Το «φάντασμα» του 1998 πλανάται και πάλι πάνω από τις αγορές ομολόγων της χώρας – Σε δύσκολο σημείο οι επενδυτές – Η υποβάθμιση σε junk από τους οίκους αξιολόγησης και η πιθανή χρεοκοπία
Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τους κατόχους ρωσικών ομολόγων είναι εάν θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω. Η ρωσική κυβέρνηση μπορεί να αποπληρώνει τα κουπόνια ομολόγων μέχρι τώρα, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι διεθνείς κυρώσεις έχουν «παγώσει» τις πιθανότητες συνολικής αποπληρωμής. Αν και η ρωσική κεντρική τράπεζα υπογράμμισε πως η απαγόρευση μεταφοράς της αποπληρωμής κουπονιών είναι παροδική, η οικονομική κατάρρευση στη χώρα είναι τόσο σοβαρή που κανείς δε γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι.
Δεκαετίες ενσωμάτωσης στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα εξανεμίστηκαν μέσα σε λίγες μόλις ημέρες. Η Ρωσία τώρα βρίσκεται ένα βήμα πριν την πρώτη αθέτηση πληρωμών της από το μακρινό 1998.
«Τίποτα δεν είναι, πια, σίγουρο», ανέφερε ο Guido Chamorro, στέλεχος της Pictet Asset Management Ltd. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει τα πάντα», υπογράμμισε, αυξάνοντας τις εκτιμήσεις του για πιθανότητα default άνω του 50%.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings καταβαράθρωσε τα ρωσικά κρατικά ομόλογα κατά 6 επίπεδα στο Β (junk) την περασμένη Τετάρτη. Το παράδειγμα αυτό ακολούθησε η Moody’s στο Β3, ενώ οι MSCI Inc και FTSE Russell θα αφαιρέσουν τις ρωσικές μετοχές από τους δείκτες τους.
Η αδυναμία πρόσβασης της χώρας σε συνάλλαγμα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, η θέληση αποπληρωμής του χρέους της και οι μηχανισμοί αποπληρωμής των κουπονιών παίζουν όλα σημαντικό ρόλο. Σύμφωνα με τα δεδομένα Φεβρουαρίου, οι επενδυτές κατέχουν $30 δισ ρωσικών ομολόγων, γνωστών και ως OFZ.
Εκτός αν υπάρξει κάποια ανακοίνωση εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας της χώρας, θα πάρει εβδομάδες ολόκληρες στους επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης να υπολογίσουν πως η χώρα αθέτησε τις πληρωμές της. Οι περισσότερες ομολογιακές συμβάσεις έχουν περίοδο χάριτος 30 ημερών έτσι ώστε να δώσουν ευκαιρία αποπληρωμής στους εκδότες, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο αν κάτι τέτοιο ισχύει με τα OFZ.
Aρκετοί αναλυτές, σύμφωνα με το Bloomberg, υποστήριξαν πως δε γνωρίζουν πότε ακριβώς θα πρέπει να θεωρηθεί η Ρωσία ως χρεοκοπημένη. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως οι οίκοι αξιολόγησης μπορεί να το θεωρήσουν ως technical default, δηλαδή παράβαση των συμβάσεων των ομολόγων.
Οι μεγαλύτεροι εκκαθαριστικοί οίκοι του κόσμου Euroclear και Clearstream δεν εκκαθαρίζουν πια ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ενώ οι μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας δεν έχουν πια πρόσβαση στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Τα capital controls σημαίνουν πως οι επενδυτές δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στα χρήματα της αποπληρωμής των ομολόγων.
Ακόμα και το «παραθυράκι» της Κίνας δε βοηθά την κατάσταση. Η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει τις επενδύσεις της σε γουάν και το ανάλογο κινεζικό σύστημα «SWIFT» για να υπερκεράσει τις κυρώσεις της Δύσης, αλλά η κατάσταση για τους επενδυτές παραμένει δύσκολη αφού αυτό δε σημαίνει αυτόματη αποπληρωμή των ομολογιακών υποχρεώσεων της χώρας.