υποβληθείσα.
-Στις περιπτώσεις που Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μεγαλύτερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη, η συναίνεση του Κ.Ε.Α.Ο. είναι σύννομη χωρίς να απαιτείται πλέον η σύμφωνη αιτιολογημένη γνώμη διαχειριστή αφερεγγυότητας.
-Όσον αφορά το προεξοφλητικό επιτόκιο της Μέγιστης Δυνατότητας Αποπληρωμής Χρέους Οφειλέτη (ΜΔΑΧΟ) υπολογίζεται σε όρους Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ), ισούται πλέον με 2,85% (όχι 3,75%), το οποίο είναι σταθερό και υπολογίζεται ετησίως.
-Εφεξής τροποποιείται το όριο αξίας κινητών περιουσιακών στοιχείων και πλέον ως μικρής αξίας κινητά περιουσιακά στοιχεία θεωρούνται αυτά που η εκτιμώμενη εμπορική τους αξία είναι μικρότερη των 50.000€.
-Τόσο στις πολυμερείς όσο και στις διμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης, για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, στις προτάσεις αναδιάρθρωσης που διαμορφώνονται για οφειλές προς Κ.Ε.Α.Ο., λαμβάνεται πλέον υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με 3% (αντί του Euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 5%).
-Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής.
-Τέλος προβλέπεται δυνατότητα διατήρησης ρυθμίσεων χρηματοδοτικών φορέων, Τροποποίηση διαδικασίας διαμεσολάβησης και αιτιολόγηση μη συναίνεσης σε πρόταση αναδιάρθρωσης.
3. Αναβίωση ρυθμίσεων ασφαλιστικών οφειλών
Έχουν δυνατότητα επανένταξης στο ίδιο καθεστώς ρύθμισης, όσοι από τους οφειλέτες απώλεσαν ευνοϊκές ρυθμίσεις βάσει των παρακάτω διατάξεων:
α) Τη ρύθμιση οφειλών σε έως και 120 μηνιαίες δόσεις και
β) Τη ρύθμιση «COVID» σε έως και 72 μηνιαίες δόσεις.
Προκειμένου να αναβιώσουν οι ρυθμίσεις βάσει των προαναφερόμενων διατάξεων θα πρέπει να συντρέχουν οι κάτωθι όροι και προϋποθέσεις:
– Απώλεια μέχρι την 01/02/2023 (οι εν λόγω απώλειες αποτυπώθηκαν στη μηχανογραφική ροή της 16/02/2023).
– Υποβολή σχετικού αιτήματος από τον οφειλέτη στην αρμόδια για τη διαχείριση της οφειλής Υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο. έως 31/07/2023.
– Καταβολή ποσού που αντιστοιχεί σε δύο -2- μηνιαίες δόσεις της απολεσθείσας ρύθμισης έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης. Το ποσό αυτό καλύπτει τις παλαιότερες δόσεις της απολεσθείσας ρύθμισης.
– Σε περίπτωση που υπάρχουν και οφειλές που δεν έχουν συμπεριληφθεί στην απολεσθείσα ρύθμιση, θα πρέπει να ενταχθούν σε πάγια ρύθμιση έως 31/7/2023, η οποία θα πρέπει να τηρείται.
Η υπαγωγή της προαναφερόμενης οφειλής σε πάγια ρύθμιση επιτρέπεται ακόμη και εάν ο οφειλέτης έχει απωλέσει πάγια ρύθμιση στο παρελθόν, σύμφωνα με την οποία η μη εμπρόθεσμη καταβολή και δεύτερης δόσης εντός του δωδεκαμήνου έχει ως συνέπεια και την απαγόρευση υπαγωγής της οφειλής σε νέα ρύθμιση.
4. Ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών για μερικώς συνεπείς οφειλέτες
Προβλέπεται για τους εργοδότες, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες που δυσκολεύονται να τηρήσουν τις τρέχουσες ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, μολονότι ως προς τις λοιπές τους ασφαλιστικές υποχρεώσεις παραμένουν συνεπείς, η δυνατότητα υπαγωγής σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής έως -72- μηνιαίων δόσεων.
Στις διατάξεις της παρούσας ρύθμισης, εντάσσονται:
– Οφειλέτες που έχουν μόνο οφειλές περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, πλην του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Κ.Α) Επίσης στη νέα ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν έως τις 31/7/2023:
– Οφειλέτες που εκτός από τις οφειλές 9/21-12/22, είχαν και προηγούμενες τις οποίες είχαν εντάξει σε ρύθμιση μέχρι την 01/11/2021.
