Μέχρι και την περασμένη Πέμπτη, η Silicon Valley Bank ή SVB ήταν γνωστή κυρίως στη Σίλικον Βάλεϊ. Ιδρύθηκε το 1983 και εξελίχθηκε σε μια τράπεζα που συμπορεύτηκε με τη ρωμαλέα ανάπτυξη της αμερικανικής τεχνολογίας, πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο και υποστηρίζοντας μια στρατιά από νεοφυείς εταιρείες, γνωστές και ως startups. Μόλις προ ενός 48ώρου, ωστόσο, η SVB πρωταγωνίστησε σε ένα χρηματιστηριακό θρίλερ που οδήγησε τον αμερικανικό S&P 500 Financials Index σε πτώση 4,1%, αντανακλώντας τις μεγαλύτερες απώλειες από τα μέσα του 2020. Αυτόματα το κύμα ρευστοποιήσεων σε τραπεζικές μετοχές της Wall Street επηρέασε τη χθεσινή συνεδρίαση σε Ασία και Ευρώπη, με τους δείκτες Asia Dow και Europe Stoxx 600 να κλείνουν με απώλειες 1,74% και 1,35%, αντίστοιχα. Αυτή η νευρικότητα, ωστόσο, δεν εξαντλήθηκε εκεί, με τα χρηματιστήρια στις ΗΠΑ να κινούνται στο κόκκινο για δεύτερη διαδοχική συνεδρίαση.
Μέχρι την Παρασκευή, η SVB είχε καταρρεύσει, ενώ οι δείκτες S&P 500 και Nasdaq κατέγραφαν ενδοσυνεδριακές απώλειες από 1,47% έως 1,89%, αντίστοιχα. Είναι η δεύτερη τραπεζική χρεοκοπία στις ΗΠΑ από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ακολουθώντας αυτήν της Washington Mutual. Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, η τράπεζα εγκατέλειψε μέσα σε δυο 24ώρα τις προσπάθειες για την άντληση νέων κεφαλαίων προκειμένου να καλύψει απώλειες από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της. Αναλυτικότερα, τα κεφάλαια αυτά ήταν απαραίτητα για να καλύψει μια «τρύπα» περίπου 1,8 δισ. δολαρίων από την πώληση τίτλων 21 δισ. δολαρίων, η οποία κρίθηκε απαραίτητη για να καλύψει τη φυγή καταθέσεων από πελάτες.
Ο πανικός αυτός ξεκίνησε όταν η μητρική της SVB, SVB Financial Group, ανακοίνωσε πως θα πρέπει να τονώσει την κεφαλαιακή βάση της τράπεζας. H SVB βρέθηκε σε αυτή τη θέση λόγω μεγάλης φυγής καταθέσεων που υποκινήθηκε από τη γενικότερη πτώση της δραστηριότητας στον κλάδο των startups. Όμως οι εταιρείες καινοτόμων κεφαλαίων (venture capitals), οι οποίες εστιάζουν σε startups, θορυβήθηκαν από την αναγγελία της SVB Financial Group καθώς τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών έχουν αυξηθεί απότομα εδώ και ένα 12μήνο σε ένα περιβάλλον οικονομικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Μικρή εστία απωλειών, μεγάλη αστάθεια στις αγορές
Μια μικρή εστία απωλειών μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αστάθεια στις αγορές. Τα ομόλογα που προϋπήρχαν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών – και άρα διαμορφώνουν την κεφαλαιακή τους βάση- έχουν χάσει ένα μέρος της αξίας τους από τη μεγάλη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Οι απότομες αυξήσεις των επιτοκίων όχι μόνον στις ΗΠΑ αλλά και στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα για τις εμπορικές τράπεζες, οι οποίες ωφελούνται από την άνοδο των περιθωρίων επιτοκίων αλλά επηρεάζονται από την υποχώρηση των τιμών των ομολόγων σε ένα περιβάλλον με διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων. Αυτό σημαίνει πως οι τράπεζες θα επωμίζονταν μεγάλες απώλειες εάν βρίσκονταν στη θέση της SVB και έπρεπε να πουλήσουν άμεσα τίτλους για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης.
Καθοριστικό ρόλο στη μοιραία κατάληξη της SVB διαδραμάτισαν ισχυροί παίκτες των venture capitals, συμπεριλαμβανομένης της Founders Fund του Πήτερ Τίελ, της Coatue Management και της Union Square Ventures. Πηγές του Bloomberg αποκάλυψαν πως τα venture capitals έδωσαν εντολή σε εταιρείες που ενσωματώνονται στα χαρτοφυλάκια τους να περιορίσουν την έκθεση τους στην SVB και να αποσύρουν τα κεφάλαια τους από αυτήν. Την Πέμπτη, η μετοχή της SVB είχε χάσει 60% – συμπαρασύροντας σε απώλειες 5% τη μετοχή της Bank of America και 1% αυτή της JPMorgan Chase. Την Παρασκευή η SVB χρεοκόπησε, προκαλώντας πανικό σε μια συγκυρία που το οικονομικό περιβάλλον είναι απαισιόδοξο.
Αν και η δημιουργία 311 χιλιάδων θέσεων εργασίας μέσα στον Φεβρουάριο αντί των 210 χιλιάδων που αναμένονταν θα ήταν θετική είδηση. Όμως, οι επενδυτές προβληματίστηκαν την Παρασκευή διότι τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας έδειξαν πως οι υφιστάμενες αυξήσεις των επιτοκίων από τηn Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) δεν έχουν επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα. Με τις ΗΠΑ να παραμένουν εύρωστες, παρά την άνοδο της ανεργίας στο 3,6% τον Φεβρουάριο από το 3,4% του Ιανουαρίου, η Fed ενδεχομένως να μην μετριάσει την άνοδο του κόστους δανεισμού προκειμένου να δαμάσει τον υψηλό πληθωρισμό. Η κατάρρευση της SVB έδειξε μια άλλη πτυχή του εύθραυστου κλίματος που επικρατεί σήμερα σε οικονομία και αγορές.