– Οφειλέτες που αναβίωσαν την ευνοϊκή ρύθμιση των 120 δόσεων, έχουν το δικαίωμα υπαγωγής των οφειλών περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 σε έως -72- δόσεις.
– Οφειλέτες που αναβίωσαν την ευνοϊκή ρύθμιση των -72- δόσεων COVID και έχουν μόνο μεταγενέστερες οφειλές μπορούν να εντάξουν τις οφειλές 9/21-12/22 σε έως -72- δόσεις του νέου νόμου.
– Οφειλέτες με πάγια ρύθμιση που περιλαμβάνει οφειλές περιόδων απασχόλησης από Σεπτέμβριο 2021 έως Δεκέμβριο 2022 και τηρείται την 01/02/2023, μπορούν να εντάξουν τις οφειλές αυτές στη νέα ρύθμιση έως – 72- δόσεων.
5. Παραγραφή χρεών
Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.
Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1η Ιανουαρίου 2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (πχ ρύθμιση σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος.
Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός μόνο εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.
Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12 Μαΐου 2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12 Μαΐου 2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λ.π.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.
6. Ρύθμιση εισφορών υγείας
Διπλή προθεσμία «τρέχει” κατά τον τρέχοντα μήνα προκειμένου να συνεχίσουν να έχουν ασφαλιστική ικανότητα όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες χρωστάνε στα ταμεία χωρίς να έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους.
Και αυτό γιατί έως τέλος Μαίου αφενός λήγει η ασφαλιστική ικανότητα (δηλαδή η πρόσβαση στη δημόσια ιατρο – φαρμακευτική περίθαλψη) ακόμη και για όσους έχουν μη ρυθμισμένες ασφαλιστικές οφειλές, ενώ παράλληλα εκπνέει η δυνατότητα πληρωμής εφάπαξ μόνο των εισφορών υγείας (δηλαδή υπέρ του ΕΟΠΥΥ) του 2022 προκειμένου να έχουν ασφαλιστική ικανότητα έως και τα τέλη Φεβρουαρίου 2024.
Μ’ άλλα λόγια, θα ισχύσει για τελευταία φορά για την περίοδο Ιουνίου 2023 -Φεβρουαρίου 2024 και όποιος οφειλέτης δεν εξοφλήσει ή ρυθμίσει τις συνολικές (δηλαδή όχι μόνο για εισφορές υγείας, αλλά και την κύρια σύνταξη κλπ.) και διαχρονικές (δηλαδή όχι μόνο για το 2023 αλλά για κάθε προηγούμενο έτος) οφειλές του, δεν θα έχει ασφαλιστική ικανότητα από το Μάρτιο του 2024. Αυτό σημαίνει πως δεν θα δοθεί ξανά η δυνατότητα την άνοιξη του 2024 να πληρώσει κανείς μόνο τις εισφορές υγείας (του 2023) και έτσι να έχει ασφαλιστική ικανότητα μέχρι το Φεβρουάριο του 2025.
Έτσι το αργότερο σε ένα χρόνο από σήμερα, όποιος ελεύθερος επαγγελματίας έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές στα ταμεία και επιθυμεί να συνεχίσει να έχει ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη ο ίδιος, αλλά και έμμεσα – προστατευόμενα μέλη της οικογένειας του θα πρέπει:
– Να πληρώνει εμπρόθεσμα της τακτικές, μηνιαίες εισφορές του
– Να έχει ρυθμίσει (αν δεν έχει εξοφλήσει ολοσχερώς) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς όλους τους ασφαλιστικούς φορείς (ΕΦΚΑ, ΕΟΠΥΥ, ΔΥΠΑ) και να τηρεί τις σχετικές ρυθμίσεις.
Από αυτήν την άποψη είναι εξαιρετικής σημασίας, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές στο Capital.gr, οι οφειλέτες των ταμείων, εφόσον πληρούν τα προβλεπόμενα κριτήρια, να κάνουν έως τις 31 Ιουλίου του 2023 χρήση των δύο έκτακτων ρυθμίσεων των ασφαλιστικών χρεών.
Ο λόγος για τη δυνατότητα αναβίωσης των χαμένων ρυθμίσεων των 72 δόσεων (ρύθμιση για πληττόμενους Covid-19) και των 120 δόσεων, αλλά και της ρύθμισης των 72 δόσεων για χρέη που γεννήθηκαν από το Σεπτέμβριο του 2021 έως το Δεκέμβριο του 2022.